Không phải ai cũng đủ điều kiện pháp lý để tự mình đặt phòng khách sạn, đặc biệt là người chưa đủ 18 tuổi. Theo quy định, người dưới 18 tuổi chỉ được tự đặt phòng trong một số trường hợp nhất định phù hợp với lứa tuổi và giấy tờ tùy thân. Ngoài ra, khách sạn và nhà nghỉ cũng có trách nhiệm kiểm tra giấy tờ tùy thân trước khi cho khách lưu trú theo quy định của pháp luật.
1. Người dưới 18 tuổi có được tự mình đặt phòng khách sạn không?
Khoản 1, 3 và 4 Điều 21 Bộ luật Dân sự 2015 quy định như sau:
Điều 21. Người chưa thành niên
1. Người chưa thành niên là người chưa đủ mười tám tuổi.
2. Giao dịch dân sự của người chưa đủ sáu tuổi do người đại diện theo pháp luật của người đó xác lập, thực hiện.3. Người từ đủ sáu tuổi đến chưa đủ mười lăm tuổi khi xác lập, thực hiện giao dịch dân sự phải được người đại diện theo pháp luật đồng ý, trừ giao dịch dân sự phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày phù hợp với lứa tuổi.
4. Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi tự mình xác lập, thực hiện giao dịch dân sự, trừ giao dịch dân sự liên quan đến bất động sản, động sản phải đăng ký và giao dịch dân sự khác theo quy định của luật phải được người đại diện theo pháp luật đồng ý.
Theo quy định trên, người chưa đủ 18 tuổi được xác định là người chưa thành niên. Trong số đó, nhóm từ đủ 15 đến dưới 18 tuổi được pháp luật cho phép tự mình thực hiện một số giao dịch dân sự, miễn không thuộc nhóm giao dịch cần sự đồng ý của người đại diện như liên quan đến bất động sản, động sản phải đăng ký hoặc các loại giao dịch có giá trị lớn và độ rủi ro cao. Việc đặt phòng khách sạn, nếu chỉ phục vụ cho mục đích sinh hoạt đơn thuần như lưu trú, nghỉ ngơi và phù hợp với độ tuổi, sẽ không bị xem là giao dịch cần sự đồng ý bắt buộc của cha mẹ hay người giám hộ.
Tuy nhiên, người đặt phòng phải có đầy đủ giấy tờ tùy thân như căn cước công dân hoặc hộ chiếu để chứng minh độ tuổi và danh tính. Đối với trẻ em dưới 15 tuổi, việc thuê phòng phải do người đại diện hợp pháp đi cùng.
Tình huống giả định
Tháng 7/2025, em Nguyễn Hữu Tài, học sinh lớp 11 tại Long An, đi thi học sinh giỏi cấp tỉnh tại TP. Tân An. Do nhà xa, em Tài chủ động đặt phòng khách sạn gần điểm thi để tiện đi lại. Em mang theo căn cước công dân và giấy báo thi có đóng dấu của trường. Khi đến khách sạn, nhân viên tiếp tân kiểm tra giấy tờ và thấy em đã đủ 16 tuổi, có thông tin cá nhân rõ ràng nên đồng ý cho thuê phòng trong 1 đêm.
Tuy nhiên, quản lý khách sạn vẫn yêu cầu Tài ký cam kết không được đón thêm người vào phòng, không ra khỏi khách sạn sau 23h và phải giữ liên lạc với gia đình trong suốt thời gian lưu trú. Điều này nhằm giảm thiểu rủi ro và tránh các sự cố liên quan đến khách vị thành niên lưu trú một mình. Trong quá trình lưu trú, không xảy ra vi phạm hay sự cố nào. Việc thuê phòng của Tài là phù hợp với quy định pháp luật và nằm trong giới hạn cho phép đối với người từ đủ 15 đến dưới 18 tuổi.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Khách sạn có bắt buộc phải kiểm tra giấy tờ tùy thân của khách thuê phòng không?
Khoản 2 Điều 44 Nghị định 96/2016/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 44. Trách nhiệm của cơ sở kinh doanh dịch vụ lưu trú
...
2. Kiểm tra giấy tờ tùy thân của khách lưu trú, gồm một trong các loại giấy tờ sau: Giấy chứng minh nhân dân; Căn cước công dân; Hộ chiếu; Thẻ thường trú hoặc Thẻ tạm trú (đối với người nước ngoài); các loại giấy tờ có dán ảnh do các cơ quan quản lý nhà nước Việt Nam cấp.
Khi khách lưu trú không có giấy tờ tùy thân thì sau khi bố trí vào phòng nghỉ phải thông báo ngay cho Công an xã, phường, thị trấn hoặc đồn, trạm Công an quản lý địa bàn....
Theo quy định này, việc kiểm tra giấy tờ tùy thân của khách không phải là quyền mà là nghĩa vụ bắt buộc đối với các cơ sở kinh doanh dịch vụ lưu trú. Loại giấy tờ cần kiểm tra bao gồm các loại giấy tờ hợp lệ ư do cơ quan có thẩm quyền cấp, chẳng hạn như căn cước công dân, hộ chiếu hoặc thẻ cư trú đối với người nước ngoài. Điều này nhằm đảm bảo an ninh trật tự và ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động lưu trú.
Nếu khách không có giấy tờ, khách sạn vẫn có thể bố trí chỗ nghỉ tạm thời, nhưng bắt buộc phải báo ngay cho Công an địa phương. Việc làm này không chỉ giúp khách sạn tránh bị xử phạt hành chính mà còn hỗ trợ công tác quản lý cư trú, phòng chống tội phạm và giữ gìn trật tự xã hội.
Tình huống giả định
Tháng 9/2025, chị Lê Hoàng My, 22 tuổi, di chuyển từ Hà Nội vào Đà Lạt để tham dự một hội thảo ngắn ngày. Do để quên ví trong hành lý ký gửi, khi đến khách sạn nhận phòng, chị chỉ còn một chiếc điện thoại không có căn cước công dân hoặc giấy tờ tùy thân nào khác. Nhân viên lễ tân từ chối nhận khách, yêu cầu chị phải trình được một loại giấy tờ có ảnh theo quy định pháp luật mới được thuê phòng.
Vì không tìm thấy hành lý ngay trong đêm, chị My trình bày tình huống và đề nghị hỗ trợ. Sau khi hội ý với quản lý, khách sạn chấp thuận bố trí tạm thời một phòng trong đêm nhưng đồng thời báo ngay sự việc cho Công an phường nơi quản lý địa bàn. Sáng hôm sau, khi đã lấy lại hành lý tại sân bay và xuất trình căn cước công dân, việc lưu trú của chị My được xác nhận là hợp pháp. Khách sạn không bị xử phạt nhờ đã thực hiện đúng trình tự thông báo khi khách không có giấy tờ ngay tại thời điểm nhận phòng.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Việc đặt phòng khách sạn là một giao dịch dân sự, không phải ai cũng có quyền tự thực hiện. Người từ đủ 15 đến dưới 18 tuổi có thể tự đặt phòng nếu có căn cước công dân và mục đích lưu trú rõ ràng. Bên cạnh đó, khách sạn có trách nhiệm bắt buộc phải kiểm tra giấy tờ tùy thân của khách trước khi cho lưu trú và thực hiện đúng trình tự thông báo khi khách không có giấy tờ hợp lệ.
