Mức phạt tù đối với tội môi giới hối lộ ra sao?

1. Môi giới hối lộ là gì?

Căn cứ Điều 2 Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2018 quy định về hành vi hối lộ như sau:

Luật Phòng, chống tham nhũng 2018

Điều 2. Các hành vi tham nhũng

1. Các hành vi tham nhũng trong khu vực nhà nước do người có chức vụ, quyền hạn trong cơ quan, tổ chức, đơn vị khu vực nhà nước thực hiện bao gồm:

a) Tham ô tài sản;

b) Nhận hối lộ;

c) Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản;

d) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành nhiệm vụ, công vụ vì vụ lợi;

đ) Lạm quyền trong khi thi hành nhiệm vụ, công vụ vì vụ lợi;

e) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi;

g) Giả mạo trong công tác vì vụ lợi;

h) Đưa hối lộ, môi giới hối lộ để giải quyết công việc của cơ quan, tổ chức, đơn vị hoặc địa phương vì vụ lợi;

i) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn sử dụng trái phép tài sản công vì vụ lợi;

k) Nhũng nhiễu vì vụ lợi;

l) Không thực hiện, thực hiện không đúng hoặc không đầy đủ nhiệm vụ, công vụ vì vụ lợi;

m) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn để bao che cho người có hành vi vi phạm pháp luật vì vụ lợi; cản trở, can thiệp trái pháp luật vào việc giám sát, kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án vì vụ lợi.

2. Các hành vi tham nhũng trong khu vực ngoài nhà nước do người có chức vụ, quyền hạn trong doanh nghiệp, tổ chức khu vực ngoài nhà nước thực hiện bao gồm:

a) Tham ô tài sản;

b) Nhận hối lộ;

c) Đưa hối lộ, môi giới hối lộ để giải quyết công việc của doanh nghiệp, tổ chức mình vì vụ lợi.

Người môi giới hối lộ đóng vai trò liên kết giữa người đưa và người nhận hối lộ. Họ giúp hai bên trao đổi, thương lượng hoặc chuyển lợi ích để đạt được thỏa thuận riêng. Dù không trực tiếp nhận tiền hay tài sản, người môi giới vẫn bị xem là đồng phạm vì hành vi này thúc đẩy việc hối lộ diễn ra. Trong nhiều trường hợp, người môi giới còn được hưởng một khoản thù lao hoặc lợi ích riêng khiến hành vi này trở nên nguy hiểm hơn và dễ dẫn đến tham nhũng có tổ chức.

Tình huống giả định:

• Nguyễn Văn Dũng được đối tác đề nghị làm trung gian
  Nguyễn Văn Dũng là nhân viên của Công ty Cổ phần Minh Phú tại Thành phố Hồ Chí Minh và được một doanh nghiệp đối tác nhờ giúp liên hệ với cán bộ Sở Khoa học và Công nghệ để nhanh chóng phê duyệt hồ sơ dự án. Đổi lại, đối tác hứa trả cho Dũng 30 triệu đồng nếu việc được giải quyết thuận lợi.

• Nguyễn Văn Dũng chuyển tiền cho cán bộ có thẩm quyền
  Dũng đồng ý và trực tiếp mang phong bì 100 triệu đồng đến gặp một cán bộ của Sở. Số tiền này được xem là khoản cảm ơn để dự án sớm được ký duyệt. Sau khi vụ việc bị phát hiện, cả cán bộ nhận tiền và đối tác đưa tiền đều bị khởi tố.

• Cơ quan điều tra xác định hành vi của Nguyễn Văn Dũng là môi giới hối lộ
  Kết quả điều tra cho thấy Nguyễn Văn Dũng là người môi giới giữa hai bên, giúp họ trao đổi và thực hiện hành vi hối lộ. Dũng bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội môi giới hối lộ.

(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)

2. Mức phạt tù đối với tội môi giới hối lộ ra sao?

Theo Điều 365 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định:

Bộ luật Hình sự 2015

Điều 365. Tội môi giới hối lộ

1. Người nào môi giới hối lộ mà của hối lộ thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

a) Tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng;

b) Lợi ích phi vật chất.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:

a) Có tổ chức;

b) Phạm tội có tính chất chuyên nghiệp;

c) Dùng thủ đoạn xảo quyệt;

d) Biết của hối lộ là tài sản của Nhà nước;

đ) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;

e) Phạm tội 02 lần trở lên;

g) Của hối lộ trị giá từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.

3. Phạm tội thuộc trường hợp của hối lộ trị giá từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm.

4. Phạm tội thuộc trường hợp của hối lộ trị giá 1.000.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tù từ 08 năm đến 15 năm.

5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng.

6. Người môi giới hối lộ mà chủ động khai báo trước khi bị phát giác, thì có thể được miễn trách nhiệm hình sự.

7. Người nào môi giới hối lộ trong các doanh nghiệp, tổ chức ngoài Nhà nước cũng bị xử lý theo quy định tại Điều này.

Tội môi giới hối lộ được xem là hành vi tiếp tay cho tham nhũng nên pháp luật quy định khung hình phạt khá nghiêm khắc. Người phạm tội có thể bị phạt tiền hoặc phạt tù nhẹ nếu hành vi ở mức ít nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu thực hiện có tổ chức, nhiều lần hoặc dùng cách thức tinh vi để che giấu hành vi thì mức hình phạt có thể tăng lên đến 15 năm tù tùy theo giá trị hối lộ và mức độ vi phạm. Trường hợp người phạm tội chủ động khai báo, hợp tác với cơ quan điều tra trước khi bị phát hiện họ có thể được miễn truy cứu trách nhiệm hình sự.

Tình huống giả định:

• Giám đốc doanh nghiệp yêu cầu nhân viên liên hệ cơ quan chức năng
  Tháng 5/2025, ông Trần Quốc Toản (Giám đốc Công ty TNHH Hòa Phát) giao cho nhân viên Lê Văn Nam nhiệm vụ liên hệ với cán bộ phụ trách cấp phép đầu tư tại Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Đồng Nai để xin phê duyệt nhanh hồ sơ dự án sản xuất thiết bị điện tử.

• Lê Văn Nam thực hiện hành vi môi giới hối lộ
  Nam đã gặp một cán bộ tại Sở và đề nghị chi 200 triệu đồng để được ưu tiên xem xét hồ sơ. Sau khi thỏa thuận, Nam nhận tiền từ công ty và trực tiếp mang đến giao cho cán bộ này. Cơ quan công an phát hiện hành vi trên trong quá trình điều tra hoạt động nhận hối lộ liên quan đến lĩnh vực đầu tư.

• Cơ quan điều tra khởi tố vụ án về tội môi giới hối lộ
  Kết quả điều tra xác định Lê Văn Nam là người môi giới giúp hai bên thỏa thuận và thực hiện việc đưa nhận tiền. Với số tiền 200 triệu đồng, hành vi của Nam thuộc khung 2 Điều 365 Bộ luật Hình sự bị truy tố với mức phạt từ 2 năm đến 7 năm tù.

(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)