Sử dụng con dấu giả bị phạt từ 5 triệu đến 10 triệu đồng và có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự đến 7 năm tù nếu dùng để thực hiện hành vi trái pháp luật.
Việc quản lý con dấu giữ vai trò quan trọng trong hoạt động hành chính và giao dịch của cơ quan, tổ chức. Khi con dấu bị sử dụng trái phép, nguy cơ gian lận và giả mạo giấy tờ tăng cao, ảnh hưởng trực tiếp đến trật tự quản lý nhà nước. Pháp luật hiện hành đã quy định rõ mức xử phạt hành chính và trách nhiệm hình sự đối với hành vi sử dụng con dấu giả tùy theo tính chất và hậu quả vi phạm.
1. Sử dụng con dấu giả bị xử phạt hành chính bao nhiêu?
Khoản 4 và khoản 5 Điều 16 Nghị định 282/2025/NĐ-CP quy định như sau:
Nghị định 282/2025/NĐ-CP
Điều 16. Vi phạm các quy định về quản lý và sử dụng con dấu
...
4. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
...
b) Sử dụng con dấu giả;
...
5. Hình thức xử phạt bổ sung:
a) Tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính đối với hành vi vi phạm quy định tại các điểm c và e khoản 3; các điểm a và b khoản 4 Điều này;
b) Căn cứ vào tính chất, mức độ, hậu quả vi phạm, đối tượng vi phạm và tình tiết giảm nhẹ, tình tiết tăng nặng để quyết định áp dụng hình thức xử phạt trục xuất đối với người nước ngoài thực hiện hành vi vi phạm hành chính quy định tại khoản 4 Điều này.
...
Sử dụng con dấu giả là hành vi xâm phạm trực tiếp đến sự minh bạch và tính hợp pháp của tài liệu, giao dịch. Pháp luật quy định mức phạt tiền từ 5 đến 10 triệu đồng cho người thực hiện, không phụ thuộc vào việc con dấu được sử dụng nhiều hay ít lần. Ngoài phạt tiền, tang vật là con dấu giả luôn bị tịch thu để ngăn chặn việc tiếp tục sử dụng vào mục đích bất hợp pháp. Đối với người nước ngoài, trong trường hợp hành vi gây ảnh hưởng nghiêm trọng hoặc có tình tiết tăng nặng, cơ quan có thẩm quyền có thể xem xét hình thức trục xuất.
Tình huống giả định
- Anh Trường phát hiện con dấu không hợp lệ và báo cho cơ quan có thẩm quyền
Anh Lê Minh Trường làm việc tại Công ty TNHH Long Phát ở thành phố Đà Nẵng. Trong quá trình tiếp nhận hồ sơ đối tác, anh phát hiện một hợp đồng kèm theo con dấu có dấu hiệu không trùng khớp với mẫu dấu đã đăng ký trên hệ thống. - Doanh nghiệp kiểm tra và từ chối tiếp nhận giấy tờ
Ban lãnh đạo công ty yêu cầu kiểm tra lại thông tin và xác định con dấu trên hợp đồng không có mã đăng ký. Nhận thấy đây có thể là con dấu giả, doanh nghiệp lập biên bản từ chối giao dịch để bảo đảm tuân thủ pháp luật. -
Thông báo cho cơ quan chức năng để xác minh
Sau khi sự việc được báo cáo, Thanh tra Sở Nội vụ thành phố Đà Nẵng tiến hành kiểm tra và xác nhận hợp đồng được đóng bằng con dấu giả. Nhờ phát hiện và xử lý đúng quy trình, doanh nghiệp không bị xử phạt và tránh được rủi ro pháp lý.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Sử dụng con dấu giả có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?
Điều 341 Bộ luật Hình sự 2015 quy định như sau:
Điều 341. Tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức; tội sử dụng con dấu, tài liệu giả của cơ quan, tổ chức
1. Người nào làm giả con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác của cơ quan, tổ chức hoặc sử dụng con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ giả thực hiện hành vi trái pháp luật, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 02 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 05 năm:
a) Có tổ chức;
b) Phạm tội 02 lần trở lên;
c) Làm từ 02 đến 05 con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác;
d) Sử dụng con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác thực hiện tội phạm ít nghiêm trọng hoặc tội phạm nghiêm trọng;
đ) Thu lợi bất chính từ 10.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng;
e) Tái phạm nguy hiểm.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm:
a) Làm 06 con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác trở lên;
b) Sử dụng con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác thực hiện tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng;
c) Thu lợi bất chính 50.000.000 đồng trở lên.
4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.
Trách nhiệm hình sự được áp dụng khi người sử dụng con dấu giả dùng tài liệu này vào mục đích trái pháp luật như gian lận, lừa đảo, chiếm đoạt tài sản hoặc gây thiệt hại cho cá nhân, tổ chức. Khung hình phạt được chia theo mức độ nguy hiểm: từ phạt tiền, cải tạo không giam giữ đến phạt tù. Trường hợp sử dụng con dấu giả để thực hiện tội phạm nghiêm trọng hoặc thu lợi bất chính lớn sẽ đối mặt mức phạt tù lên đến 07 năm. Ngoài hình phạt chính, người phạm tội còn có thể phải chịu phạt tiền bổ sung.
Tình huống giả định
- Ông Đạo dùng con dấu giả để hợp thức hóa hồ sơ vay vốn
Ông Phạm Văn Đạo tại TP. Hồ Chí Minh cần vay 400 triệu đồng nhưng không đủ điều kiện. Ông đã mua một con dấu giả mang tên một doanh nghiệp bất động sản để đóng vào hợp đồng hợp tác nhằm tăng tính thuyết phục với ngân hàng. - Hồ sơ vay vốn được nộp kèm nhiều giấy tờ giả mạo
Ông Đạo sử dụng con dấu giả để đóng lên ba loại giấy tờ khác nhau, gồm hợp đồng nguyên tắc, xác nhận năng lực tài chính và biên bản thỏa thuận. Nhờ đó, ông suýt được giải ngân khoản vay. -
Cơ quan điều tra vào cuộc và khởi tố vụ án
Ngân hàng phát hiện sự bất thường và báo cáo cơ quan chức năng. Sau khi xác minh, Phòng Cảnh sát Hình sự Công an TP. Hồ Chí Minh xác định ông Đạo sử dụng nhiều tài liệu giả để thực hiện hành vi lừa đảo. Với việc sử dụng con dấu giả để thực hiện hành vi vi phạm nghiêm trọng, ông bị khởi tố theo khoản 2 Điều 341 với khung hình phạt từ 02 đến 05 năm tù.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Việc sử dụng con dấu giả gây nguy cơ cao về gian lận và giả mạo tài liệu, ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn pháp lý trong giao dịch. Pháp luật quy định xử phạt hành chính từ 5 đến 10 triệu đồng và có thể tịch thu tang vật đối với hành vi này. Trong trường hợp sử dụng con dấu giả để thực hiện hành vi trái pháp luật, người vi phạm còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với mức phạt tù lên đến 07 năm.
