Hoạt động khai thác thủy sản hiện nay đang chịu sự kiểm soát ngày càng chặt chẽ nhằm bảo đảm an ninh nghề cá và phát triển bền vững. Trong đó, quy định về đánh dấu tàu cá được đặt ra như một yêu cầu bắt buộc đối với chủ tàu khi tham gia khai thác. Việc không thực hiện hoặc thực hiện không đúng quy định sẽ bị xử phạt hành chính theo mức tương ứng tùy theo kích thước và tính chất vi phạm.
1. Tàu cá đánh bắt có phải thực hiện đánh dấu hay không?
Điều 25 Thông tư 23/2018/TT-BNNPTNT quy định cụ thể:
Điều 25. Đánh dấu tàu cá
1. Đối với tàu cá khai thác thủy sản có chiều dài lớn nhất từ 06 mét đến dưới 12 mét toàn bộ cabin phải sơn màu xanh; trường hợp tàu không có cabin phải sơn màu xanh toàn bộ phần mạn khô của tàu.
2. Đối với tàu cá khai thác thủy sản có chiều dài lớn nhất từ 12 mét đến dưới 15 mét toàn bộ cabin phải sơn màu vàng; trường hợp tàu không có cabin phải sơn màu vàng toàn bộ phần mạn khô của tàu.
3. Đối với tàu cá khai thác thủy sản có chiều dài lớn nhất từ 15 mét trở lên toàn bộ cabin phải sơn màu ghi sáng; trường hợp tàu không có cabin phải sơn màu ghi sáng toàn bộ phần mạn khô của tàu.
Theo Điều 25 Thông tư 23/2018/TT-BNNPTNT, việc đánh dấu tàu cá là nghĩa vụ bắt buộc nhằm quản lý, nhận diện tàu trong hoạt động khai thác thủy sản. Căn cứ vào chiều dài lớn nhất của tàu, chủ tàu phải sơn màu cabin hoặc phần mạn khô tương ứng: màu xanh cho tàu từ 6m đến dưới 12m, màu vàng từ 12m đến dưới 15m và màu ghi sáng từ 15m trở lên. Trường hợp tàu không có cabin thì phần mạn khô (phần thân tàu nằm trên mặt nước) sẽ là vị trí bắt buộc phải sơn.
Tình huống giả định
- Tháng 3/2025 – Tàu cá NT-12345 được sơn sửa chuẩn bị chuyến biển
Ông Hòa, chủ tàu, quyết định sơn toàn bộ cabin màu trắng thay vì màu vàng như quy định đối với tàu dài từ 12 đến dưới 15 mét. - Tháng 4/2025 – Tàu cá NT-12345 tham gia đánh bắt cá ngừ
Tàu hoạt động bình thường tại vùng biển Khánh Hòa mà không bị kiểm tra về màu sơn cabin trong quá trình ra khơi. - Tháng 5/2025 – Tàu cá NT-12345 bị phát hiện sai quy định khi cập cảng
Lực lượng Thanh tra thủy sản kiểm tra và phát hiện cabin tàu sơn không đúng màu quy định tại Điều 25 Thông tư 23/2018/TT-BNNPTNT. - Tháng 5/2025 – Tàu cá NT-12345 bị xử phạt và buộc khắc phục
Ông Hòa bị lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính, buộc phải sơn lại cabin màu vàng; nếu không chấp hành, tàu có thể bị đình chỉ hoạt động.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
2. Tàu cá đánh bắt không thực hiện đánh dấu bị xử phạt bao nhiêu?
Điều 36 Nghị định 38/2024/NĐ-CP quy định cụ thể:
Điều 36. Vi phạm quy định về đánh dấu tàu cá
1. Phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với hành vi không đánh dấu nhận biết tàu cá hoặc đánh dấu sai quy định trong trường hợp sử dụng tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 06 mét đến dưới 12 mét.2. Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với hành vi không đánh dấu nhận biết tàu cá hoặc đánh dấu sai quy định trong trường hợp sử dụng tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 12 mét đến dưới 15 mét.
3. Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với hành vi không đánh dấu nhận biết tàu cá hoặc đánh dấu sai quy định trong trường hợp sử dụng tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15 mét đến dưới 24 mét.
4. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với hành vi không đánh dấu nhận biết tàu cá hoặc đánh dấu sai quy định trong trường hợp sử dụng tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 24 mét trở lên.
Theo Điều 36 Nghị định 38/2024/NĐ-CP, việc không đánh dấu hoặc đánh dấu sai quy định đối với tàu cá sẽ bị xử phạt hành chính với mức tiền phạt tăng dần theo chiều dài tàu. Cụ thể:
- Tàu dài lớn nhất từ 06 mét đến dưới 12 mét, mức phạt từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng;
- Tàu dài từ 12 mét đến dưới 15 mét, mức phạt từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng;
- Tàu dài từ 15 mét đến dưới 24 mét, mức phạt từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng;
- Tàu dài từ 24 mét trở lên, mức phạt từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng.
Hành vi vi phạm có thể là không sơn cabin hoặc phần mạn khô theo màu quy định, sơn sai vị trí, hoặc không thực hiện đánh dấu nhận biết nào. Mức xử phạt được xác định theo kích thước tàu chứ không phụ thuộc vào số lần vi phạm hay hậu quả gây ra. Ngoài phạt tiền, tổ chức, cá nhân còn phải khắc phục bằng cách sơn lại tàu đúng quy chuẩn theo quy định của pháp luật thủy sản.
Tình huống giả định
- Tháng 2/2025 – Tàu cá TG-45678 tham gia hoạt động dịch vụ hậu cần
Tàu do ông Nam điều khiển, có chiều dài 14,8 mét, chuyên tiếp tế nhiên liệu và lưới cho tàu khai thác xa bờ. - Tháng 3/2025 – Tàu cá TG-45678 tham gia trình diễn kỹ thuật
Trong một buổi trình diễn nghề cá tại cảng Tân Phước, tàu đón đoàn tham quan và chụp ảnh truyền thông. - Tháng 3/2025 – Tàu cá TG-45678 bị phát hiện sơn sai màu cabin
Cán bộ Chi cục Thủy sản phát hiện cabin sơn màu xanh lam nhạt thay vì màu vàng theo quy định đối với tàu dài từ 12 đến dưới 15 mét. - Tháng 3/2025 – Tàu cá TG-45678 bị xử phạt và yêu cầu khắc phục
Ông Nam bị xử phạt 1.500.000 đồng theo khoản 2 Điều 36 Nghị định 38/2024/NĐ-CP và buộc sơn lại cabin đúng màu để tiếp tục hoạt động.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
Kết luận
Việc đánh dấu tàu cá không chỉ là một thủ tục hành chính mà còn là biện pháp giúp cơ quan chức năng dễ dàng quản lý, kiểm tra hoạt động khai thác trên biển. Theo quy định tại Điều 36 Nghị định 38/2024/NĐ-CP, tàu cá không đánh dấu hoặc đánh dấu sai sẽ bị xử phạt hành chính từ 500.000 đồng đến 5.000.000 đồng tùy theo kích thước tàu. Quy định này góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của ngư dân và hạn chế tình trạng vi phạm trong lĩnh vực thủy sản.
