Móc điện thoại trên xe buýt là hành vi trộm cắp tài sản, có thể bị phạt tù đến 3 năm và nếu bị phát hiện rồi bỏ chạy để chiếm đoạt sẽ bị xử lý về tội cướp giật.
Trong giao thông công cộng, tình trạng móc túi, lấy cắp điện thoại thường xảy ra và gây mất an toàn cho hành khách. Pháp luật quy định rõ mức xử lý đối với hành vi móc điện thoại trên xe buýt, dù giá trị tài sản không lớn. Đồng thời, nếu người phạm tội bị phát hiện mà cố tình bỏ chạy để chiếm đoạt, hành vi này sẽ bị xử lý nghiêm khắc hơn theo quy định hình sự.
1. Móc điện thoại trên xe buýt bị xử lý như thế nào?
Khoản 1 Điều 173 Bộ luật Hình sự 2015 quy định cụ thể:
Điều 173. Tội trộm cắp tài sản
1. Người nào trộm cắp tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:a) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;
b) Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 174, 175 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
c) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;
d) Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ; tài sản là kỷ vật, di vật, đồ thờ cúng có giá trị đặc biệt về mặt tinh thần đối với người bị hại.
...
Hành vi lén lút lấy điện thoại của người khác trên xe buýt bị coi là trộm cắp tài sản. Nếu giá trị chiếc điện thoại từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng, hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng người phạm tội đã từng bị xử phạt, đã có tiền án, hay gây ảnh hưởng đến trật tự xã hội, thì sẽ bị xử lý hình sự. Người vi phạm có thể bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc bị phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm tùy theo mức độ nghiêm trọng của hành vi.
Tình huống giả định
- Anh Lâm phát hiện tài sản sơ hở trên xe buýt
Trong chuyến xe buýt đông người buổi sáng, anh Nguyễn Văn Lâm ngồi cạnh một hành khách đang nghe nhạc bằng điện thoại iPhone trị giá khoảng 6 triệu đồng. Khi hành khách xuống xe vội, chiếc điện thoại rơi lại trên ghế mà không hay biết. - Anh Lâm lén lấy chiếc điện thoại và rời khỏi xe
Thấy cơ hội, anh Lâm nhanh chóng nhặt điện thoại, giấu vào túi áo rồi xuống ở trạm kế tiếp. Anh mang điện thoại về nhà, tháo sim và đặt lại cài đặt để chuẩn bị bán lấy tiền tiêu xài cá nhân. - Hành khách bị mất điện thoại trình báo công an
Người bị hại phát hiện mất điện thoại nên lập tức liên hệ tổng đài xe buýt và trình báo công an. Sau khi trích xuất camera an ninh, hình ảnh anh Lâm lấy điện thoại được ghi nhận rõ. Cơ quan điều tra triệu tập anh Lâm để làm rõ vụ việc. - Anh Lâm bị khởi tố về tội trộm cắp tài sản
Theo kết luận giám định, chiếc điện thoại trị giá 6.000.000 đồng. Căn cứ khoản 1 Điều 173 Bộ luật Hình sự 2015, anh Nguyễn Văn Lâm bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “Trộm cắp tài sản” với mức phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. Sau khi xét xử, Tòa án tuyên phạt anh 9 tháng tù giam vì hành vi phạm tội rõ ràng và gây ảnh hưởng đến trật tự công cộng.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
2. Trường hợp người móc điện thoại bị phát hiện rồi bỏ chạy sẽ xử lý như thế nào?
Khoản 1 Điều 171 Bộ luật Hình sự 2015 quy định cụ thể:
Điều 171. Tội cướp giật tài sản
1. Người nào cướp giật tài sản của người khác, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm....
Nếu người đang thực hiện hành vi trộm điện thoại bị phát hiện nhưng cố tình bỏ chạy để chiếm đoạt tài sản, hành vi đó không còn được xem là trộm cắp mà đã chuyển hóa thành tội cướp giật tài sản. Hành vi này thể hiện sự công khai, liều lĩnh nhằm chiếm giữ tài sản của người khác. Trong trường hợp đó, người vi phạm sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự và có thể bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm tùy theo tính chất và hậu quả gây ra.
Tình huống giả định
- Anh Huy bị phát hiện khi đang lấy điện thoại của hành khách
Trong chuyến xe buýt đông người giờ cao điểm, anh Trần Quốc Huy thấy một hành khách nữ đứng gần cửa, để lộ điện thoại trong túi xách. Anh lén thò tay lấy thì người phụ nữ phát hiện và tri hô khiến mọi người chú ý. - Anh Huy bỏ chạy để chiếm đoạt tài sản
Thay vì trả lại, anh Huy lập tức nhảy khỏi xe buýt, vừa chạy vừa cầm chặt chiếc điện thoại trong tay. Hành vi công khai, liều lĩnh này gây náo loạn cả tuyến xe, nhiều hành khách và người đi đường hô hoán truy đuổi. - Người dân phối hợp bắt giữ tại chỗ
Một người đi xe máy gần đó đã kịp chặn đầu, cùng phụ xe khống chế anh Huy và thu hồi lại chiếc điện thoại. Toàn bộ sự việc được camera trên xe ghi lại rõ ràng. Anh Huy bị đưa về trụ sở công an phường để làm việc. - Cơ quan công an khởi tố về tội cướp giật tài sản
Căn cứ khoản 1 Điều 171 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), cơ quan điều tra xác định hành vi của anh Trần Quốc Huy là cướp giật tài sản do có yếu tố công khai, manh động. Anh bị truy tố và Tòa án tuyên phạt 2 năm 6 tháng tù giam.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
Kết luận
Móc điện thoại trên xe buýt là hành vi trộm cắp tài sản và có thể bị xử lý hình sự, mức phạt tù lên đến 3 năm tùy theo giá trị tài sản và nhân thân người phạm tội. Nếu bị phát hiện mà cố tình bỏ chạy để chiếm đoạt, hành vi chuyển hóa thành tội cướp giật tài sản với mức phạt tù từ 1 đến 5 năm. Quy định này thể hiện sự nghiêm minh của pháp luật trong việc bảo đảm trật tự và an toàn nơi công cộng.
