Việc leo trèo lên cột điện là hành vi tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với an toàn công trình điện lực và có thể dẫn đến các vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Mặc dù hành vi này không được liệt kê cụ thể trong quy định về an toàn vận hành công trình điện, nhưng nếu liên quan đến các hành vi vi phạm khác, người vi phạm có thể bị xử phạt hành chính và truy cứu trách nhiệm hình sự.
1. Hành vi leo cột điện có vi phạm hành chính không?
Khoản 1 Điều 4 Nghị định 14/2014/NĐ-CP quy định cụ thể sau:
Điều 4. Các hành vi bị nghiêm cấm
1. Trộm cắp hoặc tháo gỡ dây néo, dây tiếp địa, trang thiết bị của lưới điện; trèo lên cột điện, vào trạm điện hoặc khu vực bảo vệ an toàn công trình điện khi không có nhiệm vụ....
Khoản 1 Điều 15 Nghị định 134/2013/NĐ-CP (sửa đổi bởi khoản 18 Điều 2 Nghị định 17/2022/NĐ-CP) quy định cụ thể sau:
Điều 15. Vi phạm quy định về an toàn điện
1. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
a) Vào trạm điện hoặc trèo lên cột điện khi không có nhiệm vụ;...
Theo Khoản 1 Điều 4 Nghị định 14/2014/NĐ-CP, hành vi leo lên cột điện, trèo vào trạm điện hoặc vào khu vực bảo vệ an toàn công trình điện khi không có nhiệm vụ là hành vi bị nghiêm cấm. Các hành vi này tiềm ẩn nguy cơ cao đối với sự an toàn của người tham gia và có thể gây thiệt hại nghiêm trọng đến cơ sở hạ tầng điện lực.
Cùng với đó, Khoản 1 Điều 15 Nghị định 134/2013/NĐ-CP (sửa đổi bởi Khoản 18 Điều 2 Nghị định 17/2022/NĐ-CP) quy định rõ rằng, hành vi vào trạm điện hoặc trèo lên cột điện khi không có nhiệm vụ sẽ bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng.
Tình huống giả định
Anh Minh, một công nhân xây dựng, trong lúc đi qua khu vực trạm điện của công ty, thấy một chiếc bóng đèn trên cột điện bị hỏng. Mặc dù không có nhiệm vụ và không được phép, anh Minh quyết định trèo lên cột điện để sửa chữa bóng đèn. Trong khi đang sửa, anh Minh bất ngờ bị điện giật, may mắn được các đồng nghiệp kịp thời cứu xuống, nhưng sự việc đã khiến anh bị thương nhẹ.
Cảnh sát giao thông đến hiện trường và lập biên bản, xác nhận anh Minh đã vi phạm quy định về an toàn điện theo Nghị định 14/2014/NĐ-CP và Nghị định 134/2013/NĐ-CP. Anh Minh bị phạt 5.000.000 đồng vì hành vi trèo lên cột điện khi không có nhiệm vụ, đồng thời được nhắc nhở về mức độ nguy hiểm và trách nhiệm của người tham gia giao thông khi tiếp cận các công trình điện.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính chất tham khảo)
2. Hành vi leo cột điện có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?
Điều 314 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017)
Điều 314. Tội vi phạm quy định về an toàn vận hành công trình điện
1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người với tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%; gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 31% đến 60% hoặc gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng hoặc đã bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:a) Cho phép xây nhà, công trình hoặc tự ý xây nhà, công trình trong phạm vi hành lang bảo vệ an toàn công trình điện;
b) Gây nổ, gây cháy, đốt rừng làm nương rẫy, làm đổ cây ảnh hưởng đến an toàn vận hành công trình điện;
c) Đào hố, đóng cọc, xây nhà lên hành lang bảo vệ đường cáp điện ngầm;
d) Thả neo tàu, thuyền trong hành lang bảo vệ đường cáp điện ngầm đặt ở lòng sông, lòng biển đã có thông báo hoặc biển báo;
đ) Lắp các thiết bị điện hoặc thi công đường điện không bảo đảm an toàn.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
a) Làm chết người;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người với tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;
c) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm:
a) Làm chết 02 người trở lên;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên với tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người 61% trở lên hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 122% trở lên;
c) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên.
4. Phạm tội trong trường hợp có khả năng thực tế dẫn đến hậu quả gây thiệt hại cho tính mạng, sức khỏe hoặc tài sản của người khác nếu không được ngăn chặn kịp thời, thì bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
5. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Theo quy định pháp luật hiện hành, hành vi leo trèo lên cột điện không được liệt kê cụ thể trong danh mục vi phạm về an toàn vận hành công trình điện lực. Tuy nhiên, nếu hành vi leo trèo này liên quan đến hoặc nhằm thực hiện các hành vi vi phạm khác, như trộm cắp điện hay gây nguy hiểm đến an toàn công trình điện, thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với tội danh tương ứng. Trong trường hợp này, hành vi leo trèo không chỉ vi phạm quy định về an toàn mà còn có thể gây ra các hậu quả nghiêm trọng, dẫn đến việc áp dụng các biện pháp xử lý hình sự theo pháp luật.
Tình huống giả định
Anh Long là một công nhân xây dựng, trong một buổi chiều, anh vô tình phát hiện công tơ điện của một tòa nhà văn phòng bị hỏng. Anh nảy sinh ý định trộm cắp điện và đã leo lên cột điện gần đó để can thiệp vào công tơ. Tuy nhiên, trong lúc trèo lên cột điện để thực hiện hành vi này, anh Long bị cảnh sát điện lực phát hiện và ngay lập tức bị bắt giữ.
Cảnh sát kiểm tra và xác định rằng hành vi của anh Long không chỉ là leo trèo lên cột điện mà còn là hành vi trộm cắp điện, làm sai lệch chỉ số công tơ để tránh thanh toán tiền điện. Với hành vi này, anh Long không chỉ bị xử phạt hành chính mà còn bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội trộm cắp điện theo quy định của pháp luật.
Anh Long đối mặt với mức phạt tiền và có thể bị tạm giam để điều tra về hành vi của mình, đồng thời bị buộc bồi thường toàn bộ thiệt hại gây ra cho công ty điện lực.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính chất tham khảo)
Kết luận
Hành vi leo trèo lên cột điện không chỉ vi phạm quy định về an toàn công trình điện lực mà còn có thể dẫn đến các hành vi vi phạm khác như trộm cắp điện. Nếu hành vi này gây nguy hiểm cho công trình điện hoặc có liên quan đến tội phạm, người vi phạm có thể bị xử phạt hành chính và truy cứu trách nhiệm hình sự theo các quy định pháp luật hiện hành.
