Hút thuốc lá tại nơi công cộng không chỉ gây ảnh hưởng đến sức khỏe người xung quanh mà còn tiềm ẩn nguy cơ vi phạm pháp luật. Pháp luật hiện hành đã xác định rõ những nơi cấm hút thuốc lá hoàn toàn. Nếu hút thuốc lá tại những khu vực này có thể bị xử phạt hành chính.
1. Địa điểm nào bị cấm hút thuốc lá?
Điều 11 Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá 2012 quy định như sau:
Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá 2012
Điều 11. Địa điểm cấm hút thuốc lá hoàn toàn
1. Địa điểm cấm hút thuốc lá hoàn toàn trong nhà và trong phạm vi khuôn viên bao gồm:
a) Cơ sở y tế;
b) Cơ sở giáo dục, trừ các cơ sở quy định tại điểm b khoản 2 Điều này;
c) Cơ sở chăm sóc, nuôi dưỡng, vui chơi, giải trí dành riêng cho trẻ em;
d) Cơ sở hoặc khu vực có nguy cơ cháy, nổ cao.
2. Địa điểm cấm hút thuốc lá hoàn toàn trong nhà bao gồm:
a) Nơi làm việc;
b) Trường cao đẳng, đại học, học viện;
c) Địa điểm công cộng, trừ các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này và khoản 1 Điều 12 của Luật này.
3. Phương tiện giao thông công cộng bị cấm hút thuốc lá hoàn toàn bao gồm ô tô, tàu bay, tàu điện.
Pháp luật chia các địa điểm cấm hút thuốc lá hoàn toàn thành ba nhóm. Thứ nhất, cấm hoàn toàn cả trong nhà và khuôn viên đối với cơ sở y tế, trường học phổ thông, nơi chăm sóc và vui chơi trẻ em, khu vực có nguy cơ cháy nổ cao. Thứ hai, cấm hút thuốc trong nhà tại nơi làm việc, trường đại học, cao đẳng, học viện và một số địa điểm công cộng. Thứ ba, cấm tuyệt đối trên các phương tiện giao thông công cộng như ô tô, tàu bay, tàu điện.
Tình huống giả định
- Anh Duy chăm sóc người thân ở bệnh viện
Anh Trần Văn Duy đến bệnh viện tại phường Phước Vĩnh, tỉnh Bình Thuận để chăm sóc người thân đang điều trị tại khoa Nội trú. - Anh Duy hút thuốc ngay khu vực cấm
Trong lúc ngồi chờ tại hành lang khu điều trị, anh Duy lấy thuốc lá ra hút. Khu vực này có biển báo “Cấm hút thuốc” được gắn rõ ràng ở gần lối đi. -
Anh Duy bị nhắc nhở
Một nhân viên bảo vệ bệnh viện phát hiện hành vi của anh Duy, tiến lại nhắc nhở và yêu cầu anh dừng hút thuốc. Anh Duy hợp tác, dập tắt thuốc ngay và xin lỗi. - Anh Duy bị nhắc nhở nhưng chưa đến mức bị xử phạt hành chính
Bộ phận bảo vệ bệnh viện lập biên bản ghi nhận sự việc và báo cho phòng hành chính. Tuy nhiên, do anh Duy có thái độ cầu thị và chưa gây hậu quả nghiêm trọng, phía bệnh viện không đề xuất xử phạt, chỉ xử lý ở mức nhắc nhở và lưu hồ sơ nội bộ. - Cơ sở pháp lý được áp dụng
Theo Điều 11 Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá 2012, bệnh viện là địa điểm cấm hút thuốc lá hoàn toàn, bao gồm cả khuôn viên. Tuy nhiên, vì chưa bị lập biên bản xử phạt chính thức, hành vi này chưa bị xử lý hành chính theo khoản 1 Điều 25 Nghị định 117/2020/NĐ-CP.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Nếu hút thuốc lá tại khu vực cấm thì bị xử phạt như thế nào?
Khoản 1 Điều 25 Nghị định 117/2020/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 25. Vi phạm quy định về địa điểm cấm hút thuốc lá
1. Cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 200.000 đồng đến 500.000 đồng đối với hành vi hút thuốc lá tại địa điểm có quy định cấm. Trường hợp hút thuốc lá trên tàu bay thực hiện theo quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hàng không dân dụng.
...
Người hút thuốc lá tại các địa điểm có biển cấm hoặc thuộc danh sách cấm theo quy định pháp luật có thể bị cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 200.000 đồng đến 500.000 đồng. Nếu hành vi diễn ra trên tàu bay, thì mức phạt sẽ được áp dụng theo quy định riêng của ngành hàng không dân dụng.
Tình huống giả định
-
Anh Trọng hút thuốc trên phương tiện công cộng
Anh Lê Văn Trọng, trú tại phường Tân Phong, tỉnh Đồng Nai, lên chuyến xe buýt tuyến số 8 từ TP. Biên Hòa đi huyện Trảng Bom vào lúc gần trưa. Trong lúc xe đang lưu thông, anh Trọng bất ngờ rút thuốc ra hút ngay ở hàng ghế gần cửa lên xuống, dù trong xe có biển “Cấm hút thuốc” được dán rõ ràng và loa phát thanh liên tục nhắc nhở hành khách tuân thủ quy định. - Anh Trọng bị phản ánh về hành vi trên
Nhiều hành khách tỏ ra khó chịu, trong đó có một sinh viên đã quay lại sự việc bằng điện thoại và phản ánh ngay cho tài xế và nhân viên phục vụ trên xe. Mùi khói thuốc lan nhanh khiến một số người già và trẻ nhỏ trong xe bị ảnh hưởng. -
Anh Trọng bị nhắc nhở nhưng không hợp tác
Khi nhân viên xe buýt đến yêu cầu anh Trọng dừng hút thuốc, anh vẫn tiếp tục, cho rằng “cửa xe đang mở, hút chút không sao”. Thái độ bất hợp tác khiến không khí trong xe trở nên căng thẳng. - Anh Trọng bị lập biên bản
Ngay khi xe dừng tại trạm kế tiếp, tài xế đã mời anh Trọng xuống xe và liên hệ với lực lượng chức năng. Đại diện Thanh tra giao thông phối hợp với công an địa phương lập biên bản ban đầu ghi nhận vụ việc và xác minh hành vi. - Anh Trọng bị xác định có hành vi vi phạm
UBND phường Tân Phong tiếp nhận hồ sơ vụ việc và tiến hành xác minh. Qua lời khai, hình ảnh và biên bản của lực lượng chức năng, xác định anh Trọng đã hút thuốc trên phương tiện giao thông công cộng, vi phạm quy định tại Điều 11 Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá. - Anh Trọng bị xử phạt vi phạm hành chính
Căn cứ khoản 1 Điều 25 Nghị định 117/2020/NĐ-CP, UBND phường Tân Phong ra quyết định xử phạt anh Lê Văn Trọng số tiền 500.000 đồng vì hút thuốc lá tại địa điểm có quy định cấm và không có tình tiết giảm nhẹ.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Hành vi hút thuốc lá tại nơi công cộng thuộc khu vực cấm là vi phạm pháp luật và ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng. Các địa điểm cấm hút thuốc thường bao gồm bệnh viện, trường học, nhà ga, bến xe, khu vui chơi trẻ em và phương tiện giao thông công cộng. Người vi phạm có thể bị xử phạt hành chính với mức tiền phạt từ 200.000 đồng đến 500.000 đồng theo quy định hiện hành.
