Người thành niên là cá nhân từ đủ 18 tuổi trở lên, có đầy đủ năng lực pháp luật và năng lực hành vi dân sự để tự thực hiện quyền, nghĩa vụ.
Trong đời sống pháp lý, độ tuổi là tiêu chí quan trọng để xác định năng lực hành vi dân sự của cá nhân. Sự phân biệt giữa người thành niên và người chưa thành niên giúp bảo đảm tính minh bạch và công bằng trong các quan hệ xã hội. Đây cũng là cơ sở để pháp luật thiết lập cơ chế bảo vệ phù hợp cho từng nhóm đối tượng.
1. Người thành niên là gì?
Khoản 1 Điều 20 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định như sau:
Điều 20. Người thành niên
1. Người thành niên là người từ đủ mười tám tuổi trở lên.
...
Người thành niên là những cá nhân đã đạt đến độ tuổi trưởng thành, có đầy đủ năng lực pháp luật và năng lực hành vi dân sự. Đây là mốc tuổi quan trọng để xác định khả năng tự mình tham gia, thực hiện và chịu trách nhiệm trong các quan hệ pháp luật dân sự, hôn nhân, lao động hay kinh doanh. Việc xác định rõ người thành niên góp phần bảo đảm công bằng và ổn định trong xã hội, đồng thời tạo cơ sở pháp lý cho các giao dịch của cá nhân.
Tình huống giả định
-
Bước sang tuổi thành niên
Ngày 10/6/2025, anh Nguyễn Văn Minh (trú tại tỉnh Quảng Ninh) chính thức tròn 18 tuổi. Đây là mốc quan trọng đánh dấu việc anh được pháp luật công nhận là người thành niên. -
Phát sinh quyền độc lập
Từ ngày này, Minh có đầy đủ năng lực hành vi dân sự, được quyền tự mình tham gia các giao dịch dân sự, lao động, kinh doanh mà không cần sự giám hộ hay đồng ý từ cha mẹ. -
Ý nghĩa pháp lý
Ngay sau đó, Minh đã ký hợp đồng lao động với một công ty thương mại tại địa phương. Hợp đồng có giá trị pháp lý trọn vẹn vì anh đã đủ điều kiện là người thành niên.
Tình huống trên là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Người chưa thành niên là gì?
Khoản 1 Điều 21 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định như sau:
Điều 21. Người chưa thành niên
1. Người chưa thành niên là người chưa đủ mười tám tuổi.
...
Người chưa thành niên là nhóm cá nhân chưa đạt đến độ tuổi thành niên, vì vậy năng lực hành vi dân sự của họ chưa đầy đủ. Tùy theo độ tuổi, họ có thể chỉ được thực hiện một số giao dịch dân sự đơn giản, còn những giao dịch quan trọng cần có sự đồng ý hoặc đại diện của cha mẹ hay người giám hộ. Việc phân biệt rõ người chưa thành niên giúp bảo vệ họ khỏi các rủi ro pháp lý, đồng thời đảm bảo trật tự trong quan hệ dân sự.
Tình huống giả định
-
Xác định tình trạng chưa thành niên
Ngày 05/8/2025, em Trần Thị Lan (trú tại TP. Hồ Chí Minh) mới 16 tuổi. Lan đến cửa hàng xe máy điện để ký hợp đồng mua một chiếc xe phục vụ việc đi học. -
Hạn chế về năng lực
Do Lan chưa đủ 18 tuổi nên pháp luật xác định em thuộc trường hợp người chưa thành niên. Vì vậy, năng lực hành vi dân sự của Lan chưa đầy đủ để tự mình ký hợp đồng có giá trị pháp lý trọn vẹn. -
Ý nghĩa pháp lý
Hợp đồng mua xe máy điện mà Lan tự ký chỉ có hiệu lực khi được cha mẹ hoặc người giám hộ đồng ý. Nếu không có sự chấp thuận này, giao dịch có thể bị coi là vô hiệu.
Tình huống trên là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
3. Kết luận
Việc xác định ai là người thành niên và ai là người chưa thành niên có ý nghĩa thiết thực trong việc áp dụng các quy định pháp luật. Người thành niên có đầy đủ năng lực tham gia giao dịch, trong khi người chưa thành niên cần được giám hộ hoặc bảo vệ quyền lợi. Sự phân biệt này góp phần xây dựng hệ thống pháp luật chặt chẽ, bảo vệ cá nhân và duy trì trật tự xã hội.
