Hai doanh nghiệp có mối quan hệ hợp tác mật thiết trong quá trình sản xuất và phân phối sản phẩm Hanayuki. Sự phối hợp này đã hình thành chuỗi vi phạm hoàn chỉnh trong đó EBC Đồng Nai chịu trách nhiệm sản xuất hàng giả, còn VB Group đảm nhận phân phối ra thị trường. Ông Nguyễn Quốc Vũ (với vai trò lãnh đạo VB Group) được xem là người chỉ đạo, điều phối và chịu trách nhiệm trực tiếp đối với hoạt động tiêu thụ sản phẩm vi phạm.
Vụ án chồng ca sĩ Đoàn Di Băng bị bắt vì buôn bán hàng giả đặt ra nhiều câu hỏi pháp lý về trách nhiệm của người tham gia quảng bá và phân phối sản phẩm.
|
Theo: VnExpress |
Ngày 5/11/2024 - Khởi tố và bắt tạm giam 3 bị can liên quan vụ buôn bán hàng giả Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) Công an tỉnh Đồng Nai đã khởi tố bị can và bắt tạm giam ba đối tượng gồm Đinh Văn Liên (45 tuổi, ngụ phường Long Bình, TP. Biên Hòa), Nguyễn Thị Tuyến (44 tuổi, ngụ phường Tam Hiệp, TP. Biên Hòa) và Nguyễn Quốc Vũ (48 tuổi, ngụ TP. Hồ Chí Minh) để điều tra về hành vi Sản xuất, buôn bán hàng giả |
|
Tháng 10 - 11/2024 - Phát hiện sản phẩm kem chống nắng Hanayuki Sunscreen Body là hàng giả Kết quả giám định của cơ quan chức năng xác định sản phẩm là hàng giả không đạt tiêu chuẩn chất lượng, có dấu hiệu gian dối về nguồn gốc, xuất xứ và vi phạm quy định an toàn trong sản xuất mỹ phẩm. |
Theo: Báo công an TPHCM |
|
Theo: Báo Tiền Phong |
Sau khi khởi tố - Mở rộng điều tra và thu thập chứng cứ liên quan
Từ kết quả giám định, Công an tỉnh Đồng Nai tiếp tục mở rộng điều tra, làm rõ quy mô sản xuất, tiêu thụ hàng giả của đường dây này. |
2. Vai trò của ông Nguyễn Quốc Vũ và công ty VB Group
Ông Nguyễn Quốc Vũ được xác định là người trực tiếp điều hành hoạt động kinh doanh của Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ VB Group (đơn vị tham gia phân phối sản phẩm kem chống nắng Hanayuki Sunscreen Body). Với vai trò Tổng giám đốc kiêm người đại diện pháp lý, ông Vũ có quyền quyết định và chỉ đạo toàn bộ hoạt động sản xuất, nhập hàng và tiêu thụ sản phẩm.
Kết quả điều tra cho thấy, ông Vũ là người chịu trách nhiệm chính trong khâu phân phối sản phẩm bị xác định là hàng giả đồng thời có dấu hiệu hợp tác với đơn vị sản xuất để đưa hàng hóa ra thị trường. Cơ quan chức năng nhận định hành vi của ông đủ căn cứ cấu thành tội Sản xuất, buôn bán hàng giả nên đã tiến hành khởi tố và bắt tạm giam để phục vụ điều tra.
Với vị trí lãnh đạo cao nhất của doanh nghiệp, ông Nguyễn Quốc Vũ phải chịu trách nhiệm trực tiếp đối với hành vi vi phạm pháp luật xảy ra trong quá trình kinh doanh và phân phối sản phẩm của VB Group.
3. Mối liên hệ giữa VB Group và Nhà máy Y tế EBC Đồng Nai
| Công ty VB Group (Phân phối) | Công ty Cổ phần Nhà máy Y tế EBC Đồng Nai (Sản xuất) | |
|---|---|---|
| Người điều hành | Nguyễn Quốc Vũ là Tổng giám đốc kiêm người đại diện pháp lý. | Đinh Văn Liên (Phó Tổng giám đốc, thực tế là chủ sở hữu) và Nguyễn Thị Tuyến (Phó Tổng giám đốc). |
| Chức năng, nhiệm vụ | Chịu trách nhiệm phân phối sản phẩm Hanayuki Sunscreen Body ra thị trường. | Trực tiếp sản xuất và gia công sản phẩm Hanayuki Sunscreen Body. |
| Hành vi vi phạm | Đưa sản phẩm ra thị trường dưới danh nghĩa hàng chính hãng, quảng bá rộng rãi. | Không đủ điều kiện sản xuất mỹ phẩm theo quy định, nhưng vẫn tiến hành sản xuất và cung cấp cho VB Group. |
| Mức độ tham gia | Điều phối hoạt động tiêu thụ và hưởng lợi từ doanh số bán hàng. | Sản xuất hàng hóa không đạt tiêu chuẩn, dẫn đến việc sản phẩm bị xác định là hàng giả. |
| Trách nhiệm pháp lý | Bị khởi tố do tham gia phân phối hàng giả, chịu trách nhiệm chính trong hoạt động kinh doanh. | Bị khởi tố vì hành vi sản xuất hàng giả, là nguồn gốc của sản phẩm vi phạm. |
4. Ca sĩ Đoàn Di Băng - người quảng bá sản phẩm Hanayuki Sunscreen Body
Trong quá trình kinh doanh sản phẩm Hanayuki, ca sĩ Đoàn Di Băng được biết đến là người trực tiếp quảng bá và giới thiệu sản phẩm trên các nền tảng mạng xã hội, sự kiện và kênh truyền thông cá nhân. Cô là gương mặt đại diện hình ảnh của thương hiệu Hanayuki do VB Group phân phối.
Nhờ độ nổi tiếng và sức ảnh hưởng của mình, Đoàn Di Băng giúp sản phẩm được lan tỏa mạnh mẽ trên thị trường góp phần tăng doanh số và độ nhận biết thương hiệu. Tuy nhiên, khi cơ quan chức năng xác định sản phẩm Hanayuki là hàng giả, hoạt động quảng bá của nữ ca sĩ trở thành yếu tố được xem xét trong quá trình điều tra.
Hiện cơ quan điều tra đang làm rõ việc ca sĩ Đoàn Di Băng có biết rõ về nguồn gốc thật của sản phẩm hay không hay chỉ tham gia với vai trò quảng cáo thương mại theo thỏa thuận hợp đồng.
Kết quả xác minh về mức độ tham gia, lợi ích thu được và ý thức chủ quan của cô sẽ là căn cứ quan trọng để cơ quan điều tra đánh giá trách nhiệm pháp lý nếu có trong vụ án này.
II. Căn cứ pháp lý
1. Quy định tại Điều 192 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017)
Theo Điều 192 Bộ luật Hình sự 2015, hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả được xác định là tội phạm xâm phạm trực tiếp đến trật tự quản lý kinh tế, quyền lợi người tiêu dùng và uy tín của doanh nghiệp khác.
Điều 192 Bộ luật Hình sự 2015 quy định:
Điều 192. Tội sản xuất, buôn bán hàng giả
1. Người nào sản xuất, buôn bán hàng giả thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:
a) Hàng giả trị giá từ 20.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng tính theo giá bán, giá niêm yết, giá ghi trong hóa đơn;
b) Hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật hoặc hàng hóa có cùng tính năng kỹ thuật, công dụng trị giá từ 30.000.000 đồng đến dưới 150.000.000 đồng trong trường hợp không xác định được giá bán, giá niêm yết, giá ghi trong hóa đơn;
c) Hàng giả trị giá dưới 20.000.000 đồng tính theo giá bán, giá niêm yết, giá ghi trong hóa đơn hoặc hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật hoặc hàng hóa có cùng tính năng kỹ thuật, công dụng trị giá dưới 30.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi quy định tại Điều này hoặc tại một trong các điều 188, 189, 190, 191, 193, 194, 195, 196 và 200 của Bộ luật này hoặc đã bị kết án về một trong các tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
d) Hàng giả trị giá dưới 20.000.000 đồng tính theo giá bán, giá niêm yết, giá ghi trong hóa đơn hoặc hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật hoặc hàng hóa có cùng tính năng kỹ thuật, công dụng trị giá dưới 30.000.000 đồng nhưng gây hậu quả thuộc một trong các trường hợp: gây tổn hại cho sức khỏe của một người với tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%; gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 31% đến 60% hoặc gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm:
a) Có tổ chức;
b) Có tính chất chuyên nghiệp;
c) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
d) Lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;
đ) Hàng giả trị giá từ 100.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng tính theo giá bán, giá niêm yết, giá ghi trong hóa đơn;
e) Hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật hoặc hàng hóa có cùng tính năng kỹ thuật, công dụng trị giá từ 150.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng trong trường hợp không xác định được giá bán, giá niêm yết, giá ghi trong hóa đơn;
g) Thu lợi bất chính từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;
h) Làm chết người;
i) Gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người với tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 61% trở lên;
k) Gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;
l) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng;
m) Phạm tội thuộc một trong các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này qua biên giới hoặc từ khu phi thuế quan vào nội địa và ngược lại;
n) Tái phạm nguy hiểm.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Hàng giả có giá thành sản xuất 100.000.000 đồng trở lên;
b) Hàng giả có giá bán, giá niêm yết, giá ghi trong hóa đơn từ 200.000.000 đồng trở lên;
c) Hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật hoặc hàng hóa có cùng tính năng kỹ thuật, công dụng trị giá từ 500.000.000 đồng trở lên trong trường hợp không xác định được giá thành sản xuất, giá bán, giá niêm yết, giá ghi trong hóa đơn;
d) Thu lợi bất chính 500.000.000 đồng trở lên;
đ) Làm chết 02 người trở lên;
e) Gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên, với tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người 61% trở lên;
g) Gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 122% trở lên;
h) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.
4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
5. Pháp nhân thương mại phạm tội quy định tại Điều này, thì bị phạt như sau:
a) Pháp nhân thương mại phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này, thì bị phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng đến 3.000.000.000 đồng;
b) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này, thì bị phạt tiền từ 3.000.000.000 đồng đến 6.000.000.000 đồng;
c) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này, thì bị phạt tiền từ 6.000.000.000 đồng đến 9.000.000.000 đồng hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 06 tháng đến 03 năm;
d) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại Điều 79 của Bộ luật này, thì bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn;
đ) Pháp nhân thương mại còn có thể bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.
Nếu hành vi có tổ chức, phạm tội nhiều lần, thu lợi bất chính lớn hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho xã hội thì mức hình phạt có thể lên đến 15 năm tù. Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền, cấm hành nghề hoặc tịch thu toàn bộ tang vật, phương tiện phạm tội.
2. Yếu tố cấu thành tội phạm trong hành vi buôn bán hàng giả
Để xác định một cá nhân hay tổ chức phạm tội “Sản xuất, buôn bán hàng giả” cần xem xét đủ bốn yếu tố cấu thành cơ bản sau:
| Khách thể | Quy định này bảo vệ trật tự quản lý kinh tế, quyền lợi người tiêu dùng và doanh nghiệp hợp pháp. |
| Chủ thể | Là cá nhân hoặc pháp nhân thương mại có đủ năng lực trách nhiệm hình sự. |
| Mặt khách quan | Thể hiện qua hành vi sản xuất, buôn bán, lưu hành hàng hóa bị làm giả về chất lượng, công dụng, xuất xứ, nhãn hiệu… |
| Mặt chủ quan | Người phạm tội có lỗi cố ý, nhận thức được hành vi là trái pháp luật nhưng vẫn thực hiện vì lợi ích vật chất. |
Trong vụ án này, cơ quan điều tra bước đầu xác định ông Nguyễn Quốc Vũ cùng các đồng phạm có hành vi tổ chức sản xuất, phân phối sản phẩm giả thỏa mãn đầy đủ các yếu tố cấu thành tội phạm theo quy định nêu trên.
3. Mức hình phạt áp dụng cho cá nhân và pháp nhân thương mại
| Đối với cá nhân phạm tội |
Phạt tù từ 02 đến 05 năm nếu hành vi ở mức cơ bản. |
|
Phạt tù từ 05 đến 10 năm nếu phạm tội có tổ chức, thu lợi bất chính từ 100 triệu đồng trở lên hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng. |
|
|
Phạt tù từ 07 đến 15 năm nếu phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, gây hậu quả lớn cho xã hội. |
|
Đối với pháp nhân thương mại |
Phạt tiền từ 1 tỷ đến 9 tỷ đồng hoặc đình chỉ hoạt động từ 06 tháng đến 03 năm. |
|
Trường hợp đặc biệt nghiêm trọng có thể đình chỉ vĩnh viễn hoạt động của pháp nhân. |
Việc áp dụng hình phạt sẽ căn cứ vào mức độ tham gia, vai trò cụ thể của từng bị can và hậu quả thực tế gây ra.
4. Phân biệt “hàng giả” và “hàng kém chất lượng”
Một điểm cần lưu ý là không phải mọi sản phẩm không đạt tiêu chuẩn đều được coi là hàng giả. Theo Nghị định 98/2020/NĐ-CP khái niệm này được phân biệt như sau:
| Hàng giả | Là hàng hóa không có giá trị sử dụng, công dụng hoặc có nội dung, chỉ tiêu kỹ thuật, chất lượng không đúng bản chất thật hoặc giả mạo nhãn hiệu, nguồn gốc, xuất xứ. |
| Hàng kém chất lượng | Là hàng hóa không đạt mức chất lượng đăng ký, công bố nhưng không có yếu tố gian dối, giả mạo. |
Trong vụ việc này, kết quả giám định khẳng định kem chống nắng Hanayuki Sunscreen Body là hàng giả, chứ không chỉ là hàng kém chất lượng. Đây là yếu tố pháp lý quan trọng để xác định trách nhiệm hình sự của các cá nhân và pháp nhân liên quan.
III. Xem xét trách nhiệm pháp lý của ca sĩ Đoàn Di Băng trong vụ án
1. Căn cứ xem xét trách nhiệm hình sự đối với người quảng bá, phân phối sản phẩm
Theo quy định của pháp luật, việc xác định trách nhiệm hình sự không chỉ dựa vào danh nghĩa hay vai trò xã hội của một cá nhân mà phải căn cứ vào hành vi, ý thức chủ quan và mức độ tham gia vào hành vi phạm tội.
Đối với người tham gia quảng bá hoặc phân phối sản phẩm, nếu có hành vi giúp sức, che giấu, tiêu thụ hoặc thu lợi bất chính từ hàng giả và biết rõ sản phẩm là giả thì có thể bị xem xét là đồng phạm theo Điều 17 Bộ luật Hình sự 2015. Ngược lại, nếu họ không biết và không có ý định vi phạm, thì không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Trong vụ án này, ca sĩ Đoàn Di Băng được cho là người quảng bá sản phẩm Hanayuki Sunscreen Body loại hàng hóa đã được xác định là hàng giả. Do đó, cơ quan điều tra sẽ phải làm rõ mức độ tham gia, vai trò cụ thể và lợi ích cô nhận được trong hoạt động kinh doanh này.
2. Khái niệm “đồng phạm” trong luật hình sự Việt Nam
Theo Điều 17 Bộ luật Hình sự 2015 quy định:
Điều 17. Đồng phạm
1. Đồng phạm là trường hợp có hai người trở lên cố ý cùng thực hiện một tội phạm.
2. Phạm tội có tổ chức là hình thức đồng phạm có sự câu kết chặt chẽ giữa những người cùng thực hiện tội phạm.
3. Người đồng phạm bao gồm người tổ chức, người thực hành, người xúi giục, người giúp sức.
Người thực hành là người trực tiếp thực hiện tội phạm.
Người tổ chức là người chủ mưu, cầm đầu, chỉ huy việc thực hiện tội phạm.
Người xúi giục là người kích động, dụ dỗ, thúc đẩy người khác thực hiện tội phạm.
Người giúp sức là người tạo điều kiện tinh thần hoặc vật chất cho việc thực hiện tội phạm.
4. Người đồng phạm không phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi vượt quá của người thực hành.
Đồng phạm là trường hợp có hai người trở lên cố ý cùng thực hiện một tội phạm. Đồng phạm có thể gồm:
| Người tổ chức | Chủ mưu, chỉ huy, điều hành việc phạm tội. |
| Người thực hành | Trực tiếp thực hiện hành vi phạm tội. |
| Người xúi giục | Kích động, dụ dỗ người khác phạm tội. |
| Người giúp sức | Cung cấp phương tiện, tạo điều kiện hoặc hỗ trợ tinh thần cho hành vi phạm tội. |
Trong bối cảnh vụ án, nếu cơ quan điều tra chứng minh được ca sĩ Đoàn Di Băng biết rõ sản phẩm là hàng giả nhưng vẫn quảng bá, phân phối hoặc thu lợi thì có thể xem xét trách nhiệm đồng phạm với vai trò giúp sức. Ngược lại, nếu không có chứng cứ chứng minh yếu tố cố ý cô sẽ không bị truy cứu hình sự.
3. Vai trò của cơ quan giám định, chứng cứ giao dịch và truyền thông
Để xác định chính xác mức độ liên quan của ca sĩ Đoàn Di Băng, cơ quan điều tra cần thu thập, giám định và đối chiếu các chứng cứ như:
- Hợp đồng hợp tác, quảng cáo giữa Đoàn Di Băng và VB Group.
- Dòng tiền, khoản thu nhập hoặc hoa hồng liên quan đến việc quảng bá sản phẩm.
- Nội dung quảng cáo, bài đăng, video giới thiệu sản phẩm trên mạng xã hội.
Đây là căn cứ quan trọng để xác định liệu nữ ca sĩ chỉ là người thực hiện quảng bá hợp pháp hay đã tham gia hỗ trợ tiêu thụ hàng giả. Việc giám định chính xác chứng cứ và lời khai sẽ giúp phân định ranh giới giữa trách nhiệm dân sự, hành chính và hình sự trong trường hợp này.
ChatGPT đã nói:
Vụ án buôn bán hàng giả liên quan đến chồng ca sĩ Đoàn Di Băng cho thấy tính chất phức tạp của hành vi vi phạm trong lĩnh vực sản xuất và phân phối hàng hóa. Qua quá trình điều tra, các cơ quan chức năng đang từng bước làm rõ vai trò của từng cá nhân, tổ chức để xác định trách nhiệm pháp lý phù hợp. Vụ việc đồng thời cho thấy sự liên kết giữa các khâu sản xuất, phân phối và quảng bá sản phẩm qua đó giúp xác định rõ giới hạn giữa hoạt động kinh doanh hợp pháp và hành vi vi phạm pháp luật.
