Hút thuốc lá không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe cá nhân mà còn tác động tiêu cực đến cộng đồng, đặc biệt là trong môi trường giáo dục. Việc học sinh hút thuốc là một vấn đề đáng báo động, đòi hỏi sự quan tâm của nhà trường, gia đình và xã hội. Vậy pháp luật quy định như thế nào về hành vi này? Nhà trường cần có những biện pháp gì để ngăn chặn? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
1. Học Sinh Có Được Phép Hút Thuốc Trong Trường Không?
Theo quy định tại Điều 9 Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá 2012, các hành vi bị nghiêm cấm bao gồm:
Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá 2012
Điều 9. Các hành vi bị nghiêm cấm
1. Sản xuất, mua bán, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển thuốc lá giả, sản phẩm được thiết kế có hình thức hoặc kiểu dáng như bao, gói hoặc điếu thuốc lá; mua bán, tàng trữ, vận chuyển nguyên liệu thuốc lá, thuốc lá nhập lậu.
2. Quảng cáo, khuyến mại thuốc lá; tiếp thị thuốc lá trực tiếp tới người tiêu dùng dưới mọi hình thức.
3. Tài trợ của tổ chức, cá nhân kinh doanh thuốc lá, trừ trường hợp quy định tại Điều 16 của Luật này.
4. Người chưa đủ 18 tuổi sử dụng, mua, bán thuốc lá.
5. Sử dụng người chưa đủ 18 tuổi mua, bán thuốc lá.
6. Bán, cung cấp thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi.
7. Bán thuốc lá bằng máy bán thuốc lá tự động; hút, bán thuốc lá tại địa điểm có quy định cấm.
8. Sử dụng hình ảnh thuốc lá trên báo chí, xuất bản phẩm dành riêng cho trẻ em.
9. Vận động, ép buộc người khác sử dụng thuốc lá.
Học sinh thường ở độ tuổi từ 6 đến 11, thuộc nhóm dưới 18 tuổi. Do đó, việc các em hút thuốc – dù trong sân trường hay bất cứ đâu – đều vi phạm khoản 4 Điều 9. Ngoài ra, trường học là địa điểm công cộng thuộc cơ sở giáo dục, nơi cấm hút thuốc theo quy định pháp luật. Vì vậy, hành vi này không chỉ vi phạm luật mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường học đường.
Ví dụ thực tế:
Học Sinh Tiểu Học Long Xuyên Hút Thuốc Lá Điện Tử Trong Sân Trường Gây Sốc
Ngày 31/3/2025, đưa tin về vụ việc một nhóm học sinh tiểu học tại Trường Tiểu học A Long Xuyên, TP Long Xuyên, An Giang bị phát hiện hút thuốc trong sân trường. Đoạn video ghi lại cảnh này lan truyền trên mạng xã hội, gây xôn xao dư luận. Qua xác minh, nhà trường và công an địa phương cho biết các em sử dụng thuốc lá điện tử, không phải thuốc lá truyền thống. Sự việc được phát hiện sau khi giáo viên nhận phản ánh từ phụ huynh. Nhà trường đã làm việc với gia đình các học sinh liên quan để giáo dục và xử lý, đồng thời cảnh báo về tình trạng trẻ em tiếp cận thuốc lá điện tử do thiếu sự giám sát và ảnh hưởng từ môi trường xung quanh.
Nguồn: VnExpress
2. Các Biện Pháp Trường Học Cần Thực Hiện Để Ngăn Ngừa Tác Hại Thuốc Lá
Theo Điều 7 Quyết định 3323/QĐ-BGDĐT năm 2010, các trường học cần thực hiện những hoạt động cụ thể để phòng chống tác hại của thuốc lá:
Quyết định 3323/QĐ-BGDĐT năm 2010
Điều 7. Các hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá
1. Xây dựng nội quy, quy chế của nhà trường và các cơ quan quản lý giáo dục về cấm hút thuốc lá trong các cơ sở giáo dục và các cơ quan quản lý giáo dục.
2. Treo biển hoặc biểu tượng "Cấm hút thuốc lá" ở các hành lang, lớp học, phòng họp và các phòng làm việc tại nhà trường và các cơ quan quản lý giáo dục.
3. Cấm quảng cáo, khuyến mại, tiếp thị, sản xuất, kinh doanh thuốc lá và các sản phẩm của thuốc lá trong các nhà trường và các cơ quan quản lý giáo dục.
4. Cấm nhận tài trợ trực tiếp hoặc gián tiếp của các đơn vị sản xuất, kinh doanh các sản phẩm thuốc lá dưới mọi hình thức.
5. Cấm người học, nhà giáo, cán bộ, công nhân viên ngành giáo dục tham gia các hoạt động buôn lậu, vận chuyển, tàng trữ, kinh doanh, tiêu thụ thuốc lá trái pháp luật.
6. Đưa kết quả hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá là một trong các tiêu chí đánh giá thi đua đối với nhà trường và các cơ quan quản lý giáo dục.
Ngoài ra, nội dung giáo dục và tuyên truyền cũng được quy định tại Điều 5 Quyết định 3323/QĐ-BGDĐT năm 2010:
Quyết định 3323/QĐ-BGDĐT năm 2010
Điều 5. Nội dung giáo dục, tuyên truyền về phòng, chống tác hại của thuốc lá
1. Các chính sách, pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá, trách nhiệm của người học, nhà giáo, cán bộ, công nhân viên ngành giáo dục trong việc thực hiện quy định về phòng, chống tác hại của thuốc lá.
2. Các kiến thức cơ bản về tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe, kinh tế và môi trường.
3. Lợi ích của việc cai nghiện thuốc lá và môi trường không thuốc lá.
4. Tuyên truyền cho người học, nhà giáo, cán bộ công nhân viên trong ngành giáo dục về tác hại của thuốc lá đối với sức khoẻ, kinh tế và môi trường.
Ví dụ thực tế:
Ngoại khóa tuyên truyền về phòng, chống tác hại của thuốc lá cho học sinh
Buổi ngoại khóa tuyên truyền về phòng, chống tác hại của thuốc lá cho học sinh, được tổ chức bởi Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật Cao Bằng, là một hoạt động ý nghĩa nhằm nâng cao nhận thức cho học sinh về những nguy cơ nghiêm trọng mà thuốc lá gây ra đối với sức khỏe. Chương trình này diễn ra tại các trường học, thu hút sự tham gia của đông đảo học sinh, giáo viên và cán bộ y tế.
Trong buổi ngoại khóa, các chuyên gia y tế đã chia sẻ những thông tin khoa học về tác hại của thuốc lá, không chỉ ảnh hưởng đến người sử dụng mà còn tác động tiêu cực đến những người xung quanh qua hiện tượng "hút thuốc lá thụ động". Bên cạnh đó, chương trình còn cung cấp các phương pháp giúp học sinh phòng tránh và từ bỏ thói quen hút thuốc. Các em được tham gia vào những trò chơi tương tác, đố vui về sức khỏe, và nhận tờ rơi với thông tin bổ ích về tác hại của thuốc lá và các cách phòng chống.
Ngoài ra, buổi ngoại khóa cũng kêu gọi sự tham gia tích cực của phụ huynh và cộng đồng, khuyến khích mọi người cùng chung tay xây dựng một môi trường không khói thuốc, giúp bảo vệ sức khỏe của thế hệ trẻ. Các hoạt động này không chỉ giúp học sinh nhận thức được mối nguy hiểm từ thuốc lá mà còn trang bị cho các em những kỹ năng để từ chối, tránh xa thuốc lá trong cuộc sống hàng ngày.
Buổi ngoại khóa nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình từ học sinh và giáo viên, đồng thời góp phần thực hiện các mục tiêu về bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là đối với thế hệ trẻ.
Nguồn: Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Cao Bằng
3. Vai Trò Quản Lý Của Nhà Nước Trong Việc Phòng Ngừa Tác Hại Thuốc Lá
Theo Điều 5 Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá 2012, trách nhiệm quản lý nhà nước được quy định như sau:
Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá 2012
Điều 5. Trách nhiệm quản lý nhà nước về phòng, chống tác hại của thuốc lá
1. Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về phòng, chống tác hại của thuốc lá.
2. Bộ Y tế chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện quản lý nhà nước về phòng, chống tác hại của thuốc lá và có các nhiệm vụ, quyền hạn sau đây:
a) Trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành và ban hành theo thẩm quyền văn bản quy phạm pháp luật, chiến lược, chính sách, kế hoạch về phòng, chống tác hại của thuốc lá, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về thuốc lá;
b) Chỉ đạo và tổ chức thực hiện văn bản quy phạm pháp luật, chiến lược, chính sách, kế hoạch về phòng, chống tác hại của thuốc lá;
c) Tổ chức thông tin, giáo dục, truyền thông về phòng, chống tác hại của thuốc lá;
d) Tổ chức bồi dưỡng và tăng cường nhân lực tham gia phòng, chống tác hại của thuốc lá;
đ) Tổ chức nghiên cứu, tư vấn, phòng ngừa, chẩn đoán, điều trị nghiện thuốc lá;
e) Thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý hành vi vi phạm pháp luật trong phòng, chống tác hại của thuốc lá theo thẩm quyền;
g) Hằng năm, tổng hợp, báo cáo Chính phủ về kết quả phòng, chống tác hại của thuốc lá;
h) Hợp tác quốc tế về phòng, chống tác hại của thuốc lá.
3. Các bộ, cơ quan ngang bộ khác trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm chủ động thực hiện nhiệm vụ về phòng, chống tác hại của thuốc lá; phối hợp với Bộ Y tế thực hiện quản lý nhà nước về phòng, chống tác hại của thuốc lá.
4. Ủy ban nhân dân các cấp trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình thực hiện quản lý nhà nước về phòng, chống tác hại của thuốc lá; chủ trì tổ chức, chỉ đạo và chịu trách nhiệm thực hiện các quy định về địa điểm cấm hút thuốc lá tại địa phương
Ví dụ thực tế
Đẩy mạnh tuyên truyền cho học sinh về tác hại của thuốc lá
Các hoạt động này chủ yếu tập trung vào việc tổ chức các buổi tuyên truyền, hội thảo và các hoạt động ngoại khóa nhằm nâng cao nhận thức của học sinh về nguy cơ sức khỏe do thuốc lá gây ra. Thông qua những buổi tuyên truyền này, học sinh được cung cấp thông tin chi tiết về tác hại của thuốc lá, bao gồm những tác động xấu đến cơ thể, những bệnh nguy hiểm liên quan đến thuốc lá và những nguy cơ của hút thuốc lá thụ động. Bên cạnh đó, các buổi tuyên truyền còn khuyến khích học sinh không chỉ tránh xa thuốc lá mà còn tham gia vào các hoạt động để tạo ra môi trường học đường trong lành, không khói thuốc.
Nguồn: Báo Ninh Bình
4. Kết Luận
Học sinh hút thuốc trong trường là hành vi bị nghiêm cấm theo pháp luật Việt Nam. Các trường học cần thực hiện nghiêm túc các biện pháp phòng chống thuốc lá, từ xây dựng nội quy, treo biển cấm đến giáo dục tuyên truyền. Đồng thời, trách nhiệm quản lý nhà nước được phân công rõ ràng từ Chính phủ, Bộ Y tế đến các địa phương, nhằm tạo ra môi trường không khói thuốc cho thế hệ trẻ.
