Quảng cáo thương mại là hoạt động xúc tiến để giới thiệu hàng hóa, dịch vụ; được pháp luật điều chỉnh và quy định rõ những hình thức quảng cáo bị cấm.
Quảng cáo thương mại là một trong những hoạt động xúc tiến thương mại quan trọng, góp phần đưa sản phẩm và dịch vụ đến gần hơn với khách hàng. Pháp luật đã quy định cụ thể khái niệm quảng cáo thương mại để làm rõ phạm vi và bản chất của hoạt động này. Đồng thời, những loại quảng cáo bị cấm cũng được pháp luật quy định chặt chẽ nhằm bảo đảm trật tự kinh doanh lành mạnh, duy trì môi trường cạnh tranh công bằng và bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng.
1. Quảng cáo thương mại là gì?
Điều 102 Luật Thương mại 2005 quy định như sau:
Điều 102. Quảng cáo thương mại
Quảng cáo thương mại là hoạt động xúc tiến thương mại của thương nhân để giới thiệu với khách hàng về hoạt động kinh doanh hàng hoá, dịch vụ của mình.
Khái niệm quảng cáo thương mại thể hiện bản chất là công cụ truyền thông nhằm mở rộng thị trường, tăng độ nhận diện thương hiệu và thúc đẩy doanh thu. Việc pháp luật quy định rõ ràng khái niệm này giúp phân biệt quảng cáo thương mại với các hình thức quảng bá khác, đồng thời đặt nền tảng pháp lý cho việc kiểm soát nội dung và phương thức quảng cáo. Qua đó, vừa bảo đảm quyền lợi hợp pháp của thương nhân, vừa bảo vệ người tiêu dùng khỏi thông tin sai lệch.
Tình huống giả định
Doanh nghiệp khởi nghiệp áp dụng quảng cáo thương mại tại TP. Hồ Chí Minh
- Hoàn cảnh phát sinh
Tháng 6/2025, Công ty TNHH Thực phẩm Xanh An Phát chuyên sản xuất nước ép trái cây tự nhiên bắt đầu triển khai chiến dịch quảng cáo để giới thiệu sản phẩm mới.
- Hình thức quảng cáo
Công ty ký hợp đồng với một đơn vị truyền thông để quảng cáo trên bảng LED ngoài trời và mạng xã hội, với nội dung nhấn mạnh sản phẩm sạch, an toàn và có nguồn gốc trái cây Việt Nam.
- Căn cứ pháp lý
Căn cứ Điều 102 Luật Thương mại 2005, đây được coi là hoạt động xúc tiến thương mại nhằm giới thiệu hàng hóa và dịch vụ đến khách hàng.
- Kết quả
Chiến dịch quảng cáo giúp thương hiệu tiếp cận rộng rãi, doanh thu quý III/2025 tăng 40% so với cùng kỳ, chứng minh hiệu quả và tính hợp pháp của việc sử dụng quảng cáo thương mại.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Các quảng cáo thương mại bị cấm là các loại quảng cáo nào?
Điều 109 Luật Thương mại 2005 quy định như sau:
Điều 109. Các quảng cáo thương mại bị cấm
1. Quảng cáo làm tiết lộ bí mật nhà nước, phương hại đến độc lập, chủ quyền, an ninh quốc gia và trật tự, an toàn xã hội.
2. Quảng cáo có sử dụng sản phẩm quảng cáo, phương tiện quảng cáo trái với truyền thống lịch sử, văn hoá, đạo đức, thuần phong mỹ tục Việt Nam và trái với quy định của pháp luật.
3. Quảng cáo hàng hoá, dịch vụ mà Nhà nước cấm kinh doanh, hạn chế kinh doanh hoặc cấm quảng cáo.
4. Quảng cáo thuốc lá, rượu có độ cồn từ 30 độ trở lên và các sản phẩm, hàng hoá chưa được phép lưu thông, dịch vụ chưa được phép cung ứng trên thị trường Việt Nam tại thời điểm quảng cáo.
5. Lợi dụng quảng cáo thương mại gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, tổ chức, cá nhân.
6. Quảng cáo bằng việc sử dụng phương pháp so sánh trực tiếp hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ của mình với hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ cùng loại của thương nhân khác.
7. Quảng cáo sai sự thật về một trong các nội dung số lượng, chất lượng, giá, công dụng, kiểu dáng, xuất xứ hàng hóa, chủng loại, bao bì, phương thức phục vụ, thời hạn bảo hành của hàng hoá, dịch vụ.
8. Quảng cáo cho hoạt động kinh doanh của mình bằng cách sử dụng sản phẩm quảng cáo vi phạm quyền sở hữu trí tuệ; sử dụng hình ảnh của tổ chức, cá nhân khác để quảng cáo khi chưa được tổ chức, cá nhân đó đồng ý.
9. Quảng cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnh theo quy định của pháp luật.
Những quy định cấm trong quảng cáo thương mại nhằm duy trì môi trường kinh doanh minh bạch, tránh gây nhầm lẫn và bảo vệ lợi ích công cộng. Nếu không giới hạn, quảng cáo có thể trở thành công cụ để truyền tải thông tin sai sự thật, khai thác hình ảnh trái phép hoặc lợi dụng để cạnh tranh không công bằng. Việc cấm quảng cáo thuốc lá, rượu mạnh và sản phẩm chưa được phép lưu hành thể hiện chính sách bảo vệ sức khỏe cộng đồng và an toàn tiêu dùng. Nhờ đó, quảng cáo thương mại vừa thúc đẩy phát triển kinh tế, vừa gắn liền với trật tự an toàn xã hội và quyền lợi của người dân.
Tình huống giả định
Quảng cáo sai sự thật về thực phẩm chức năng tại Hà Nội
- Hoàn cảnh phát sinh
Tháng 8/2025, Công ty Cổ phần Dược phẩm Minh Khang tung quảng cáo trên truyền hình, khẳng định sản phẩm viên uống thảo dược của mình “chữa khỏi hoàn toàn bệnh tiểu đường sau 30 ngày”.
- Xác minh vi phạm
Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng phối hợp cùng Cục An toàn thực phẩm kiểm tra, kết luận sản phẩm này chỉ được cấp phép là thực phẩm chức năng hỗ trợ, không phải thuốc chữa bệnh.
- Xử lý theo pháp luật
Căn cứ Điều 109 Luật Thương mại 2005, đây là hành vi quảng cáo sai sự thật và gây nhầm lẫn nghiêm trọng cho người tiêu dùng. Công ty Minh Khang bị xử phạt 120 triệu đồng, buộc gỡ bỏ toàn bộ quảng cáo vi phạm và công khai xin lỗi người tiêu dùng.
- Kết quả
Trường hợp này cho thấy việc kiểm soát chặt chẽ nội dung quảng cáo là cần thiết để ngăn chặn hành vi lợi dụng quảng cáo thương mại gây hại đến xã hội.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Quảng cáo thương mại là một phương tiện quan trọng để doanh nghiệp tiếp cận khách hàng và thúc đẩy sự phát triển của hoạt động kinh doanh. Pháp luật đã quy định rõ khái niệm quảng cáo thương mại, qua đó phân biệt nó với các hình thức quảng bá khác, tạo nền tảng pháp lý cho việc quản lý và là cơ sở cho thương nhân triển khai hoạt động xúc tiến. Bên cạnh đó, các loại quảng cáo bị cấm cũng được quy định chi tiết, nhằm bảo đảm tính minh bạch, ngăn chặn hành vi sai lệch, bảo vệ lợi ích cộng đồng và duy trì môi trường cạnh tranh công bằng.
