Nguyên tắc thi hành công vụ đối với cán bộ, công chức gồm tuân thủ Hiến pháp và pháp luật, bảo đảm quyền con người, công khai minh bạch, đúng thẩm quyền, hoạt động thống nhất, hiệu quả và bảo đảm thứ bậc hành chính.
Hoạt động thi hành công vụ của cán bộ, công chức được tổ chức và thực hiện trên cơ sở những nguyên tắc chung nhằm bảo đảm tính thống nhất, hiệu quả và trách nhiệm trong quản lý nhà nước. Trong đó, các nguyên tắc thi hành công vụ là cơ sở định hướng cách thức thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của cán bộ, công chức trong quá trình phục vụ Nhà nước và Nhân dân. Bên cạnh việc xác lập các nguyên tắc này, cơ chế thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao và chính sách đối với người có tài năng trong hoạt động công vụ cũng được xác định rõ để xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có năng lực, bản lĩnh và đáp ứng yêu cầu phát triển trong từng giai đoạn.
1. Nguyên tắc thi hành công vụ đối với cán bộ, công chức gồm những nội dung nào?
Điều 2 Luật Cán bộ, Công chức 2025 quy định:
Điều 2. Nguyên tắc trong thi hành công vụ
1. Tuân thủ Hiến pháp và pháp luật.
2. Tôn trọng, bảo đảm, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức và cá nhân.
3. Công khai, minh bạch, đúng thẩm quyền và có sự kiểm tra, giám sát.
4. Bảo đảm tính hệ thống, thống nhất, liên tục, thông suốt, chuyên nghiệp, hiện đại và hiệu quả.
5. Bảo đảm thứ bậc hành chính và sự phối hợp chặt chẽ.
Các nguyên tắc này xác lập khuôn khổ hành vi trong thi hành công vụ, bảo đảm việc thực hiện nhiệm vụ được tiến hành đúng chuẩn mực, có kiểm soát và hướng đến hiệu quả chung. Mỗi quyết định, hành động công vụ phải được đặt trong trật tự pháp lý thống nhất, tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ thể liên quan đồng thời bảo đảm tính minh bạch, trách nhiệm giải trình và sự phối hợp thông suốt giữa các cấp, các cơ quan trong hệ thống hành chính.
Tình huống giả định:
- Nguyễn Văn Minh thực hiện nhiệm vụ giải quyết hồ sơ đúng thẩm quyền
Nguyễn Văn Minh là công chức công tác tại Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng, được phân công tiếp nhận và xử lý hồ sơ cấp phép xây dựng cho doanh nghiệp trên địa bàn. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, anh Minh xử lý hồ sơ đúng trình tự, không tự ý vượt quá phạm vi được giao. - Nguyễn Văn Minh bảo đảm công khai, minh bạch trong giải quyết công việc
Khi doanh nghiệp đề nghị làm rõ thời hạn giải quyết hồ sơ, Nguyễn Văn Minh cung cấp đầy đủ thông tin về tiến độ xử lý, lý do yêu cầu bổ sung tài liệu và thời điểm dự kiến hoàn tất, bảo đảm quyền tiếp cận thông tin của tổ chức liên quan. -
Nguyễn Văn Minh phối hợp với đơn vị chuyên môn để bảo đảm xử lý thống nhất
Đối với nội dung cần ý kiến chuyên môn, Nguyễn Văn Minh chủ động phối hợp với phòng chức năng liên quan để thống nhất cách xử lý, tránh chồng chéo trách nhiệm và bảo đảm hồ sơ được giải quyết thông suốt.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)
2. Cơ chế thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao và chính sách đối với người có tài năng trong hoạt động công vụ được quy định ra sao?
Điều 4 Luật Cán bộ, Công chức 2025 quy định:
Điều 4. Cơ chế thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao và chính sách đối với người có tài năng trong hoạt động công vụ
1. Nhà nước có cơ chế đặc biệt để thu hút chuyên gia, nhà khoa học, luật gia, luật sư giỏi, doanh nhân tiêu biểu, xuất sắc, sinh viên tốt nghiệp xuất sắc và nguồn nhân lực chất lượng cao khác vào làm việc trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội; chính sách trọng dụng, đãi ngộ xứng đáng đối với người có tài năng trong hoạt động công vụ phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
2. Người có tài năng trong hoạt động công vụ là cán bộ, công chức có phẩm chất chính trị, đạo đức tốt, có khát vọng cống hiến, phụng sự Tổ quốc và Nhân dân; có năng lực chuyên môn, kỹ năng vượt trội thể hiện qua giải quyết công việc; có tư duy đổi mới, năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung; đạt được những thành tích nổi bật trong hoạt động công vụ thể hiện bằng kết quả, sản phẩm cụ thể, mang lại giá trị, hiệu quả cao cho tổ chức, ngành, lĩnh vực trong phạm vi cả nước hoặc địa phương.
3. Chính phủ quy định khung cơ chế, chính sách thu hút, trọng dụng và đãi ngộ đối với đối tượng quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này.
4. Căn cứ vào quy định của Chính phủ và định hướng phát triển ngành, lĩnh vực chiến lược, trọng tâm của quốc gia, địa phương, người đứng đầu Bộ, ngành, cơ quan trung ương hoặc Hội đồng nhân dân cấp tỉnh xác định ngành, lĩnh vực cần ưu tiên sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao trong từng giai đoạn và quyết định chính sách đối với đối tượng quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này thuộc phạm vi quản lý phù hợp với khả năng ngân sách và thẩm quyền quản lý cán bộ, công chức.
5. Ngân sách nhà nước bảo đảm kinh phí để thực hiện chính sách đối với đối tượng quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này; Bộ, ngành, cơ quan trung ương và địa phương được huy động các nguồn hợp pháp khác để thực hiện chính sách.
Cơ chế thu hút và trọng dụng nhân lực chất lượng cao được xây dựng nhằm tạo điều kiện để các cơ quan nhà nước tiếp cận, sử dụng và phát huy hiệu quả nguồn nhân lực có trình độ, kinh nghiệm và năng lực nổi trội. Việc xác định đối tượng ưu tiên, hình thức đãi ngộ và phạm vi áp dụng được gắn với định hướng phát triển của từng ngành, lĩnh vực và khả năng cân đối ngân sách. Chính sách này không chỉ hướng tới việc thu hút nhân tài từ bên ngoài hệ thống, mà còn tạo động lực cho cán bộ, công chức đang công tác phát huy năng lực, sáng tạo và trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ.
Tình huống giả định:
- Bộ Khoa học và Công nghệ xác định nhu cầu thu hút nhân lực chất lượng cao
Bộ Khoa học và Công nghệ xây dựng kế hoạch ưu tiên thu hút chuyên gia công nghệ thông tin có trình độ cao để tham gia triển khai các chương trình chuyển đổi số quốc gia trong giai đoạn mới. - Nguyễn Thị Minh Anh được tiếp nhận theo chính sách thu hút nhân tài
Nguyễn Thị Minh Anh là tiến sĩ công nghệ thông tin, có nhiều công trình nghiên cứu ứng dụng thực tiễn. Căn cứ nhu cầu thực tế, Bộ Khoa học và Công nghệ quyết định tiếp nhận bà Minh Anh vào làm việc theo cơ chế thu hút nhân lực chất lượng cao, kèm theo chính sách đãi ngộ phù hợp. -
Nguyễn Thị Minh Anh thực hiện nhiệm vụ và thể hiện năng lực trong hoạt động công vụ
Sau khi được tiếp nhận, Nguyễn Thị Minh Anh tham gia trực tiếp vào việc xây dựng giải pháp kỹ thuật cho các hệ thống quản lý dữ liệu dùng chung, tạo ra sản phẩm cụ thể, mang lại hiệu quả rõ rệt cho cơ quan và lĩnh vực phụ trách.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)
3. Kết luận
Thi hành công vụ của cán bộ, công chức được đặt trên hệ thống nguyên tắc nhằm bảo đảm trật tự, kỷ luật và hiệu quả trong hoạt động quản lý nhà nước. Các nguyên tắc này định hướng cách thức thực hiện nhiệm vụ, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước, tổ chức và cá nhân. Đồng thời, cơ chế thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao và chính sách đối với người có tài năng được thiết kế theo hướng phân cấp, gắn với nhu cầu thực tế và khả năng nguồn lực của từng ngành, địa phương.
