Vụ việc của streamer Độ Mixi hút shisha, từ cú trượt dài hình ảnh "bạch nguyệt quang" đến thực trạng văn hóa thần tượng mù quáng. Bài viết là hồi chuông cảnh tỉnh về trách nhiệm xã hội của người nổi tiếng và tính nghiêm minh của pháp luật trong kỷ nguyên số.
Niềm tin trong thế giới của người nổi tiếng vốn là một thứ xa xỉ và mong manh. Nó được xây bằng hàng ngàn giờ livestream, bằng những dự án cộng đồng, bằng hình ảnh một "tộc trưởng" gần gũi và nỗ lực thay đổi. Nhưng nó cũng có thể tan vỡ chỉ sau một đêm, từ một bức ảnh chụp vội trong góc khuất của một quán bar. (Xem thêm: Báo Mới, VietNamnet)
Vụ việc của Độ Mixi và làn khói shisha không đơn thuần là cú trượt chân của một streamer hàng đầu Việt Nam. Nó giống như một vết xước trên tấm gương vốn được lau chùi bóng loáng, để rồi qua vết xước ấy, người ta nhìn thấy cả một thế giới phức tạp phía sau: mối quan hệ cộng sinh giữa thần tượng và người hâm mộ, ranh giới mờ ảo giữa đời tư và trách nhiệm công chúng, và cả sự ngây thơ nguy hiểm khi tin rằng ai đó có thể đứng trên pháp luật.
Câu chuyện này không còn là của riêng Độ Mixi nữa. Nó buộc cả xã hội phải đối diện với một câu hỏi rất cũ nhưng chưa bao giờ hết thời sự
Quyền lực của sự nổi tiếng liệu có đi kèm với một tấm vé miễn trừ hay không?
1. Quá trình xây dựng hình ảnh tích cực
 |
Không thể phủ nhận, Độ Mixi đã trải qua một quá trình chuyển mình ngoạn mục. Từ những ngày đầu bị gắn mác streamer "trẩu", anh đã nỗ lực thay đổi hình ảnh, công khai kêu gọi người hâm mộ từ bỏ thuốc lá điện tử và tích cực tham gia các hoạt động thiện nguyện. |
|
Sự thay đổi này đã mang lại "trái ngọt", giúp anh được truyền thông chính thống công nhận với danh xưng mỹ miều "bạch nguyệt quang của nhà đài". Đỉnh cao là khi hình ảnh của anh xuất hiện trong chương trình Sao Nhập Ngũ – một minh chứng rõ ràng nhất cho một hình tượng tích cực, đáng tin cậy. |
 |
2. Cú ngã từ sự mâu thuẫn chết người
Chính vì quá trình xây dựng hình ảnh công phu đó mà hành động hút shisha đã tạo ra một sự phản bội niềm tin ở mức độ cộng hưởng. Vấn đề không nằm ở một thói quen cá nhân, mà ở ba khía cạnh cốt lõi
-
Vi phạm pháp luật
Shisha là mặt hàng bị cấm. Hành động này không còn là "thú vui cá nhân" mà là một hành vi xem thường pháp luật một cách công khai. -
Mâu thuẫn với chính thông điệp của mình
Một người từng mạnh mẽ kêu gọi bỏ thuốc lá điện tử lại sử dụng một sản phẩm tương tự bị cấm. Điều này tạo ra một hình ảnh đạo đức giả, làm sụp đổ hoàn toàn tính nhất quán. -
Phóng đại tác động tiêu cực
Với hàng triệu người theo dõi trẻ tuổi, hành động này có sức lan tỏa và cổ súy cho thói quen tiêu cực, bất hợp pháp.
3. Xét Dưới Góc Độ Pháp Luật: Shisha Bị Cấm Ra Sao Tại Việt Nam?
Để hiểu rõ bản chất của vụ việc, trước hết cần khẳng định hành vi hút shisha của Độ Mixi không chỉ là một vấn đề về hình ảnh hay đạo đức, mà còn trực tiếp liên quan đến các quy định của pháp luật Việt Nam. Dù chưa có một văn bản luật duy nhất mang tên "Cấm Shisha", sản phẩm này hiện đang bị quản lý chặt chẽ và thực tế là bị cấm lưu hành thông qua nhiều quy định khác nhau.
Tại Việt Nam, quy định về shisha và các sản phẩm tương tự đã trải qua một quá trình phát triển, từ việc quản lý gián tiếp đến một lệnh cấm toàn diện, không còn bất kỳ khoảng trống pháp lý nào.
Giai đoạn trước năm 2025
Theo Công văn 2483/BYT-KCB do Bộ Y tế ban hành ngày 06/4/2021:
Công văn 2483/BYT-KCB
...
1. Chỉ đạo Sở Y tế phối hợp với các Sở, Ban ngành, Đoàn thể và cơ quan thông tin đại chúng tại địa phương, bên cạnh việc tiếp tục tuyên truyền về tác hại của việc sử dụng thuốc lá điếu truyền thống, cần kịp thời phổ biến thông tin về tác hại thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha tới cán bộ, công chức, người lao động, học sinh, sinh viên và người dân trên địa bàn.
2. Chỉ đạo Sở Giáo dục và đào tạo hướng dẫn các cơ sở giáo dục trên địa bàn tăng cường tuyên truyền, phổ biến tác hại của việc sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha tới sinh viên, học sinh các cấp; tăng cường kiểm tra, giám sát và có biện pháp phát hiện, ngăn chặn kịp thời việc sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh, sinh viên.
3. Chỉ đạo Sở Công thương, Cục quản lý thị trường và các cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra và xử lý nghiêm các trường hợp mua, bán, kinh doanh sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng, shisha, vì các sản phẩm này hiện là những sản phẩm là chưa được phép nhập khẩu, kinh doanh và lưu hành tại Việt Nam.
Văn bản này không phải là một luật cấm trực tiếp, nhưng là một chỉ thị hành chính quan trọng, thể hiện rõ lập trường của cơ quan quản lý và đưa ra các yêu cầu cụ thể
-
Về truyền thông
Công văn nhấn mạnh việc tăng cường tuyên truyền về tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và shisha đến cộng đồng, đặc biệt là trong môi trường học đường. -
Về quản lý kinh doanh
Điểm mấu chốt nằm ở mục (3) của Công văn, trong đó Bộ Y tế đề nghị các cơ quan chức năng (Sở Công thương, Cục quản lý thị trường) "tăng cường kiểm tra và xử lý nghiêm các trường hợp mua, bán, kinh doanh" các sản phẩm này. -
Lý do
Công văn nêu rõ lý do của việc xử lý nghiêm là vì "các sản phẩm này hiện là những sản phẩm chưa được phép nhập khẩu, kinh doanh và lưu hành tại Việt Nam
Như vậy, ngay cả trước năm 2025, bất kỳ hành vi kinh doanh, mua bán shisha nào cũng đã là bất hợp pháp do đây là hàng hóa không được phép lưu hành. Việc một cá nhân sử dụng shisha tại một cơ sở kinh doanh đồng nghĩa với việc tham gia vào một chuỗi hoạt động phi pháp.
Bước ngoặt pháp lý năm 2025: Lệnh cấm toàn diện từ Quốc hội
Để giải quyết triệt để vấn đề, Quốc hội thông qua Nghị quyết 173/2024/QH15, từ ngày 1/1/2025, Việt Nam cấm hoàn toàn việc sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, vận chuyển, chứa chấp và sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha cùng các loại khí, chất gây nghiện, gây hại cho sức khỏe con người.
Nghị quyết 173/2024/QH15
...
2.2. Đối với lĩnh vực y tế
...
Quốc hội thống nhất cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người từ năm 2025, bảo đảm sức khỏe cộng đồng, trật tự, an toàn xã hội; giao Chính phủ tổ chức thực hiện cụ thể. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân, đặc biệt là đối với thanh niên, thiếu niên về tác hại của rượu, bia, thuốc lá,thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người.
...
Theo văn bản thì Shisha với bản chất là một dạng thuốc lá và chứa chất gây tác hại cho sức khỏe, hoàn toàn nằm trong phạm vi điều chỉnh của Nghị quyết 173/2024/QH15.
Như vậy, từ ngày 01/01/2025, mọi hành vi liên quan đến shisha, từ kinh doanh đến sử dụng cá nhân, đều chính thức bị pháp luật Việt Nam nghiêm cấm. Không còn bất kỳ sự mơ hồ hay khoảng trống pháp lý nào để có thể biện minh cho hành vi này. Việc sử dụng shisha không chỉ là một lựa chọn cá nhân có hại cho sức khỏe mà còn là một hành vi vi phạm pháp luật một cách rõ ràng.
4. Người Công Chúng và Trách Nhiệm Xã Hội
 |
Khi một cá nhân chấp nhận trở thành người của công chúng, họ đã tự nguyện ký vào một "khế ước xã hội" vô hình. Họ nhận về danh vọng và lợi ích vật chất, đổi lại, họ phải chấp nhận sự giám sát và gánh vác trách nhiệm làm gương. |
|
Đây không phải là một gánh nặng bị áp đặt, mà là một bổn phận đương nhiên đi kèm với đặc quyền. Vụ việc của Độ Mixi là một lời nhắc nhở đanh thép rằng, hào quang không phải là chiếc áo giáp để che đậy những hành vi sai trái. |
|
5. Tiếng Chuông Cảnh Tỉnh Cho Toàn Xã Hội
Từ góc độ quản lý xã hội, vụ việc này không thể bị xem nhẹ. Việc các cơ quan chức năng vào cuộc không phải để "triệt hạ" một cá nhân, mà là để thực thi tính nghiêm minh của pháp luật.
Xây Dựng Một Hệ Sinh Thái Giải Trí Lành Mạnh
Vụ việc của Độ Mixi là một cú ngã đau đớn cho cá nhân anh và là một bài học đắt giá cho cả cộng đồng. Nó cho thấy con đường từ đỉnh cao danh vọng đến vực sâu khủng hoảng có thể ngắn đến không ngờ.
Mỗi hành vi của họ không chỉ tác động đến bản thân, mà còn là một bài học trực quan cho hàng triệu người hâm mộ. Một hành vi vi phạm của người nổi tiếng có sức tàn phá niềm tin và cổ xúy cho cái sai lớn hơn vạn lần so với người bình thường.
Vì vậy, tấm vé mà sự nổi tiếng mang lại không phải là vé "miễn trừ", mà là vé "ảnh hưởng". Và người nắm giữ tấm vé đó có nghĩa vụ phải sử dụng nó để dẫn dắt cộng đồng hướng tới những giá trị đúng đắn, bắt đầu bằng việc cơ bản nhất: thượng tôn pháp luật.
