Trù dập, trả thù người lao động đình công là hành vi bị cấm; người sử dụng lao động vi phạm có thể bị phạt từ 5 đến 10 triệu đồng, tổ chức bị phạt gấp đôi.
Đình công là quyền hợp pháp của người lao động nhằm bảo vệ quyền và lợi ích trong quan hệ lao động tập thể. Việc bảo đảm người lao động không bị gây áp lực, trả thù sau khi tham gia đình công có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với sự công bằng trong lao động. Vì vậy, pháp luật đã quy định rõ hành vi trù dập, trả thù là hành vi bị nghiêm cấm và có chế tài xử lý cụ thể.
1. Trù dập, trả thù người lao động tham gia đình công có bị cấm không?
Khoản 5 Điều 208 Bộ luật Lao động 2019 quy định như sau:
Điều 208. Các hành vi bị nghiêm cấm trước, trong và sau khi đình công
...
5. Trù dập, trả thù người lao động tham gia đình công, người lãnh đạo đình công.
...
Trù dập, trả thù người lao động là việc người sử dụng lao động áp dụng các biện pháp bất lợi nhằm gây áp lực hoặc phân biệt đối xử sau khi người lao động tham gia đình công. Các hành vi này có thể biểu hiện thông qua việc điều chuyển công việc không phù hợp, cắt giảm thu nhập hoặc tạo môi trường làm việc bất lợi. Pháp luật nghiêm cấm trù dập, trả thù nhằm bảo đảm quyền đình công được thực hiện một cách thực chất, không bị vô hiệu hóa bằng các biện pháp mang tính trả đũa.
Tình huống giả định
- Người lao động đình công đúng trình tự
Người lao động tại Công ty Sản xuất Linh kiện Minh Phát ở tỉnh Bắc Ninh tổ chức đình công hợp pháp để yêu cầu điều chỉnh chế độ tiền lương. Cuộc đình công do tổ chức đại diện người lao động lãnh đạo và diễn ra trong trật tự. - Người lao động quay lại làm việc sau đình công
Sau khi hai bên đạt được thỏa thuận, người lao động trở lại làm việc theo đúng vị trí cũ. Không có cá nhân nào bị điều chuyển công việc hoặc giảm quyền lợi. -
Quan hệ lao động được duy trì ổn định
Doanh nghiệp không áp dụng biện pháp bất lợi đối với người tham gia đình công. Quan hệ lao động được khôi phục và tiếp tục hoạt động bình thường.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Trù dập, trả thù người lao động đình công bị xử phạt bao nhiêu?
Điều 34, Điều 6 Nghị định 12/2022/NĐ-CP quy định:
Điều 34. Vi phạm quy định về giải quyết tranh chấp lao động
...
3. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi sau đây:
...
b) Trù dập hoặc trả thù đối với người lao động tham gia đình công hoặc người lãnh đạo đình công;
...
Điều 6. Mức phạt tiền, thẩm quyền xử phạt và nguyên tắc áp dụng đối với hành vi vi phạm hành chính nhiều lần
1. Mức phạt tiền quy định đối với các hành vi vi phạm quy định tại Chương II, Chương III và Chương IV Nghị định này là mức phạt đối với cá nhân, trừ trường hợp quy định tại khoản 1, 2, 3, 5 Điều 7; khoản 3, 4, 6 Điều 13; khoản 2 Điều 25; khoản 1 Điều 26; khoản 1, 5, 6, 7 Điều 27; khoản 8 Điều 39; khoản 5 Điều 41; khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 Điều 42; khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 Điều 43; khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6 Điều 45; khoản 3 Điều 46 Nghị định này. Mức phạt tiền đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.
...
Mức phạt tiền được áp dụng nhằm răn đe và ngăn chặn hành vi lạm dụng quyền quản lý lao động. Khi chủ thể vi phạm là tổ chức, mức phạt tăng gấp đôi để phản ánh mức độ ảnh hưởng đến tập thể người lao động. Ngoài xử phạt tiền, người sử dụng lao động còn có thể bị yêu cầu khôi phục quyền, lợi ích hợp pháp cho người lao động bị trù dập.
Tình huống giả định
- Người lao động bị điều chuyển bất lợi sau đình công
Sau cuộc đình công hợp pháp tại Công ty Dệt An Bình ở tỉnh Hưng Yên, anh Nguyễn Văn Khánh – người lãnh đạo đình công – bị điều chuyển sang vị trí có thu nhập thấp hơn. Việc điều chuyển không dựa trên nhu cầu chuyên môn hay đánh giá năng lực. - Người lao động gửi đơn phản ánh
Anh Khánh gửi đơn phản ánh đến Thanh tra Sở Nội vụ. Nội dung đơn nêu rõ dấu hiệu trù dập sau khi đình công kết thúc. -
Doanh nghiệp bị xử phạt theo quy định
Qua xác minh, cơ quan chức năng xác định doanh nghiệp có hành vi trả thù người lao động. Công ty bị xử phạt 20.000.000 đồng do là tổ chức vi phạm.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Trù dập, trả thù người lao động tham gia đình công là hành vi bị pháp luật nghiêm cấm. Người sử dụng lao động vi phạm có thể bị xử phạt hành chính với mức tiền đáng kể, đặc biệt cao hơn đối với tổ chức. Quy định này góp phần bảo đảm quyền đình công được thực hiện một cách công bằng và đúng pháp luật.
