Hợp đồng đào tạo nghề phải ký khi người lao động được đào tạo bằng kinh phí của doanh nghiệp và cần quy định rõ nội dung đào tạo, chi phí cũng như trách nhiệm hoàn trả.
Đào tạo nâng cao trình độ, kỹ năng nghề cho người lao động là nhu cầu phổ biến trong quá trình sử dụng lao động. Khi người sử dụng lao động bỏ kinh phí để đào tạo, pháp luật yêu cầu các bên phải xác lập quan hệ đào tạo bằng hợp đồng đào tạo nghề nhằm làm rõ quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm hoàn trả chi phí. Việc xác định đúng thời điểm cần ký kết và nội dung bắt buộc của hợp đồng đào tạo nghề có ý nghĩa quan trọng trong việc phòng ngừa tranh chấp.
1. Khi nào cần ký kết hợp đồng đào tạo nghề?
Điều 62 Bộ luật Lao động 2019 quy định như sau:
Điều 62. Hợp đồng đào tạo nghề giữa người sử dụng lao động, người lao động và chi phí đào tạo nghề
1. Hai bên phải ký kết hợp đồng đào tạo nghề trong trường hợp người lao động được đào tạo nâng cao trình độ, kỹ năng nghề, đào tạo lại ở trong nước hoặc nước ngoài từ kinh phí của người sử dụng lao động, kể cả kinh phí do đối tác tài trợ cho người sử dụng lao động.
Hợp đồng đào tạo nghề phải làm thành 02 bản, mỗi bên giữ 01 bản.
...
Pháp luật chỉ yêu cầu ký kết hợp đồng đào tạo nghề khi việc đào tạo được thực hiện bằng kinh phí của người sử dụng lao động, bao gồm cả trường hợp nguồn kinh phí do đối tác tài trợ cho doanh nghiệp. Việc đào tạo có thể diễn ra trong nước hoặc ở nước ngoài, miễn là nhằm nâng cao trình độ, kỹ năng nghề hoặc đào tạo lại cho người lao động. Hợp đồng đào tạo nghề được lập thành hai bản để bảo đảm mỗi bên đều có căn cứ pháp lý rõ ràng trong quá trình thực hiện và khi phát sinh tranh chấp. Trường hợp không ký hợp đồng đào tạo nghề dù có đủ điều kiện luật định có thể dẫn đến khó khăn trong việc xác định nghĩa vụ hoàn trả chi phí đào tạo.
Tình huống giả định
- Cử người lao động đi đào tạo bằng kinh phí doanh nghiệp
Anh Nguyễn Văn Phong được Công ty Trách nhiệm hữu hạn Kỹ thuật Ánh Dương cử đi đào tạo nâng cao tay nghề trong 4 tháng, toàn bộ chi phí do công ty chi trả. - Ký kết hợp đồng đào tạo nghề
Trước khi đi đào tạo, hai bên ký hợp đồng đào tạo nghề theo quy định và mỗi bên giữ một bản. -
Căn cứ pháp lý rõ ràng
Việc ký kết hợp đồng đào tạo nghề trong trường hợp này phù hợp với yêu cầu tại Điều 62 Bộ luật Lao động 2019.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Hợp đồng đào tạo nghề cần có những nội dung chủ yếu nào?
Điều 62 Bộ luật Lao động 2019 quy định như sau:
Điều 62. Hợp đồng đào tạo nghề giữa người sử dụng lao động, người lao động và chi phí đào tạo nghề
...
2. Hợp đồng đào tạo nghề phải có các nội dung chủ yếu sau đây:
a) Nghề đào tạo;
b) Địa điểm, thời gian và tiền lương trong thời gian đào tạo;
c) Thời hạn cam kết phải làm việc sau khi được đào tạo;
d) Chi phí đào tạo và trách nhiệm hoàn trả chi phí đào tạo;
đ) Trách nhiệm của người sử dụng lao động;
e) Trách nhiệm của người lao động.
...
Các nội dung chủ yếu của hợp đồng đào tạo nghề nhằm bảo đảm sự minh bạch và cân bằng quyền lợi giữa các bên. Việc xác định rõ nghề đào tạo, địa điểm và thời gian đào tạo giúp tránh tranh chấp về phạm vi đào tạo. Quy định về chi phí đào tạo và trách nhiệm hoàn trả là căn cứ quan trọng nếu người lao động không thực hiện đúng cam kết làm việc sau đào tạo. Bên cạnh đó, hợp đồng còn phải làm rõ trách nhiệm của người sử dụng lao động và người lao động trong suốt quá trình đào tạo và sau đào tạo, bảo đảm việc thực hiện hợp đồng diễn ra đúng thỏa thuận.
Tình huống giả định
-
Quy định đầy đủ nội dung hợp đồng đào tạo
Công ty Cổ phần Sản xuất Minh An ký hợp đồng đào tạo nghề với chị Trần Thị Mai, trong đó nêu rõ nghề đào tạo, chi phí đào tạo và thời hạn cam kết làm việc sau đào tạo. -
Ràng buộc trách nhiệm hai bên
Hợp đồng xác định rõ trách nhiệm của công ty trong việc chi trả chi phí và trách nhiệm của người lao động trong việc thực hiện cam kết làm việc. -
Cơ sở giải quyết tranh chấp
Khi phát sinh vướng mắc, các nội dung đã thỏa thuận trong hợp đồng đào tạo nghề là căn cứ để giải quyết theo quy định pháp luật.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Hợp đồng đào tạo nghề phải được ký kết khi người lao động được đào tạo bằng kinh phí của người sử dụng lao động, nhằm xác lập rõ quyền và nghĩa vụ của các bên. Nội dung hợp đồng cần đầy đủ các yếu tố luật định để bảo đảm tính minh bạch và khả năng thực thi. Việc tuân thủ đúng quy định về hợp đồng đào tạo nghề giúp hạn chế tranh chấp và bảo vệ lợi ích hợp pháp trong quan hệ lao động.
