Trong một số khu vực đô thị và điểm du lịch, xích lô vẫn là phương tiện phổ biến dùng để vận chuyển khách hoặc hàng hóa nhẹ. Tuy nhiên, việc sử dụng xích lô để đua trái phép trên đường giao thông lại là hành vi vi phạm pháp luật. Theo quy định hiện hành, hành vi đua xe xích lô trái phép có thể bị xử phạt hành chính với mức tiền cụ thể.
1. Người đua xe xích lô trái phép bị xử phạt vi phạm hành chính bao nhiêu tiền?
Điểm b khoản 1 Điều 34 Nghị định 100/2019/NĐ-CP, được sửa đổi bởi điểm a, điểm b khoản 19 Điều 2 Nghị định 123/2021/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 34. Xử phạt người đua xe trái phép, cổ vũ đua xe trái phép
1. Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm sau đây:
...
b) Đua xe đạp, đua xe đạp máy, đua xe xích lô, đua xe súc vật kéo, cưỡi súc vật chạy đua trái phép trên đường giao thông.
...
Theo quy định trên, hành vi đua xe xích lô trái phép dù không phải phương tiện cơ giới vẫn bị xử phạt nghiêm minh vì có thể gây mất trật tự an toàn giao thông, ảnh hưởng đến các phương tiện và người đi đường. Các cuộc đua xích lô trái phép thường xảy ra tại các khu vực đông người hoặc các tuyến phố nhỏ, tạo ra nguy cơ va chạm, chen lấn hoặc cản trở giao thông cục bộ.
Mức phạt từ 1 đến 2 triệu đồng mang tính răn đe đối với người tham gia và tổ chức các hoạt động đua xe kiểu này. Nếu trong quá trình đua gây hậu quả nghiêm trọng hoặc làm tổn hại sức khỏe, tài sản của người khác thì người vi phạm có thể còn bị xử lý theo các quy định pháp luật khác liên quan đến hành vi gây rối trật tự công cộng hoặc vi phạm trật tự an toàn giao thông.
Tình huống giả định
Ngày 12/4/2025, tại phường Hòa Hiệp Nam, quận Liên Chiểu, TP. Đà Nẵng, một nhóm tài xế xích lô tụ tập đua nhau trên đoạn đường ven biển Nguyễn Tất Thành sau khi kết thúc ca làm. Cuộc đua diễn ra vào giờ tan tầm, thu hút đông người dân theo dõi, cổ vũ, gây mất trật tự và cản trở giao thông trên tuyến đường này. Một người điều khiển xe máy bị va quẹt nhẹ do né tránh đoàn xích lô đua vượt, rất may không bị thương tích.
Ngay sau đó, Công an phường Hòa Hiệp Nam phối hợp với Đội Cảnh sát trật tự tiến hành xử lý. Mỗi người điều khiển xích lô tham gia đua bị lập biên bản và xử phạt hành chính 1.500.000 đồng theo điểm b khoản 1 Điều 34 Nghị định 100/2019/NĐ-CP, sửa đổi bởi Nghị định 123/2021/NĐ-CP.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo
2. Đua xe xích lô trái phép thì có bị tịch thu xe xích lô không?
Điểm a khoản 4 Điều 34 Nghị định 100/2019/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 34. Xử phạt người đua xe trái phép, cổ vũ đua xe trái phép
...
4. Ngoài việc bị phạt tiền, người điều khiển phương tiện thực hiện hành vi vi phạm còn bị áp dụng các hình thức xử phạt bổ sung sau đây:
a) Thực hiện hành vi quy định tại điểm b khoản 1 Điều này bị tịch thu phương tiện (trừ súc vật kéo, cưỡi);
...
Theo quy định trên, nếu người điều khiển thực hiện hành vi đua xe xích lô trái phép trên đường giao thông, ngoài việc bị xử phạt hành chính bằng tiền, còn có thể bị tịch thu luôn chiếc xích lô dùng để đua. Khác với trường hợp súc vật kéo như bò không bị tịch thu, xích lô được xem là một loại phương tiện và thuộc diện bị áp dụng biện pháp xử phạt bổ sung.
Việc tịch thu phương tiện nhằm ngăn chặn nguy cơ tái phạm, đồng thời thể hiện sự nghiêm khắc của pháp luật trong việc bảo vệ an toàn trật tự giao thông, đặc biệt tại các khu vực công cộng có mật độ người và phương tiện cao. Chủ phương tiện nếu cho người khác mượn xe xích lô để đua mà không biết vẫn có thể bị ảnh hưởng về mặt tài sản nếu không chứng minh được sự tách biệt trách nhiệm.
Tình huống giả định
Ngày 20/5/2025, tại phố cổ Hội An (Quảng Nam), anh Võ Minh Đức, một tài xế xích lô địa phương – cùng hai người khác rủ nhau đua xích lô tại khu vực đường Trần Phú sau khi kết thúc ca chở khách du lịch. Cuộc đua diễn ra lúc chiều tối, thu hút đông người xem và gây ùn tắc tạm thời tại nút giao với đường Nguyễn Thái Học. Một số khách du lịch quay video và phản ánh lên chính quyền địa phương.
Công an TP. Hội An đã lập biên bản vi phạm hành chính đối với cả ba người. Ngoài mức phạt tiền 2.000.000 đồng, mỗi người còn bị tịch thu xích lô do sử dụng phương tiện này để thực hiện hành vi đua trái phép theo đúng quy định tại điểm a khoản 4 Điều 34 Nghị định 100/2019/NĐ-CP, sửa đổi bởi Nghị định 123/2021/NĐ-CP.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Hành vi đua xe xích lô trái phép trên đường giao thông có thể gây mất an toàn, ảnh hưởng đến các phương tiện khác và bị pháp luật xử lý nghiêm khắc. Theo quy định hiện hành, người vi phạm sẽ bị phạt hành chính từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng, đồng thời có thể bị tịch thu phương tiện, tức là tịch thu xe xích lô dùng để đua.
