Vấn đề nhảy lầu ở các trung tâm thương mại và trách nhiệm pháp lý liên quan

Các vụ nhảy lầu liên tiếp tại trung tâm thương mại Vạn Hạnh Mall trong tháng 3 và 4/2024 không chỉ thu hút sự chú ý vì tính nghiêm trọng, mà còn bởi những vấn đề pháp lý đặt ra đối với hoạt động quản lý an toàn tại các khu vực công cộng. Khi sự cố xảy ra tại địa điểm tập trung đông người, trách nhiệm pháp lý của đơn vị quản lý trung tâm thương mại trở thành điểm cần xem xét. Bài viết này của Trợ lý luật sẽ phân tích chuỗi sự việc dưới góc độ pháp luật hiện hành, qua đó làm rõ ảnh hưởng và yêu cầu pháp lý trong việc bảo đảm an toàn cho khách hàng tại các trung tâm thương mại.

I. Những vụ nhảy lầu liên tiếp tại trung tâm thương mại

II. Ảnh hưởng đối với trung tâm thương mại

1. Hình ảnh và uy tín của trung tâm thương mại bị tổn hại

Một trung tâm thương mại thường được khách hàng nhìn nhận là nơi an toàn để vui chơi và mua sắm. Khi liên tiếp xảy ra nhiều vụ nhảy lầu, hình ảnh này bị ảnh hưởng rõ rệt. Thay vì gắn với sự tiện ích và hiện đại, trung tâm thương mại lại bị dư luận nhắc đến cùng những rủi ro và cảm giác lo ngại.

Theo Điều 4 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023, khách hàng có quyền được bảo đảm an toàn về tính mạng và sức khỏe khi sử dụng dịch vụ:

Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023

Điều 4. Quyền của người tiêu dùng

1. Được bảo đảm an toàn tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, bảo vệ thông tin, quyền, lợi ích hợp pháp khác khi tham gia giao dịch, sử dụng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ do tổ chức, cá nhân kinh doanh cung cấp.

...

9. Được tạo điều kiện lựa chọn môi trường tiêu dùng lành mạnh và bền vững.

10. Được bảo vệ khi sử dụng dịch vụ công theo quy định của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan.

11. Quyền khác theo quy định của pháp luật.

Nếu không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ này, đơn vị quản lý trung tâm thương mại không chỉ bị giảm uy tín mà còn có nguy cơ bị xử lý vi phạm hành chính hoặc yêu cầu bồi thường dân sự theo Điều 584 Bộ luật Dân sự 2015:

Bộ luật Dân sự 2015

Điều 584. Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại

1. Người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác.

2. Người gây thiệt hại không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp thiệt hại phát sinh là do sự kiện bất khả kháng hoặc hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.

3. Trường hợp tài sản gây thiệt hại thì chủ sở hữu, người chiếm hữu tài sản phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại, trừ trường hợp thiệt hại phát sinh theo quy định tại khoản 2 Điều này.

2. Khách hàng e ngại và hoạt động kinh doanh bị tác động

Khi xảy ra nhiều vụ nhảy lầu liên tiếp, tâm lý khách hàng khó tránh khỏi sự lo lắng. Nhiều người e ngại khi đưa gia đình, đặc biệt là trẻ em, đến những không gian có nguy cơ xảy ra sự cố. Từ đó, lượng khách lui tới có thể giảm sút, ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu của các cửa hàng và cả trung tâm thương mại.

Ở góc độ pháp lý, Điều 4 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023 quy định khách hàng có quyền được cung cấp môi trường giao dịch an toàn. Nếu môi trường kinh doanh tiềm ẩn rủi ro hoặc tạo ra cảm giác không an toàn, người tiêu dùng có quyền lựa chọn rời bỏ dịch vụ. Đây là quyền hợp pháp, đồng thời cũng là hệ quả mà trung tâm thương mại phải đối diện khi chưa kiểm soát tốt vấn đề an toàn.

III. Nguyên nhân trung tâm thương mại trở thành nơi được chọn

Kiến trúc cao tầng, không gian mở Các trung tâm thương mại thường được xây dựng nhiều tầng, với thiết kế không gian mở để tạo cảm giác thoáng và thuận tiện cho việc quan sát. Tuy nhiên, chính đặc điểm này lại tiềm ẩn rủi ro như lan can, hành lang thường chỉ đủ để ngăn rơi ngã trong sinh hoạt bình thường, chứ khó bảo đảm an toàn tuyệt đối nếu có người cố ý tìm cách trèo qua.

Nơi đông người, dễ tạo sự chú ý Khác với các địa điểm vắng vẻ, trung tâm thương mại luôn tập trung đông khách. Với những người đang rơi vào khủng hoảng tinh thần, việc chọn một nơi có nhiều người chứng kiến có thể là cách để hành động của họ gây sự chú ý hoặc để lại dấu ấn.

Quản lý an toàn chưa chặt chẽ Mặc dù pháp luật đã có những quy định về bảo đảm an toàn trong công trình công cộng, nhưng việc triển khai trên thực tế tại các trung tâm thương mại còn hạn chế. Một số nơi chưa lắp đặt rào chắn bổ sung, chưa có biển cảnh báo nguy hiểm ở khu vực cao tầng, hoặc lực lượng bảo vệ chưa được đào tạo để phát hiện và xử lý kịp thời các tình huống bất thường.

IV. Giải pháp để giảm rủi ro

1. Giải pháp đề xuất nhằm giảm rủi ro

Lắp đặt rào chắn và các biện pháp bảo vệ Một trong những giải pháp quan trọng là gia cố kết cấu an toàn tại các tầng cao. Việc lắp đặt rào chắn, tăng chiều cao lan can, hoặc sử dụng kính cường lực ở các vị trí dễ tiếp cận có thể giảm thiểu khả năng xảy ra sự cố.

Tăng cường lực lượng bảo vệ và giám sát qua camera  Trung tâm thương mại cần bố trí đủ lực lượng bảo vệ, có khả năng nhận biết dấu hiệu bất thường ở khách hàng để kịp thời ngăn chặn. Hệ thống camera phải được giám sát liên tục, kết hợp với quy trình báo động nội bộ, nhằm bảo đảm khi phát hiện sự cố thì có thể can thiệp nhanh nhất.

Hợp tác với chuyên gia tâm lý và mở kênh hỗ trợ khủng hoảng Ngoài biện pháp kỹ thuật và nhân sự, trung tâm thương mại cũng có thể phối hợp với các chuyên gia tâm lý để xây dựng kênh hỗ trợ khẩn cấp. Các biển báo, tờ rơi, hoặc số điện thoại đường dây nóng tư vấn tâm lý được đặt ở khu vực công cộng có thể tạo ra lối thoát khác cho những người đang bế tắc.

2. Những biện pháp đã được trung tâm thương mại triển khai

Sau sự việc tại Vạn Hạnh Mall, ban quản lý đã nhanh chóng gia cố hệ thống an toàn bằng cách nâng cao lan can, lắp đặt kính cường lực và bổ sung rào chắn ở các khu vực. Lực lượng bảo vệ được tăng cường, đào tạo kỹ năng nhận diện hành vi bất thường và xử lý khẩn cấp.

Hệ thống camera giám sát được nâng cấp, theo dõi liên tục và kết nối với quy trình cảnh báo nội bộ để phản ứng kịp thời khi có sự cố. Đồng thời, trung tâm công khai đường dây nóng tư vấn tâm lý và bố trí tờ rơi hỗ trợ tại nhiều khu vực công cộng. Ngoài ra, các buổi diễn tập an toàn định kỳ cũng được tổ chức nhằm giúp nhân viên và bảo vệ nắm vững quy trình ứng phó khủng hoảng.

Những biện pháp này không chỉ giúp giảm thiểu nguy cơ tái diễn sự cố mà còn củng cố niềm tin của khách hàng khi đến tham quan, mua sắm. Việc kết hợp đồng bộ giữa hạ tầng, nhân sự và hỗ trợ tâm lý đã tạo ra môi trường an toàn, văn minh và thân thiện hơn cho toàn bộ cộng đồng.

V. Kết luận

Các vụ nhảy lầu liên tiếp tại trung tâm thương mại cho thấy vấn đề không chỉ dừng ở khía cạnh xã hội mà còn gắn trực tiếp với nghĩa vụ pháp lý của đơn vị quản lý. Theo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023, khách hàng có quyền được bảo đảm an toàn về tính mạng và sức khỏe khi sử dụng dịch vụ; theo Bộ luật Dân sự 2015, tổ chức kinh doanh có thể phải bồi thường nếu để xảy ra thiệt hại do thiếu sót trong quản lý. Do đó, việc lắp đặt rào chắn, tăng cường giám sát và triển khai biện pháp phòng ngừa không chỉ là giải pháp quản lý nội bộ mà còn là trách nhiệm pháp lý bắt buộc, nhằm giảm thiểu rủi ro và bảo đảm niềm tin của khách hàng.