Các cơ quan quản lý thú y luôn thực hiện hoạt động kiểm định thuốc thú y nhằm bảo đảm chất lượng và an toàn cho vật nuôi. Người làm công tác thú y khi hiểu đúng về kiểm định thuốc thú y sẽ biết đây là hoạt động để đánh giá lại chất lượng và chỉ tiến hành trong những trường hợp luật quy định. Pháp luật hiện hành cũng nêu rõ các trường hợp việc kiểm định sẽ được thực hiện để bảo đảm quyền lợi người sử dụng.
1. Kiểm định thuốc thú y là gì?
Khoản 30 Điều 3 Luật Thú y 2015 quy định cụ thể:
Điều 3. Giải thích từ ngữ
...
30. Kiểm định thuốc thú y là việc kiểm tra, đánh giá lại chất lượng thuốc thú y đã qua kiểm nghiệm, khảo nghiệm hoặc đang lưu hành khi có tranh chấp, khiếu nại hoặc có yêu cầu, trưng cầu giám định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Theo khoản 30 Điều 3 Luật Thú y 2015, kiểm định thuốc thú y là hoạt động do cơ quan hoặc tổ chức có thẩm quyền tiến hành nhằm kiểm tra và đánh giá lại chất lượng của thuốc thú y. Việc kiểm định được áp dụng đối với thuốc đã trải qua kiểm nghiệm, khảo nghiệm hoặc đang lưu hành trên thị trường nhưng có dấu hiệu cần xem xét lại chất lượng. Hoạt động này được thực hiện trong các trường hợp có tranh chấp hoặc khiếu nại về chất lượng thuốc; hoặc khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền yêu cầu, trưng cầu giám định.
Tình huống giả định
- Chi cục Thú y TP. Huế nhận khiếu nại về vắc-xin Newcastle
Ngày 12/01/2026, Chi cục Thú y TP. Huế tiếp nhận phản ánh từ một trại gà rằng vắc-xin phòng Newcastle mua từ Công ty Dược thú y Nam Việt tại thành phố Huế không đạt hiệu quả như cam kết. - Chi cục Thú y TP. Huế lấy mẫu vắc-xin kiểm định
Ngày 13/01/2026, Chi cục Thú yTP. Huế quyết định lấy mẫu vắc-xin gửi Trung tâm Kiểm định thuốc thú y quốc gia để kiểm tra chất lượng. - Chi cục Thú y TP. Huế phối hợp kiểm định chất lượng
Ngày 16/01/2026, Trung tâm Kiểm định thuốc thú y quốc gia tiếp nhận mẫu, tiến hành kiểm tra và đánh giá lại chất lượng vắc-xin theo đề nghị của Chi cục. - Chi cục Thú y TP. Huế công bố kết quả và xử lý vi phạm
Ngày 20/01/2026, kết quả kiểm định cho thấy vắc-xin không đạt tiêu chuẩn; Chi cục Thú y TP. Huế yêu cầu Công ty Dược thú y Nam Việt thu hồi toàn bộ lô hàng và bồi hoàn cho khách hàng bị ảnh hưởng.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
2. Khi nào phải kiểm định thuốc thú y?
Khoản 2 Điều 102 Luật Thú y 2015 quy định cụ thể:
Điều 102. Kiểm định thuốc thú y
...
2. Thuốc thú y được kiểm định trong các trường hợp sau đây:
a) Có khiếu nại, tố cáo về chất lượng thuốc thú y;
b) Có yêu cầu, trưng cầu giám định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
...
Khoản 2 Điều 102 Luật Thú y 2015 quy định việc kiểm định thuốc thú y được thực hiện trong hai trường hợp. Thứ nhất, khi có khiếu nại hoặc tố cáo liên quan đến chất lượng thuốc thú y, cơ quan có thẩm quyền sẽ tiến hành kiểm định để xác minh tính chính xác của nội dung phản ánh. Thứ hai, khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền yêu cầu hoặc trưng cầu giám định, việc kiểm định sẽ được thực hiện nhằm đánh giá lại chất lượng của thuốc. Quy định này bảo đảm mọi nghi vấn hoặc yêu cầu chính thức về chất lượng thuốc thú y đều được xử lý thông qua quy trình kiểm định, góp phần bảo vệ quyền lợi của người sử dụng, an toàn cho vật nuôi và hiệu quả quản lý nhà nước về thú y.
Tình huống giả định
- Chi cục Thú y TP. Hồ Chí Minh phát hiện dấu hiệu bất thường ở lô vắc-xin
Ngày 05/03/2026, Chi cục Thú y TP. Hồ Chí Minh trong quá trình giám sát thị trường phát hiện một lô vắc-xin phòng bệnh tụ huyết trùng được bày bán tại huyện Bình Chánh có hạn sử dụng còn dài nhưng màu sắc và mùi khác thường. - Chi cục Thú y TP. Hồ Chí Minh tiến hành lấy mẫu kiểm định
Ngày 06/03/2026, Chi cục Thú y TP. Hồ Chí Minh lập biên bản, niêm phong một phần lô hàng và gửi mẫu tới Trung tâm Kiểm định thuốc thú y quốc gia để xác minh chất lượng. - Chi cục Thú y TP. Hồ Chí Minh nhận kết quả kiểm định
Ngày 10/03/2026, kết quả kiểm định cho thấy vắc-xin không đạt tiêu chuẩn về nồng độ kháng nguyên và độ an toàn sinh học, có nguy cơ không tạo miễn dịch hiệu quả cho vật nuôi. - Chi cục Thú y TP. Hồ Chí Minh xử lý và thu hồi sản phẩm
Ngày 12/03/2026, Chi cục Thú y TP. Hồ Chí Minh ban hành quyết định thu hồi toàn bộ lô vắc-xin, yêu cầu nhà phân phối bồi hoàn thiệt hại cho các cơ sở chăn nuôi đã mua và tiêu hủy số sản phẩm còn tồn.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
Kết luận
Kiểm định thuốc thú y là công cụ pháp lý quan trọng nhằm bảo đảm thuốc sử dụng cho vật nuôi đạt tiêu chuẩn chất lượng. Khái niệm kiểm định thể hiện rõ đây là quy trình đánh giá lại chất lượng thuốc trong những tình huống cần thiết. Việc xác định đúng các trường hợp phải kiểm định, như khi có khiếu nại, tố cáo hoặc yêu cầu từ cơ quan có thẩm quyền, sẽ giúp bảo vệ lợi ích cộng đồng và tăng hiệu quả quản lý nhà nước về thú y.
