Loài thủy sản bản địa là loài sinh trưởng tự nhiên tại vùng địa lý xác định; hoạt động tái tạo nguồn lợi thủy sản bao gồm việc thả bổ sung các loài bản địa vào môi trường tự nhiên.
Trong lĩnh vực thủy sản, việc nhận diện và phân loại các loài sinh sống trong tự nhiên có ý nghĩa quan trọng đối với công tác quản lý và bảo tồn nguồn lợi thủy sản. Trong đó, loài thủy sản bản địa được xem là nền tảng sinh học góp phần duy trì cân bằng hệ sinh thái và bảo đảm sự đa dạng sinh học ở từng khu vực. Bên cạnh đó, pháp luật còn quy định rõ về hoạt động tái tạo nguồn lợi thủy sản, bao gồm việc thả bổ sung các loài thủy sản bản địa vào vùng nước tự nhiên để phục hồi quần thể và môi trường sống.
Loài thủy sản bản địa được hiểu như thế nào?
Căn cứ khoản 8 Điều 3 Luật Thủy sản 2017, quy định:
Điều 3. Giải thích từ ngữ
...
8. Loài thủy sản bản địa là loài thủy sản có nguồn gốc và phân bố trong môi trường tự nhiên ở khu vực địa lý xác định.
...
Loài thủy sản bản địa là những loài sinh sống tự nhiên trong phạm vi nhất định, được hình thành qua quá trình thích nghi lâu dài với điều kiện môi trường đặc trưng của địa phương. Việc xác định và bảo tồn nhóm loài này có vai trò quan trọng trong chiến lược quản lý tài nguyên thủy sản, đặc biệt khi nhiều loài đang đứng trước nguy cơ suy giảm do biến đổi khí hậu và khai thác quá mức.
Tình huống giả định
Phát hiện và bảo tồn loài cá anh vũ
-
Phát hiện loài bản địa quý hiếm
Trong đợt khảo sát nguồn lợi thủy sản năm 2025, cơ quan có thẩm quyền ghi nhận sự xuất hiện của cá anh vũ một loài thủy sản bản địa quý hiếm từng suy giảm mạnh do đánh bắt tự phát. -
Thực hiện biện pháp bảo tồn
Cơ quan chức năng phối hợp tiến hành thu mẫu gen, lưu giữ và nhân giống loài cá anh vũ nhằm phục hồi quần thể tự nhiên trên sông Gâm. -
Kết quả và tác động
Sau hơn một năm, số lượng cá trưởng thành tăng đáng kể, góp phần khôi phục cân bằng sinh thái và nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của việc bảo vệ loài thủy sản bản địa.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Hoạt động tái tạo nguồn lợi thủy sản có bao gồm thả bổ sung loài thủy sản bản địa không?
Căn cứ điểm b khoản 1 Điều 14 Luật Thủy sản 2017, quy định như sau:
Điều 14. Tái tạo nguồn lợi thủy sản và phục hồi môi trường sống của loài thủy sản
1. Hoạt động tái tạo nguồn lợi thủy sản và phục hồi môi trường sống của loài thủy sản bao gồm:
a) Nghiên cứu, ứng dụng khoa học và công nghệ trong tái tạo nguồn lợi thủy sản, phục hồi môi trường sống của loài thủy sản;
b) Thả bổ sung loài thủy sản nguy cấp, quý, hiếm; loài thủy sản có giá trị kinh tế, khoa học; loài thủy sản bản địa; loài thủy sản đặc hữu vào vùng nước tự nhiên;
c) Hình thành khu vực cư trú nhân tạo cho loài thủy sản nguy cấp, quý, hiếm; loài thủy sản có giá trị kinh tế, khoa học; loài thủy sản bản địa; loài thủy sản đặc hữu;
d) Quản lý khu vực, loài thủy sản được tái tạo, phục hồi....
Thả bổ sung loài thủy sản bản địa là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của công tác tái tạo nguồn lợi thủy sản. Hoạt động này không chỉ giúp duy trì cân bằng sinh thái tự nhiên, mà còn góp phần phục hồi quần thể loài có nguy cơ suy giảm, nâng cao đa dạng sinh học.
Tình huống giả định
Thả bổ sung cá chép bản địa tại hồ
-
Phát hiện suy giảm quần thể loài bản địa
Qua kết quả khảo sát định kỳ năm 2025, cơ quan có thẩm quyền ghi nhận mật độ cá chép bản địa tại hồ giảm đáng kể so với giai đoạn 2015 – 2020 do khai thác quá mức và thay đổi điều kiện thủy văn. -
Triển khai chương trình tái tạo nguồn lợi
Theo chỉ đạo cơ quan có thẩm quyền thực hiện thả hơn 30.000 con cá chép bản địa giống nhằm khôi phục quần thể tự nhiên. -
Kết quả sau thời gian phục hồi
Sau một năm, mật độ cá chép bản địa tại hồ tăng 40%, đồng thời ghi nhận sự xuất hiện của các bãi đẻ tự nhiên mới. Hoạt động thả bổ sung được đánh giá là hiệu quả và góp phần phục hồi hệ sinh thái thủy sinh trong khu vực.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Việc nhận diện và bảo tồn loài thủy sản bản địa có ý nghĩa quan trọng trong việc duy trì đa dạng sinh học và phát triển bền vững nguồn lợi tự nhiên. Loài thủy sản bản địa được hiểu là loài sinh trưởng và phân bố tự nhiên trong một khu vực địa lý xác định. Hoạt động tái tạo nguồn lợi thủy sản có bao gồm việc thả bổ sung các loài thủy sản bản địa vào vùng nước tự nhiên nhằm phục hồi quần thể và cân bằng hệ sinh thái.
