Quấy rối tình dục tại nơi làm việc có thể bị phạt hành chính từ 15 đến 30 triệu đồng hoặc truy cứu hình sự với mức án tù đến 5 năm.
Quấy rối tình dục tại nơi làm việc là hành vi xâm phạm nghiêm trọng đến danh dự, nhân phẩm và quyền được bảo vệ của người lao động. Đây không chỉ là vấn đề đạo đức trong môi trường làm việc mà còn là hành vi bị pháp luật nghiêm cấm. Tùy theo tính chất, mức độ vi phạm, người thực hiện hành vi có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.
1. Quấy rối tình dục tại nơi làm việc có bị xử phạt hành chính không?
Khoản 3 Điều 11, khoản 1 Điều 6 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 11. Vi phạm quy định về thực hiện hợp đồng lao động
…
3. Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.
…Điều 6. Mức phạt tiền, thẩm quyền xử phạt và nguyên tắc áp dụng đối với hành vi vi phạm hành chính nhiều lần
1. Mức phạt tiền quy định đối với các hành vi vi phạm quy định tại Chương II, Chương III và Chương IV Nghị định này là mức phạt đối với cá nhân, trừ trường hợp quy định tại khoản 1, 2, 3, 5 Điều 7; khoản 3, 4, 6 Điều 13; khoản 2 Điều 25; khoản 1 Điều 26; khoản 1, 5, 6, 7 Điều 27; khoản 8 Điều 39; khoản 5 Điều 41; khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 Điều 42; khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 Điều 43; khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6 Điều 45; khoản 3 Điều 46 Nghị định này. Mức phạt tiền đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.
...
Hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc nếu chưa đủ yếu tố cấu thành tội phạm vẫn có thể bị xử phạt vi phạm hành chính. Người vi phạm sẽ bị phạt tiền từ 15 triệu đến 30 triệu đồng. Trường hợp vi phạm do tổ chức thực hiện, mức phạt có thể gấp đôi.
Tình huống giả định
-
Quản lý có hành vi quấy rối
Anh Nguyễn Văn Dũng, quản lý tại Công ty TNHH Minh Phát ở Phường Khánh Hội (TP. Hồ Chí Minh) thường xuyên buông lời trêu ghẹo, kèm theo hành vi đặt tay lên vai và eo chị Trần Thị Lan – một nhân viên nữ mới vào làm. Những hành vi này khiến chị Lan cảm thấy khó chịu, lo lắng mỗi khi đến công ty. -
Người lao động phản ánh
Không thể chịu đựng thêm, chị Lan đã gửi đơn phản ánh hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc lên Công đoàn cơ sở, yêu cầu được bảo vệ quyền lợi hợp pháp. -
Cơ quan chức năng xử lý
Sau khi nhận được đơn, Thanh tra Sở Nội vụ TP. Hồ Chí Minh đã tiến hành xác minh. Kết quả cho thấy hành vi của anh Dũng vi phạm quy định về quấy rối tình dục tại nơi làm việc theo Nghị định 12/2022/NĐ-CP, nhưng chưa đủ yếu tố để truy cứu trách nhiệm hình sự. Do đó, anh Dũng bị xử phạt hành chính với mức tiền 20 triệu đồng.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?
Điều 155 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) quy định như sau:
Điều 155. Tội làm nhục người khác
1. Người nào xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác, thì bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm:
a) Phạm tội 02 lần trở lên;
b) Đối với 02 người trở lên;
c) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
d) Đối với người đang thi hành công vụ;
đ) Đối với người dạy dỗ, nuôi dưỡng, chăm sóc, chữa bệnh cho mình;
e) Sử dụng mạng máy tính hoặc mạng viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội;
g) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân từ 11% đến 45%.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 05 năm:
a) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân 46% trở lên;
b) Làm nạn nhân tự sát.
4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Nếu hành vi quấy rối tình dục tại nơi làm việc xâm phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự, gây tổn hại đến tinh thần hoặc sức khỏe của nạn nhân, người vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Mức hình phạt có thể từ cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ đến tù giam từ 6 tháng đến 5 năm, tùy vào tình tiết và hậu quả.
Tình huống giả định
-
Hành vi vi phạm nghiêm trọng
Ông Lê Văn Thái, Trưởng phòng Nhân sự tại Công ty TNHH Dịch vụ Ánh Dương (Phường Khánh Hội, TP. Hồ Chí Minh) nhiều lần lợi dụng chức vụ để quấy rối tình dục chị Nguyễn Thị Mai – một nhân viên cấp dưới. Ông Thái không chỉ có lời lẽ xúc phạm mà còn nhiều lần có hành động sàm sỡ ngay tại văn phòng. -
Nạn nhân tổn hại tinh thần
Chị Mai rơi vào tình trạng khủng hoảng tâm lý, thường xuyên mất ngủ, lo âu và phải điều trị tại bệnh viện tâm thần. Kết quả giám định y khoa cho thấy chị bị rối loạn tâm thần với tỷ lệ tổn thương 35%. -
Cơ quan điều tra khởi tố vụ án
Gia đình chị Mai gửi đơn tố cáo đến Công an TP. Hồ Chí Minh. Cơ quan điều tra xác định hành vi của ông Thái đã xâm phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm, gây tổn hại đến sức khỏe tinh thần của chị Mai, đủ yếu tố cấu thành tội Làm nhục người khác theo Điều 155 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017). Ông Thái bị khởi tố và có thể đối diện mức án từ 3 tháng đến 2 năm tù giam.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Quấy rối tình dục tại nơi làm việc có thể bị xử lý ở hai mức độ. Hình thức xử lý gồm xử phạt hành chính với mức tiền phạt từ 15–30 triệu đồng nếu chưa đủ yếu tố cấu thành tội phạm. Nếu trong trường hợp nghiêm trọng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội làm nhục người khác với mức phạt tù lên đến 5 năm.
