Tái nghiện ma túy là việc người đã cai nghiện quay lại sử dụng ma túy. Đồng thời pháp luật đã quy định về việc quản lý, tư vấn và hỗ trợ sau cai nghiện để phòng ngừa tái nghiện.
Tái nghiện ma túy là một trong những thách thức lớn trong công tác phòng, chống ma túy hiện nay. Sau khi hoàn thành cai nghiện, nhiều người vẫn đối mặt với nguy cơ quay lại sử dụng ma túy nếu thiếu sự hỗ trợ phù hợp. Vì vậy, pháp luật đã đưa ra khái niệm cụ thể về tái nghiện và quy định rõ các biện pháp quản lý, hỗ trợ sau cai nghiện.
1. Tái nghiện ma túy là gì?
Khoản 6 Điều 3 Nghị định 116/2021/NĐ-CP quy định:
Điều 3. Giải thích từ ngữ
Trong Nghị định này, những từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:
...
6. Tái nghiện là trường hợp người đã hoàn thành cai nghiện ma túy tự nguyện, cai nghiện ma túy bắt buộc hoặc kết thúc điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế có hành vi sử dụng ma túy trái phép, được cơ quan có thẩm quyền xác định là nghiện ma túy.
...
Tái nghiện được xác định khi người đã từng cai nghiện hoặc kết thúc điều trị tiếp tục sử dụng ma túy và bị cơ quan có thẩm quyền kết luận là nghiện. Việc xác định tái nghiện không chỉ dựa trên hành vi sử dụng ma túy mà còn phải thông qua các biện pháp chuyên môn theo quy định. Quy định này giúp phân biệt rõ giữa hành vi sử dụng ma túy đơn lẻ và tình trạng nghiện trở lại, làm cơ sở áp dụng các biện pháp quản lý phù hợp.
Tình huống giả định
- Người sau cai nghiện quay lại sử dụng ma túy
Anh Nguyễn Văn Lâm tại tỉnh Thanh Hóa đã hoàn thành cai nghiện ma túy tự nguyện và trở về địa phương sinh sống. Sau một thời gian, anh Lâm tiếp tục sử dụng ma túy trái phép. - Cơ quan chức năng xác minh tình trạng nghiện
Qua kiểm tra và xét nghiệm, cơ quan có thẩm quyền xác định anh Lâm có dấu hiệu nghiện ma túy trở lại. Kết luận này được lập theo đúng trình tự chuyên môn. -
Áp dụng quản lý theo diện tái nghiện
Anh Lâm được đưa vào diện quản lý sau cai nghiện theo quy định. Các biện pháp hỗ trợ và giám sát tiếp tục được áp dụng.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Công tác phòng, chống tái nghiện ma túy được quy định như thế nào?
Khoản 2 Điều 79 Nghị định 116/2021/NĐ-CP quy định:
Điều 79. Chế độ quản lý sau cai nghiện ma túy
...
2. Tư vấn, giúp đỡ, phòng, chống tái nghiện ma túy:
a) Người bị quản lý sau cai nghiện ma túy được giúp đỡ, phòng, chống tái nghiện ma túy trong thời gian quản lý sau cai nghiện ma túy;
b) Người bị quản lý sau cai nghiện ma túy được tư vấn, trợ giúp về tâm lý, các thủ tục pháp lý; hướng dẫn làm thủ tục đăng ký cư trú, cấp căn cước công dân, cấp phiếu lý lịch tư pháp; hướng dẫn chấp hành pháp luật, nghĩa vụ công dân; hỗ trợ kinh phí, cho vay vốn, tổ chức học tập, dạy nghề, tìm kiếm, giới thiệu việc làm; tạo các điều kiện cần thiết khác giúp người sau cai nghiện ổn định cuộc sống, hòa nhập cộng đồng, phòng, chống tái nghiện;
c) Định kỳ hoặc đột xuất tổ chức xét nghiệm chất ma túy đối với người sau cai nghiện ma túy.
...
Công tác phòng, chống tái nghiện được thực hiện thông qua quản lý sau cai nghiện trong một thời gian nhất định. Người sau cai nghiện được hỗ trợ cả về tâm lý, pháp lý, học nghề, việc làm và điều kiện sinh hoạt. Việc xét nghiệm ma túy định kỳ hoặc đột xuất giúp kịp thời phát hiện nguy cơ tái nghiện để có biện pháp can thiệp phù hợp. Cách tiếp cận này hướng đến hỗ trợ và phòng ngừa lâu dài thay vì chỉ xử lý vi phạm.
Tình huống giả định
- Người sau cai nghiện được đưa vào diện quản lý
Chị Trần Thị Mai tại tỉnh Gia Lai sau khi hoàn thành cai nghiện ma túy bắt buộc được đưa vào diện quản lý sau cai nghiện. Chính quyền địa phương thông báo rõ quyền và nghĩa vụ của chị trong thời gian này. - Thực hiện tư vấn và hỗ trợ tái hòa nhập
Chị Mai được tư vấn tâm lý, hỗ trợ đăng ký cư trú và tham gia lớp học nghề may. Đồng thời, chị được giới thiệu việc làm tại một cơ sở sản xuất trên địa bàn. -
Giám sát và phòng ngừa tái nghiện
Trong thời gian quản lý, chị Mai được xét nghiệm ma túy định kỳ theo quy định. Nhờ sự hỗ trợ kịp thời, chị không tái sử dụng ma túy và dần ổn định cuộc sống.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Tái nghiện ma túy là tình trạng người đã cai nghiện nhưng quay lại sử dụng ma túy và được xác định là nghiện. Pháp luật quy định rõ các biện pháp quản lý, tư vấn và hỗ trợ để phòng, chống tái nghiện. Việc triển khai đồng bộ các biện pháp này giúp người sau cai nghiện ổn định cuộc sống và hạn chế nguy cơ tái nghiện.
