Thỏa ước lao động tập thể có thời hạn từ 1 đến 3 năm và các bên được thương lượng kéo dài trong 90 ngày trước khi hết hạn để bảo đảm tính liên tục của thỏa ước.
Trong quan hệ lao động, thỏa ước lao động tập thể giữ vai trò quan trọng trong việc xác lập các điều kiện làm việc thống nhất giữa doanh nghiệp và người lao động. Pháp luật quy định rõ thời hạn áp dụng của thỏa ước để bảo đảm sự ổn định và tạo cơ sở cho quá trình thực hiện quyền và nghĩa vụ của các bên. Bên cạnh đó, các quy định liên quan đến việc thương lượng kéo dài thời hạn thỏa ước cũng được thiết lập nhằm duy trì tính liên tục và tránh gián đoạn trong quá trình áp dụng.
1. Thoả ước lao động tập thể có thời hạn bao lâu?
Khoản 3 Điều 78 Bộ luật Lao động 2019 quy định cụ thể:
Điều 78. Hiệu lực và thời hạn của thỏa ước lao động tập thể
...
3. Thỏa ước lao động tập thể có thời hạn từ 01 năm đến 03 năm. Thời hạn cụ thể do các bên thỏa thuận và ghi trong thỏa ước lao động tập thể. Các bên có quyền thỏa thuận thời hạn khác nhau đối với các nội dung của thỏa ước lao động tập thể.
Thời hạn của thỏa ước lao động tập thể được xác định trong khoảng từ 1 đến 3 năm và phải được ghi rõ trong văn bản thỏa ước. Các bên được quyền thỏa thuận thời hạn khác nhau đối với từng nội dung của thỏa ước nếu xét thấy phù hợp. Quy định này bảo đảm thỏa ước được xác lập linh hoạt nhưng vẫn trong phạm vi thời hạn mà pháp luật cho phép. Thời hạn cụ thể là căn cứ để thực hiện và giám sát việc áp dụng thỏa ước.
Tình huống giả định
-
Đại Phúc ký thỏa ước lao động tập thể với thời hạn 3 năm
Trong quá trình thương lượng, Công ty Đại Phúc và tập thể người lao động thống nhất thời hạn thỏa ước là 3 năm, phù hợp với khung thời hạn từ 1 đến 3 năm theo quy định. Thời hạn này được ghi rõ trong văn bản thỏa ước. -
Một số nội dung được thỏa thuận thời hạn ngắn hơn
Đối với một số điều khoản như thưởng năng suất và phụ cấp độc hại, các bên thỏa thuận thời hạn 1 năm, thể hiện tính linh hoạt mà pháp luật cho phép trong việc xác định thời hạn khác nhau cho từng nội dung. -
Người lao động được phổ biến về thời hạn và phạm vi áp dụng
Công đoàn phổ biến toàn bộ thỏa ước, giải thích rõ thời hạn áp dụng của từng phần để bảo đảm người lao động hiểu căn cứ áp dụng và quyền lợi của mình. - Đại Phúc dựa vào thời hạn để triển khai và giám sát thực hiện
Doanh nghiệp tiến hành áp dụng thỏa ước theo đúng thời hạn đã ghi, coi đây là căn cứ để triển khai chế độ và đánh giá việc tuân thủ trong suốt thời gian hiệu lực.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
2. Có được thương lượng kéo dài thời hạn của thỏa ước lao động tập thể không?
Điều 83 Bộ luật Lao động 2019 quy định cụ thể:
Điều 83. Thỏa ước lao động tập thể hết hạn
Trong thời hạn 90 ngày trước ngày thỏa ước lao động tập thể hết hạn, các bên có thể thương lượng để kéo dài thời hạn của thỏa ước lao động tập thể hoặc ký kết thỏa ước lao động tập thể mới. Trường hợp các bên thỏa thuận kéo dài thời hạn của thỏa ước lao động tập thể thì phải lấy ý kiến theo quy định tại Điều 76 của Bộ luật này.Khi thỏa ước lao động tập thể hết hạn mà các bên vẫn tiếp tục thương lượng thì thỏa ước lao động tập thể cũ vẫn được tiếp tục thực hiện trong thời hạn không quá 90 ngày kể từ ngày thỏa ước lao động tập thể hết hạn, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác.
Các bên được phép thương lượng kéo dài thời hạn thỏa ước hoặc ký thỏa ước mới trong thời hạn 90 ngày trước khi thỏa ước hết hạn. Khi kéo dài thời hạn, doanh nghiệp phải thực hiện việc lấy ý kiến. Trong thời gian các bên tiếp tục thương lượng, thỏa ước cũ vẫn có hiệu lực tối đa 90 ngày kể từ ngày hết hạn. Quy định này bảo đảm sự liên tục của thỏa ước và tránh khoảng trống pháp lý trong quan hệ lao động. Các bên có quyền thỏa thuận khác nếu phù hợp với luật.
Tình huống giả định
- Máy bay được sơn dấu hiệu nhưng không đúng kích thước tiêu chuẩn
Một tàu bay khác của Ánh Dương được gắn ký hiệu quốc tịch nhưng chữ và số nhỏ hơn mức tối thiểu theo quy định kỹ thuật. - Kiểm tra kỹ thuật định kỳ phát hiện lỗi nhận diện
Đội kiểm tra nhận thấy dấu hiệu quốc tịch bị sơn lệch chuẩn, không đảm bảo khả năng quan sát theo quy định khi máy bay hoạt động. - Cảng vụ yêu cầu khắc phục để bảo đảm nhận diện chính xác
Hãng được yêu cầu điều chỉnh lại toàn bộ ký hiệu theo đúng hình dạng – kích thước được quy định trong tiêu chuẩn nhận diện tàu bay. - Cơ quan chức năng ra quyết định xử phạt 20.000.000 đến 30.000.000 đồng
Hãng Ánh Dương bị xử phạt 25.000.000 đồng vì sử dụng tàu bay có dấu hiệu quốc tịch – đăng ký không đúng quy chuẩn kỹ thuật.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
Kết luận
Thời hạn của thỏa ước lao động tập thể được ấn định trong khoảng từ 1 đến 3 năm, tạo nền tảng để các bên giám sát và thực hiện thống nhất những cam kết đã thỏa thuận. Việc thương lượng kéo dài thời hạn trong 90 ngày trước khi hết hạn giúp duy trì hiệu lực và bảo đảm quan hệ lao động không rơi vào khoảng trống pháp lý. Quy định đồng bộ này góp phần củng cố tính ổn định và minh bạch trong quan hệ lao động.
