Pháp luật Việt Nam cho phép bảo hộ nhãn hiệu âm thanh nếu có tệp âm thanh và bản thể hiện đồ họa, bảo đảm khả năng phân biệt và đáp ứng yêu cầu đăng ký.
Nhãn hiệu âm thanh đã trở thành một dạng dấu hiệu mới được pháp luật Việt Nam ghi nhận trong phạm vi bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ. Quy định về điều kiện bảo hộ cho phép xác định rõ âm thanh có thể được coi là nhãn hiệu hợp pháp. Đồng thời, các yêu cầu đối với mẫu nhãn hiệu khi đăng ký bảo hộ âm thanh cũng được quy định cụ thể nhằm bảo đảm tính minh bạch và khả năng nhận diện.
1. Nhãn hiệu âm thanh có được bảo hộ không?
Khoản 1 Điều 72 Luật Sở hữu trí tuệ được quy định như sau:
Điều 72: Điều kiện chung đối với nhãn hiệu được bảo hộ
1. Là dấu hiệu nhìn thấy được dưới dạng chữ cái, từ ngữ, hình vẽ, hình ảnh, hình ba chiều hoặc sự kết hợp các yếu tố đó, được thể hiện bằng một hoặc nhiều màu sắc hoặc dấu hiệu âm thanh thể hiện được dưới dạng đồ họa.
...
Quy định về nhãn hiệu âm thanh khẳng định phạm vi bảo hộ đã được mở rộng, phù hợp với xu hướng quốc tế. Âm thanh chỉ được công nhận khi thể hiện dưới dạng đồ họa, bảo đảm tính rõ ràng và khả năng phân biệt với các dấu hiệu khác. Việc bổ sung loại nhãn hiệu này tạo cơ sở pháp lý cho doanh nghiệp khai thác yếu tố âm thanh như một công cụ nhận diện thương hiệu, đồng thời bảo đảm sự minh bạch và thống nhất trong quản lý.
Tình huống giả định
Công ty truyền thông đăng ký nhãn hiệu âm thanh tại TP. Hồ Chí Minh
-
Phát triển dấu hiệu nhận diện
Tháng 8/2025, Công ty TNHH Media Việt tại TP. Hồ Chí Minh sáng tạo một đoạn nhạc hiệu dài 5 giây gồm ba nốt piano mở đầu và âm trống kết thúc. - Nộp đơn đăng ký bảo hộ
Ngày 15/9/2025, công ty nộp đơn đến Cục Sở hữu trí tuệ kèm tệp âm thanh (.mp3) và bản ký âm đồ họa. Hồ sơ mô tả rõ: đoạn nhạc có 3 nốt nhạc chính (Đô – Mi – Sol), tốc độ 90 nhịp/phút, kết thúc bằng tiếng trống bass ngắn
- Thẩm định hồ sơ
Cục Sở hữu trí tuệ tiếp nhận, đối chiếu Điều 72 và xác định đoạn nhạc này là dấu hiệu âm thanh có thể thể hiện dưới dạng đồ họa, không trùng với bất kỳ nhãn hiệu đã đăng ký trước đó, đồng thời có khả năng phân biệt.
- Kết quả xử lý
Tháng 3/2026, Cục Sở hữu trí tuệ ra quyết định cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu âm thanh cho Công ty TNHH Media Việt. Từ đó, công ty được độc quyền sử dụng đoạn nhạc hiệu này trong các hoạt động kinh doanh, và có quyền yêu cầu xử lý hành vi xâm phạm nếu có đơn vị khác sử dụng trái phép.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Yêu cầu đối với mẫu nhãn hiệu khi đăng ký bảo hộ nhãn hiệu âm thanh được quy định như thế nào?
Khoản 2 Điều 105 Luật Sở hữu trí tuệ quy định như sau:
Điều 105: Yêu cầu đối với đơn đăng ký nhãn hiệu
...
2. Mẫu nhãn hiệu phải được mô tả để làm rõ các yếu tố cấu thành của nhãn hiệu và ý nghĩa tổng thể của nhãn hiệu (nếu có); nếu nhãn hiệu có từ, ngữ thuộc ngôn ngữ tượng hình thì từ, ngữ đó phải được phiên âm; nếu nhãn hiệu có từ, ngữ bằng ngôn ngữ khác tiếng Việt thì phải được dịch ra tiếng Việt; nếu nhãn hiệu là âm thanh thì mẫu nhãn hiệu phải là tệp âm thanh và bản thể hiện dưới dạng đồ họa của âm thanh đó.
...
Quy định này xác định rõ hình thức thể hiện nhãn hiệu âm thanh trong hồ sơ đăng ký. Việc yêu cầu đồng thời tệp âm thanh và bản thể hiện đồ họa nhằm bảo đảm sự chính xác, minh bạch và dễ dàng đối chiếu trong quá trình thẩm định. Bản thể hiện đồ họa có thể là nốt nhạc, phổ âm hoặc sóng âm, giúp phân định rõ ràng phạm vi bảo hộ. Cách tiếp cận này vừa bảo đảm quyền lợi của chủ sở hữu, vừa ngăn ngừa nguy cơ chồng lấn hoặc tranh chấp về sau.
Tình huống giả định
Đăng ký nhãn hiệu âm thanh tại Hà Nội
-
Nộp đơn đăng ký
Ngày 10/10/2025, Công ty Cổ phần Thời Trang Trẻ tại Hà Nội nộp hồ sơ đăng ký một đoạn nhạc hiệu gồm 4 nốt guitar điện mở đầu chiến dịch quảng cáo thương hiệu. -
Yêu cầu bổ sung hồ sơ
Cục Sở hữu trí tuệ xác định hồ sơ chưa kèm bản thể hiện đồ họa mà chỉ có tệp âm thanh. Cục yêu cầu công ty bổ sung bản ký âm dưới dạng nốt nhạc kèm phổ sóng âm của đoạn nhạc. -
Hoàn thiện và thẩm định
Ngày 20/11/2025, công ty nộp bổ sung đúng quy định. Cục tiến hành thẩm định và xác định đoạn nhạc có khả năng phân biệt, không trùng lặp với nhãn hiệu đã đăng ký trước đó. -
Kết quả xử lý
Đến tháng 5/2026, Cục Sở hữu trí tuệ cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu âm thanh cho Công ty Cổ phần Thời Trang Trẻ.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Nhãn hiệu âm thanh đã được pháp luật Việt Nam ghi nhận là một đối tượng mới trong hệ thống bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, phản ánh sự mở rộng phạm vi bảo hộ phù hợp với xu thế quốc tế. Âm thanh được công nhận là nhãn hiệu nếu thể hiện được dưới dạng đồ họa và có khả năng phân biệt. Hồ sơ đăng ký bắt buộc phải có tệp âm thanh kèm bản thể hiện đồ họa, đây là cơ sở để cơ quan quản lý xác định phạm vi bảo hộ và bảo đảm tính minh bạch trong thẩm định.
