Con nuôi không được kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người từng là cha mẹ nuôi vì đây là hành vi bị pháp luật cấm và có thể bị xử phạt từ 3.000.000 đến 5.000.000 đồng.
Quan hệ hôn nhân được pháp luật quy định chặt chẽ nhằm bảo đảm sự đúng đắn trong các mối quan hệ thân thuộc và ngăn ngừa hành vi vi phạm đạo đức xã hội. Trong đó, mối quan hệ giữa cha mẹ nuôi và con nuôi được xem là quan hệ gia đình đặc biệt, tương tự như huyết thống. Pháp luật nghiêm cấm việc kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa người từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi để bảo đảm sự tôn nghiêm của gia đình.
1. Con nuôi có được kết hôn với người từng là cha mẹ nuôi không?
Điểm d Khoản 2 Điều 5 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định cụ thể:
Luật Hôn nhân và gia đình 2014
Điều 5. Bảo vệ chế độ hôn nhân và gia đình
...
2. Cấm các hành vi sau đây:
...
d) Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng dòng máu về trực hệ; giữa những người có họ trong phạm vi ba đời; giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi; giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi, cha chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, cha dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng;
...
...
Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi là hành vi bị cấm. Mối quan hệ này được coi là quan hệ thân thuộc đặc biệt, tương tự như huyết thống trong gia đình, nên không được phép phát sinh quan hệ hôn nhân. Quy định này bảo đảm sự đúng mực và tôn trọng trong mối quan hệ cha mẹ và con nuôi.
Tình huống giả định
- Ông Tân từng là cha nuôi của cô Vy
Ông Nguyễn Văn Tân nhận nuôi cô Lê Thảo Vy từ khi cô 10 tuổi. Sau khi cô trưởng thành, ông Tân hoàn tất thủ tục chấm dứt quan hệ nuôi con nuôi theo quy định. - Hai người nảy sinh tình cảm và dự định kết hôn
Một thời gian sau, ông Tân và cô Vy có tình cảm, quyết định đăng ký kết hôn tại Ủy ban nhân dân phường nơi cư trú. - Cán bộ tư pháp phát hiện mối quan hệ nuôi con trước đây
Trong quá trình tiếp nhận hồ sơ, cơ quan đăng ký kết hôn xác minh và phát hiện cô Vy từng là con nuôi hợp pháp của ông Tân. - Hồ sơ đăng ký kết hôn bị từ chối tiếp nhận
Ủy ban nhân dân phường giải thích đây là hành vi bị cấm theo Luật Hôn nhân và Gia đình, từ chối đăng ký kết hôn và yêu cầu hai người chấm dứt quan hệ tình cảm.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
2. Con nuôi kết hôn với người từng là cha mẹ nuôi bị xử phạt bao nhiêu?
Điểm d Khoản 1 Điều 59 Nghị định 82/2020/NĐ-CP quy định cụ thể:
Điều 59. Hành vi vi phạm quy định về kết hôn, ly hôn và vi phạm chế độ hôn nhân một vợ, một chồng
1. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau:
...
d) Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi, cha chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, cha dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng;
...
...
Hành vi kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi là vi phạm quy định về hôn nhân. Người vi phạm sẽ bị xử phạt hành chính với mức tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng.. Việc xử phạt được áp dụng cho cả trường hợp hai bên đã chấm dứt quan hệ nuôi con nuôi nhưng vẫn tiến hành kết hôn trái với quy định của pháp luật.
Tình huống giả định
- Ông Bình từng là cha nuôi của cô Anh
Ông Nguyễn Văn Bình nhận nuôi cô Trần Ngọc Anh khi cô 9 tuổi và đã nuôi dưỡng đến khi cô trưởng thành, sau đó làm thủ tục chấm dứt quan hệ nuôi con nuôi. - Hai người nảy sinh tình cảm và tổ chức lễ cưới
Vài năm sau, ông Bình và cô Anh yêu nhau, bí mật tổ chức lễ cưới tại quê nhà mà không đăng ký kết hôn với chính quyền địa phương. - Cơ quan chức năng phát hiện hành vi vi phạm
Khi làm hồ sơ tạm trú chung, cán bộ công an phát hiện trước đây hai người từng có quan hệ cha – con nuôi theo hồ sơ của Sở Tư pháp. - Ông Bình và cô Anh bị xử phạt hành chính
Ủy ban nhân dân xã lập biên bản, xác định đây là hành vi kết hôn trái quy định, xử phạt mỗi người 3.000.000 đồng và yêu cầu chấm dứt việc chung sống như vợ chồng.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
Kết luận
Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa người từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi là hành vi bị cấm vì vi phạm đạo đức và trật tự hôn nhân. Người vi phạm có thể bị xử phạt hành chính từ 3.000.000 đến 5.000.000 đồng. Quy định này thể hiện sự nghiêm minh của pháp luật trong việc bảo vệ giá trị đạo đức và sự đúng mực trong các mối quan hệ gia đình.
