Cha, mẹ bị hạn chế quyền với con chưa thành niên có phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng không?

Việc cha, mẹ bị hạn chế quyền đối với con chưa thành niên thể hiện sự can thiệp của pháp luật nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của trẻ em. Trong trường hợp này, dù quyền trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng của cha, mẹ bị hạn chế nhưng nghĩa vụ cấp dưỡng cho con vẫn được giữ nguyên theo quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, pháp luật cũng xác định những hành vi và tình huống có thể dẫn đến việc cha, mẹ bị Tòa án áp dụng biện pháp hạn chế quyền đối với con chưa thành niên.

1. Cha, mẹ bị hạn chế quyền đối với con chưa thành niên có phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng không?

Khoản 3 Điều 87 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định như sau:

Luật Hôn nhân và gia đình 2014

Điều 87. Hậu quả pháp lý của việc cha, mẹ bị hạn chế quyền đối với con chưa thành niên
…
3. Cha, mẹ đã bị Tòa án hạn chế quyền đối với con chưa thành niên vẫn phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng cho con.
…

Như vậy, dù bị hạn chế quyền chăm sóc, nuôi dưỡng đối với con cái thì cha, mẹ vẫn phải có trách nhiệm bảo đảm chi phí sinh hoạt tối thiểu cho con chưa thành niên. Quy định này thể hiện nguyên tắc trong mọi trường hợp, quyền lợi và sự phát triển của trẻ em đều được đặt lên hàng đầu. Theo quy định của Luật Hôn nhân và gia đình 2014, nghĩa vụ cấp dưỡng là nghĩa vụ pháp lý bắt buộc để bảo đảm đứa trẻ có điều kiện sống đầy đủ và ổn định.

Tình huống giả định

Cha bị hạn chế quyền nhưng vẫn phải cấp dưỡng

• Quyết định hạn chế quyền của cha đối với con
  Ngày 12/5/2025, TAND khu vực 5 - TP. Hồ Chí Minh ra quyết định hạn chế quyền của ông Nguyễn Văn Khải đối với con trai 10 tuổi vì ông đã có hành vi vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ chăm sóc khi thường xuyên đánh đập và bỏ mặc con.

• Người mẹ trực tiếp nuôi dưỡng con
  Sau quyết định của Tòa án, chị Trần Thị Lan, là mẹ của cháu bé và cũng là người trực tiếp nuôi dưỡng, chăm sóc cho cháu. Tuy nhiên, chi phí sinh hoạt hằng tháng vượt quá khả năng tài chính của chị Lan.

• Xác định nghĩa vụ cấp dưỡng
  Ngày 25/5/2025, căn cứ khoản 3 Điều 87 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, Tòa án buộc ông Khải vẫn phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng 5.000.000 đồng mỗi tháng để bảo đảm cho việc học tập và sinh hoạt của con.

Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.

2. Trong trường hợp nào thì cha, mẹ bị hạn chế quyền đối với con chưa thành niên?

Khoản 1 Điều 85 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định như sau:

Luật Hôn nhân và gia đình 2014

Điều 85: Hạn chế quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên
1. Cha, mẹ bị hạn chế quyền đối với con chưa thành niên trong các trường hợp sau đây:

a) Bị kết án về một trong các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con với lỗi cố ý hoặc có hành vi vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con;
b) Phá tán tài sản của con;
c) Có lối sống đồi trụy;
d) Xúi giục, ép buộc con làm những việc trái pháp luật, trái đạo đức xã hội.

…

Quy định này nhằm bảo vệ tối đa quyền và lợi ích hợp pháp của trẻ em. Khi cha, mẹ có hành vi gây nguy hại đến sự phát triển của con cái, Tòa án có thể can thiệp bằng cách áp dụng biện pháp hạn chế quyền, đồng thời trao quyền chăm sóc trực tiếp cho người còn lại hoặc người giám hộ phù hợp.

Tình huống giả định

Cha bị hạn chế quyền vì ép buộc con lao động trái pháp luật

• Hành vi vi phạm của cha
  Ngày 20/8/2025, tại phường Bảy Hiền, TP. Hồ Chí Minh, ông Lê Văn Tùng thường xuyên buộc con trai 13 tuổi phải bỏ học để đi phụ hồ, làm việc nặng nhọc kéo dài, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và học tập.

• Đơn tố cáo từ nhà trường và chính quyền địa phương
  Ngày 05/9/2025, Ban giám hiệu trường THCS nơi cháu bé theo học cùng UBND phường Bảy Hiền lập báo cáo, đề nghị cơ quan có thẩm quyền xem xét hành vi vi phạm nghĩa vụ chăm sóc và giáo dục con của ông Tùng.

• Tòa án xem xét và ra quyết định hạn chế quyền
  Ngày 20/9/2025, sau khi thu thập chứng cứ, TAND khu vực 4 - TP. Hồ Chí Minh ra quyết định hạn chế quyền của ông Tùng đối với con chưa thành niên, giao quyền trực tiếp chăm sóc cho người mẹ. Đồng thời, ông Tùng vẫn phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng hàng tháng để đảm bảo cuộc sống của con.

Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.

Kết luận

Hạn chế quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên là biện pháp pháp lý quan trọng nhằm bảo vệ quyền và lợi ích tốt nhất cho trẻ em. Trong trường hợp bị hạn chế quyền, cha, mẹ vẫn phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng để bảo đảm con có điều kiện sinh hoạt và học tập ổn định. Ngoài ra, pháp luật quy định rõ các trường hợp dẫn đến việc cha, mẹ bị hạn chế quyền, qua đó răn đe nhằm ngăn chặn những hành vi gây tổn hại đến quá trình trưởng thành và phát triển của trẻ em.