Thanh tra là hoạt động xem xét, đánh giá và kiến nghị việc thực hiện pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, cá nhân.
Trong hoạt động quản lý nhà nước, thanh tra đóng vai trò quan trọng trong việc giám sát, đánh giá và xử lý các vi phạm pháp luật, nhiệm vụ và quyền hạn của các cơ quan, tổ chức, cá nhân. Người tiến hành thanh tra bao gồm người ra quyết định thanh tra, Trưởng đoàn thanh tra và các thành viên đoàn thanh tra.
1. Thanh tra là gì?
Căn cứ theo khoản 1 Điều 2 Luật Thanh tra 2025 quy định:
Điều 2. Giải thích từ ngữ
Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
1. Thanh tra là hoạt động xem xét, đánh giá, kết luận, kiến nghị xử lý của cơ quan thanh tra đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, cá nhân theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định.
...
Hoạt động thanh tra giúp cơ quan nhà nước phát hiện vi phạm, kiến nghị biện pháp xử lý và đưa ra các khuyến nghị cải thiện hiệu quả công tác quản lý. Thanh tra có thể được thực hiện định kỳ, đột xuất hoặc theo yêu cầu để bảo đảm cơ quan, tổ chức và cá nhân tuân thủ đúng pháp luật.
Tình huống giả định
-
Quyết định thanh tra
Ngày 12/8/2025, Sở Tài chính TP. Hà Nội ra quyết định thanh tra Công ty TNHH Xây dựng Minh Khang về việc chấp hành pháp luật về thuế và báo cáo tài chính.
-
Thực hiện thanh tra
Trưởng đoàn thanh tra Nguyễn Thị Lan cùng các thành viên tiến hành kiểm tra hồ sơ, báo cáo và hoạt động kế toán của công ty.
-
Kết quả
Đoàn thanh tra phát hiện một số sai sót, lập biên bản, kiến nghị công ty nộp bổ sung thuế và cải thiện báo cáo tài chính theo quy định.
Tình huống trên là giả định, nhằm mục đích tham khảo.
2. Ai là người tiến hành thanh tra?
Căn cứ theo khoản 2 Điều 2 Luật Thanh tra 2025 quy định:
Điều 2. Giải thích từ ngữ
Trong Luật này, các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
...
2. Người tiến hành thanh tra bao gồm người ra quyết định thanh tra, Trưởng đoàn thanh tra và thành viên Đoàn thanh tra.
...
Người ra quyết định thanh tra: cơ quan hoặc cá nhân có thẩm quyền ký quyết định tiến hành thanh tra. Trưởng đoàn thanh tra: chịu trách nhiệm tổ chức, điều hành quá trình thanh tra, đảm bảo tiến độ và đúng quy định. Thành viên đoàn thanh tra: thực hiện các nhiệm vụ cụ thể theo phân công của trưởng đoàn, tham gia kiểm tra, thu thập thông tin, lập biên bản và báo cáo kết quả.
Tình huống giả định
-
Quyết định thanh tra
Ngày 20/9/2025, Bộ Nội vụ và Lao động quyết định thanh tra Trung tâm Đào tạo Kỹ năng Việc làm Hà Nội về việc chấp hành quy định đào tạo nghề.
-
Thực hiện thanh tra
Trưởng đoàn thanh tra Phạm Ngọc Hà điều hành, phân công các thành viên đoàn thanh tra kiểm tra hồ sơ học viên, hợp đồng đào tạo và báo cáo tài chính.
-
Kết quả
Đoàn thanh tra phát hiện một số sai phạm, lập biên bản và kiến nghị cơ sở thực hiện đầy đủ các quy định pháp luật.
Tình huống trên là giả định, nhằm mục đích tham khảo.
3. Kết luận
Thanh tra là hoạt động quan trọng giúp giám sát việc thực hiện pháp luật và nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Người tiến hành thanh tra gồm người ra quyết định, Trưởng đoàn và các thành viên, đảm bảo quá trình minh bạch, công bằng và hiệu quả.
