Bài UNO là một trò chơi bài đơn giản nhưng không kém phần hấp dẫn. Với luật chơi dễ hiểu, UNO mang lại những giây phút giải trí vui vẻ và gắn kết mọi người. Bài UNO có nguồn gốc từ Mỹ, hiện nay rất phổ biến ở Việt Nam, đặc biệt trong giới trẻ.
1. Chơi bài UNO ăn tiền có bị xử phạt không?
Trò chơi này mang tính giải trí cao và không bị cấm nếu chơi theo đúng tính chất vui chơi. Tuy nhiên, khi UNO được biến tướng thành hình thức đánh bạc ăn tiền, người chơi sẽ có nguy cơ bị xử phạt theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 28 Nghị định 144/2021/NĐ-CP:
Điều 28. Hành vi đánh bạc trái phép
...
2. Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
a) Đánh bạc trái phép bằng một trong các hình thức như xóc đĩa, tá lả, tổ tôm, tú lơ khơ, tam cúc, 3 cây, tứ sắc, đỏ đen, cờ thế, binh ấn độ 6 lá, binh xập xám 13 lá, tiến lên 13 lá, đá gà, tài xỉu hoặc các hình thức khác với mục đích được, thua bằng tiền, tài sản, hiện vật;
...
Mặc dù bài UNO không được nêu cụ thể trong các hình thức đánh bạc truyền thống như xóc đĩa, tam cúc, tiến lên…, nhưng quy định vẫn áp dụng cho "các hình thức khác" nếu có cá cược. Như vậy, chơi bài UNO ăn tiền là vi phạm pháp luật và có thể bị phạt hành chính dù mức độ nhẹ.
Tình huống giả định:
Sinh viên chơi UNO ăn tiền tại quán cà phê, bị công an xử phạt
Tháng 7/2024, Công an phường 5, Quận 10 (TP.HCM) phát hiện nhóm sinh viên gồm Nguyễn Tuấn Anh, Lê Hoàng Nam, Trần Bảo Linh và Nguyễn Thị Quỳnh Mai đang chơi bài UNO ăn tiền tại một quán cà phê trên đường Nguyễn Tri Phương. Mỗi ván bài, các thành viên đặt cược từ 10.000 đến 20.000 đồng và người thắng sẽ lấy toàn bộ số tiền còn lại. Công an xác định đây là hành vi đánh bạc trái phép dưới hình thức “khác với mục đích được, thua bằng tiền”, theo điểm a khoản 2 Điều 28 Nghị định 144/2021/NĐ-CP. Mỗi người trong nhóm bị xử phạt hành chính 1,5 triệu đồng và được yêu cầu cam kết không tái phạm.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo)
2. Chơi bài UNO ăn tiền có bị truy cứu trách nhiệm hình sự?
Sự khác nhau giữa xử phạt hành chính và truy cứu hình sự trong hành vi đánh bạc được xác định chủ yếu qua số tiền cá cược. Với trò chơi tưởng như đơn giản như UNO, nếu có yếu tố ăn tiền và đủ điều kiện về số tiền hoặc tiền án, người chơi hoàn toàn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 321 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017):
Điều 321. Tội đánh bạc
1. Người nào đánh bạc trái phép dưới bất kỳ hình thức nào được thua bằng tiền hay hiện vật trị giá từ 5.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 5.000.000 đồng, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc hành vi quy định tại Điều 322 của Bộ luật này hoặc bị kết án về tội này hoặc tội quy định tại Điều 322 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm:
a) Có tính chất chuyên nghiệp;
b) Tiền hoặc hiện vật dùng đánh bạc trị giá 50.000.000 đồng trở lên;
c) Sử dụng mạng internet, mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội;
d) Tái phạm nguy hiểm.
3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.
Trò chơi UNO ăn tiền có thể bị coi là “đánh bạc trái phép” nếu có yếu tố thắng thua bằng tiền hay tài sản. Dù là UNO hay bất kỳ hình thức nào khác, nếu vượt mức 5 triệu đồng hoặc người chơi đã từng bị xử lý hành chính hoặc hình sự trước đó, đều có thể bị truy tố hình sự.
Tình huống giả định:
Tổ chức chơi UNO ăn tiền, nhóm nhân viên văn phòng bị khởi tố hình sự
Tháng 3/2025, Công an Quận Bình Thạnh (TP.HCM) bắt quả tang nhóm 6 nhân viên văn phòng Công ty TNHH Truyền thông G.E đang chơi bài UNO ăn tiền tại một quán cà phê trên đường Phan Văn Trị. Mỗi ván bài, các đối tượng đặt cược từ 200.000 đến 500.000 đồng, với tổng số tiền dùng để đánh bạc là 15,7 triệu đồng. Cơ quan điều tra xác định hành vi này có dấu hiệu phạm tội “Đánh bạc” theo Điều 321 Bộ luật Hình sự, do số tiền đánh bạc vượt mức 5 triệu đồng. Nguyễn Văn Hải – người tổ chức, cùng các thành viên tham gia đều bị khởi tố hình sự và đối mặt với mức phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo)
3. Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự được tính từ khi nào?
Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự là khoảng thời gian do pháp luật quy định, sau khi hành vi phạm tội xảy ra, nếu quá thời hạn đó mà người phạm tội chưa bị khởi tố, điều tra, truy tố hoặc xét xử, thì không bị truy cứu trách nhiệm hình sự nữa (trừ một số trường hợp đặc biệt). Tuy nhiên, nếu trong thời gian đó người phạm tội tiếp tục vi phạm hoặc trốn tránh pháp luật, thời hiệu sẽ bị kéo dài.
Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự được quy định tại Điều 27 Bộ luật Hình sự 2015:
Điều 27. Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự
1. Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự là thời hạn do Bộ luật này quy định mà khi hết thời hạn đó thì người phạm tội không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
2. Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự được quy định như sau:
a) 05 năm đối với tội phạm ít nghiêm trọng;
b) 10 năm đối với tội phạm nghiêm trọng;
c) 15 năm đối với tội phạm rất nghiêm trọng;
d) 20 năm đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.
3. Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự được tính từ ngày tội phạm được thực hiện. Nếu trong thời hạn quy định tại khoản 2 Điều này, người phạm tội lại thực hiện hành vi phạm tội mới mà Bộ luật này quy định mức cao nhất của khung hình phạt đối với tội ấy trên 01 năm tù, thì thời hiệu đối với tội cũ được tính lại kể từ ngày thực hiện hành vi phạm tội mới.
Nếu trong thời hạn quy định tại khoản 2 Điều này, người phạm tội cố tình trốn tránh và đã có quyết định truy nã, thì thời hiệu tính lại kể từ khi người đó ra đầu thú hoặc bị bắt giữ.
Thời hiệu đối với tội đánh bạc (tội ít nghiêm trọng hoặc nghiêm trọng) thường là 5–10 năm. Tuy nhiên, nếu người vi phạm lẩn trốn hoặc tái phạm, thời hiệu không sẽ tính lại từ đầu, tạo điều kiện cho việc xử lý nghiêm minh.
Tình huống giả định:
Tái phạm đánh bạc trong thời hiệu, người đàn ông ở Cần Thơ bị xử lý cả hai vụ
Năm 2021, Nguyễn Văn Tài (ngụ quận Ninh Kiều, TP. Cần Thơ) bị Công an thành phố bắt quả tang đang tổ chức đánh bạc ăn tiền tại một quán cà phê, với tang vật hơn 10 triệu đồng. Trước đó, năm 2016, Tài từng bị xử phạt hành chính vì hành vi đánh bạc trái phép. Do hành vi mới xảy ra trong thời hiệu 5 năm theo quy định tại Điều 27 Bộ luật Hình sự, nên vụ việc cũ năm 2016 cũng bị đưa ra xử lý lại. Cơ quan điều tra xác định Tài tái phạm trong thời hiệu, nên bị truy cứu trách nhiệm hình sự cho cả hai lần đánh bạc.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo)
4. Kết luận
UNO là trò chơi bài lành mạnh nếu chơi đúng cách, không có cá cược. Tuy nhiên, việc chơi UNO ăn tiền – dù ít hay nhiều – đều tiềm ẩn rủi ro pháp lý. Người chơi có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự nếu vi phạm các quy định của pháp luật hiện hành.
