Trong thời đại mạng xã hội phát triển mạnh, trẻ em ngày càng tiếp cận sớm với không gian mạng. Tuy nhiên, bên cạnh cơ hội học hỏi, các em cũng phải đối mặt với nguy cơ bị tổn thương tâm lý do những nội dung không phù hợp hoặc bình luận ác ý. Chính vì vậy, Bộ Quy tắc ứng xử về bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng đã đưa ra các quy định cụ thể về hành vi ứng xử của người dùng. Đồng thời, Luật Trẻ em cũng liệt kê cụ thể những nhóm trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt cần được bảo vệ nhiều hơn.
1. Người dùng mạng có được bình luận làm ảnh hưởng tâm lý trẻ em không?
Theo Điều 7 Bộ Quy tắc ứng xử về bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng ban hành kèm theo Quyết định 88/QĐ-BTTTT năm 2025 quy định quy tắc ứng xử cho người dùng trên môi trường mạng
Quyết định 88/QĐ-BTTTT năm 2025
Điều 7. Quy tắc ứng xử cho người dùng trên môi trường mạng
1. Chấp hành các quy định của pháp luật về bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng; tuân thủ các điều khoản sử dụng của nhà cung cấp dịch vụ.
2. Không chia sẻ các nội dung độc hại cho trẻ em ảnh hưởng đến sự phát triển lành mạnh của trẻ em. Không chia sẻ thông tin bí mật đời sống riêng tư của trẻ em lên mạng khi chưa có sự đồng ý của cha, mẹ, người chăm sóc trẻ em và trẻ em từ đủ 07 tuổi trở lên.
3. Không bình luận, không có các hành vi hoặc cổ súy cho các hành vi làm ảnh hưởng tiêu cực tới tâm lý, tình cảm của trẻ em trên các diễn đàn, mạng xã hội.
4. Không lôi kéo, thu hút, dụ dỗ trẻ tham gia các hoạt động trên môi trường mạng khi chưa có sự đồng ý của cha, mẹ, người chăm sóc trẻ em.
5. Phản ánh và báo cáo các nội dung độc hại, hành vi xâm hại trẻ em trên môi trường mạng cho VN-COP.
6. Chia sẻ các biện pháp bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng, lan tỏa các chương trình về bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng đến người thân, cộng đồng.
Quy tắc ứng xử được quy định tại Điều 7 nêu rõ nghĩa vụ của người dùng mạng khi tham gia các nền tảng trực tuyến, đặc biệt liên quan đến trẻ em. Việc bình luận mang tính công kích, chế giễu, hoặc đe dọa trẻ em trên các nền tảng như Facebook, TikTok, YouTube… đều bị cấm tuyệt đối, kể cả khi hành vi đó chỉ là chia sẻ hoặc cổ vũ.
Mạng xã hội có tốc độ lan truyền thông tin rất nhanh. Một bình luận tiêu cực có thể gây hậu quả nghiêm trọng đối với tâm lý trẻ, đặc biệt là trẻ đang trong độ tuổi phát triển hoặc có hoàn cảnh nhạy cảm. Do đó, Bộ Thông tin & Truyền thông đã ban hành quy tắc rõ ràng nhằm hướng tới môi trường mạng lành mạnh, an toàn cho trẻ em.
Tình huống giả định
Bình luận tiêu cực khiến trẻ bị tổn thương tâm lý nghiêm trọng
-
Clip học sinh múa hát được chia sẻ trên mạng
Tháng 5/2026, một đoạn video ngắn ghi lại phần trình diễn múa của em Trần Mỹ Duyên (học sinh lớp 6, tại Quảng Trị) được đăng tải trên một fanpage Facebook. -
Xuất hiện bình luận chế giễu ngoại hình
Dưới bài đăng, nhiều người bình luận mang tính miệt thị ngoại hình của em như: “nhảy như con rô bốt hỏng”, “đi múa mà mặt đơ như tượng”, v.v. -
Tác động tâm lý và xử lý vi phạm
Em Duyên bị ảnh hưởng tâm lý nặng, không muốn đến trường. Sau phản ánh của gia đình, cơ quan chức năng yêu cầu fanpage xóa video, những người để lại bình luận tiêu cực bị nhắc nhở và khóa tài khoản tạm thời. Trường học phối hợp tư vấn tâm lý, giúp em ổn định tinh thần.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính chất tham khảo)
2. Trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt được hiểu là những ai?
Theo Điều 10 Luật Trẻ em 2016 quy định trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt bao gồm
Điều 10. Trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt
1. Trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt bao gồm các nhóm sau đây:
a) Trẻ em mồ côi cả cha và mẹ;
b) Trẻ em bị bỏ rơi;
c) Trẻ em không nơi nương tựa;
d) Trẻ em khuyết tật;
đ) Trẻ em nhiễm HIV/AIDS;
e) Trẻ em vi phạm pháp luật;
g) Trẻ em nghiện ma túy;
h) Trẻ em phải bỏ học kiếm sống chưa hoàn thành phổ cập giáo dục trung học cơ sở;
i) Trẻ em bị tổn hại nghiêm trọng về thể chất và tinh thần do bị bạo lực;
k) Trẻ em bị bóc lột;
l) Trẻ em bị xâm hại tình dục;
m) Trẻ em bị mua bán;
n) Trẻ em mắc bệnh hiểm nghèo hoặc bệnh phải điều trị dài ngày thuộc hộ nghèo hoặc hộ cận nghèo;
o) Trẻ em di cư, trẻ em lánh nạn, tị nạn chưa xác định được cha mẹ hoặc không có người chăm sóc.
2. Chính phủ quy định chi tiết các nhóm trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt và chính sách hỗ trợ phù hợp đối với từng nhóm trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt.
Khái niệm “trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt” giúp Nhà nước phân loại nhóm trẻ cần ưu tiên bảo vệ, hỗ trợ và can thiệp kịp thời. Danh sách này gồm nhiều trường hợp, từ trẻ em mồ côi, bị bạo lực cho tới trẻ em mắc bệnh hiểm nghèo hoặc phải bỏ học vì hoàn cảnh gia đình.
Nhóm này có nguy cơ bị tổn thương tâm lý cao hơn, nên đặc biệt cần tránh tiếp xúc với những nội dung tiêu cực, bình luận ác ý trên mạng xã hội. Đồng thời, họ cũng là đối tượng chính trong các chính sách giáo dục, y tế và bảo vệ trẻ em của Nhà nước.
Tình huống giả định
Trẻ bị bóc lột và tổn thương tâm lý nghiêm trọng trên mạng
-
Bé gái bị ép livestream bán hàng
Tháng 4/2026, em Lê Thị Quỳnh Như (11 tuổi, ở Đồng Nai) thường xuyên xuất hiện trong các buổi livestream bán hàng của mẹ. Các buổi phát sóng kéo dài 3–4 tiếng mỗi tối. -
Người xem bình luận khiếm nhã
Nhiều người để lại bình luận xúc phạm ngoại hình và lời lẽ không phù hợp với trẻ em. Em Như có dấu hiệu mệt mỏi, học lực giảm sút, không muốn tiếp xúc với người lạ. -
Cơ quan chức năng vào cuộc
Qua phản ánh, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Đồng Nai phối hợp với địa phương kiểm tra và yêu cầu gia đình chấm dứt hành vi bóc lột lao động trẻ em, đồng thời hướng dẫn hỗ trợ tâm lý và đảm bảo điều kiện học tập cho em.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính chất tham khảo)
3. Kết luận
Người dùng mạng tuyệt đối không được bình luận hoặc cổ súy cho những hành vi gây ảnh hưởng tiêu cực tới tâm lý trẻ em trên môi trường mạng. Ngoài ra, các nhóm trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt được pháp luật liệt kê rõ ràng để có chính sách bảo vệ riêng. Bảo vệ trẻ em trên mạng không chỉ là trách nhiệm của Nhà nước mà còn là nghĩa vụ của mỗi người dùng Internet.
