Chó mèo là vật nuôi quen thuộc trong đời sống đô thị, nhưng nếu không được quản lý chặt chẽ có thể ảnh hưởng đến vệ sinh môi trường và gây nguy hiểm cho người xung quanh. Trường hợp nuôi chó mèo nhưng thả rong trong đô thị hoặc nơi công cộng có thể bị xử phạt hành chính theo quy định pháp luật. Bên cạnh đó, người nuôi cũng cần đáp ứng nhiều yêu cầu cụ thể như tiêm phòng, đảm bảo an toàn và vệ sinh thú y khi chăm sóc vật nuôi trong khu dân cư.
1. Hành vi nuôi chó mèo nhưng thả rong nơi công cộng bị phạt bao nhiêu tiền?
Khoản 2 Điều 4 và điểm b Khoản 1 Điều 7 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định:
Điều 4. Quy định về mức phạt tiền tối đa, tổ chức bị xử phạt vi phạm hành chính
...
2. Mức phạt tiền quy định tại Chương II Nghị định này là mức phạt được áp dụng đối với hành vi vi phạm hành chính của cá nhân. Đối với tổ chức có cùng hành vi vi phạm, mức phạt tiền gấp 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.
...
Điều 7. Vi phạm quy định về trật tự công cộng
1. Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 đồng đến 500.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
...
b) Thả rông động vật nuôi trong đô thị hoặc nơi công cộng;
...
Việc nuôi chó mèo là quyền cá nhân, tuy nhiên quyền đó phải đi kèm với nghĩa vụ tuân thủ quy định để không gây ảnh hưởng đến cộng đồng. Một trong những hành vi phổ biến nhưng thường bị bỏ qua là thả rông chó mèo nơi công cộng hoặc trong đô thị.
Hành vi này có thể gây mất an toàn, vệ sinh môi trường, thậm chí dẫn đến tai nạn nếu vật nuôi lao ra đường, tấn công người hoặc động vật khác. Đặc biệt với chó, nguy cơ gây hại càng lớn nếu không được rọ mõm hoặc kiểm soát.
Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định rõ người thả rông động vật nuôi trong đô thị hoặc nơi công cộng sẽ bị phạt tiền từ 300.000 đồng đến 500.000 đồng, đây là mức xử phạt dành cho cá nhân. Trong trường hợp là tổ chức (ví dụ như công ty bảo vệ nuôi chó nghiệp vụ nhưng để chạy lung tung, hay đơn vị chăm sóc thú cưng thiếu kiểm soát), mức phạt sẽ tăng gấp đôi, tức từ 600.000 đồng đến 1.000.000 đồng.
Ngoài ra, nếu chó mèo thả rông gây tai nạn, cắn người, gây thiệt hại, chủ nuôi còn có thể phải bồi thường dân sự hoặc bị xử lý nặng hơn nếu có dấu hiệu hình sự.
Tình huống giả định:
Người dân bị xử phạt vì để chó chạy rông trong công viên tại TP. Huế
-
Buổi sáng đi dạo cùng thú cưng
Ngày 18/6/2025, anh Phạm Ngọc Tuấn, cư trú tại Phường Phú Nhuận, Thành phố Huế, dắt theo chú chó giống Alaska đến công viên ven sông Hương để đi dạo. Do chủ quan nghĩ sáng sớm ít người, anh Tuấn đã tháo xích cho chó chạy tự do trong công viên. -
Chó gây náo loạn khu vực công cộng
Chú chó to lớn khiến nhiều người đi tập thể dục hoảng sợ. Một bé gái bị ngã khi né con chó đang lao tới chơi đùa. Mặc dù không xảy ra thương tích, nhưng sự việc đã khiến khu vực xôn xao. Một cán bộ công an phường đi tuần đã yêu cầu anh Tuấn dừng lại và kiểm tra giấy tờ. -
Bị lập biên bản và xử phạt
Do hành vi thả rông chó nơi công cộng, anh Tuấn bị lập biên bản vi phạm hành chính theo Điểm b Khoản 1 Điều 7 Nghị định 144/2021/NĐ-CP. Sau khi giải trình và ký cam kết không tái phạm, anh bị xử phạt 400.000 đồng. Cán bộ công an cũng tuyên truyền thêm về trách nhiệm và yêu cầu buộc đeo xích, rọ mõm nếu dắt chó ra nơi công cộng.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)
2. Chủ nuôi chó mèo phải đáp ứng những yêu cầu nào?
Điều 66 Luật Chăn nuôi 2018 quy định:
Điều 66. Quản lý nuôi chó, mèo
Chủ nuôi chó, mèo phải thực hiện các yêu cầu sau đây:
1. Thực hiện tiêm phòng bệnh dại cho chó, mèo theo quy định của pháp luật về thú y;
2. Khi nghi ngờ chó, mèo có triệu chứng bệnh dại phải báo ngay cho Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc cán bộ chăn nuôi, thú y cơ sở và thực hiện xử lý theo quy định của pháp luật về thú y;
3. Có biện pháp bảo đảm an toàn cho người và vật nuôi khác, giữ gìn vệ sinh môi trường, bảo đảm điều kiện vệ sinh thú y;
4. Trường hợp chó, mèo tấn công, gây thiệt hại thì phải bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật.
Nuôi chó mèo không chỉ đơn thuần là thú vui hay sở thích, mà còn là trách nhiệm pháp lý đối với chủ nuôi, nhất là khi sinh sống tại khu dân cư đông đúc, khu đô thị hoặc nơi công cộng.
Theo quy định tại Điều 66 Luật Chăn nuôi 2018, người nuôi chó mèo phải đảm bảo nhiều yêu cầu, trong đó bắt buộc nhất là tiêm phòng bệnh dại định kỳ cho vật nuôi.
Ngoài ra, khi phát hiện vật nuôi có dấu hiệu bất thường như hung dữ, chảy dãi, mất kiểm soát…, chủ nuôi phải báo ngay cho chính quyền địa phương hoặc cán bộ thú y để xử lý theo quy định. Nếu cố tình che giấu hoặc không xử lý kịp thời, nguy cơ lây lan bệnh dại là rất lớn và có thể bị truy cứu trách nhiệm.
Chủ nuôi cũng phải chủ động áp dụng các biện pháp phòng ngừa, như rọ mõm, đeo xích, không để chó tự do ra ngoài, đồng thời giữ gìn vệ sinh khu vực nuôi, không để chất thải gây ô nhiễm môi trường hoặc ảnh hưởng đến người khác.
Đặc biệt, nếu chó mèo tấn công, gây thương tích, thiệt hại tài sản hoặc sức khỏe cho người khác, chủ nuôi bắt buộc phải bồi thường đầy đủ theo quy định của pháp luật dân sự.
Tình huống giả định:
Chó cưng cắn hàng xóm, chủ nuôi bị buộc bồi thường và bị xử lý vi phạm
-
Không tiêm phòng cho chó
Tháng 7/2025, bà Nguyễn Thị Minh Hồng, sống tại Phường Long Thành, TP. Thủ Đức, nuôi một con chó becgie tại nhà. Dù sống trong khu dân cư đông đúc, bà Hồng không tiêm phòng dại cho chó cũng như không đeo rọ mõm khi dắt ra ngoài. -
Chó cắn người trong khu phố
Ngày 10/7/2025, bà Hồng đưa chó đi dạo quanh khu vực. Trong lúc không chú ý, con chó bất ngờ lao tới cắn một bé trai 7 tuổi đang chơi gần đó, khiến em bị thương ở chân và phải đi tiêm ngừa. -
Bị xử phạt và buộc bồi thường
Gia đình nạn nhân đã báo sự việc lên công an phường. Sau khi xác minh, công an lập biên bản và xử phạt bà Hồng vì vi phạm quy định bảo đảm an toàn trong việc nuôi chó, đồng thời buộc bà phải bồi thường toàn bộ chi phí điều trị và tiêm phòng cho nạn nhân.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)
3. Kết luận
Việc nuôi chó mèo trong khu dân cư hoặc nơi công cộng phải tuân thủ các quy định pháp luật để đảm bảo an toàn và trật tự chung. Nếu để chó mèo thả rong ngoài đường, người nuôi có thể bị phạt từ 300.000 đến 500.000 đồng; tổ chức vi phạm bị phạt gấp đôi. Đồng thời, người nuôi cũng phải tiêm phòng dại, đảm bảo vệ sinh môi trường và bồi thường nếu vật nuôi gây hại.
