Trong đời sống nông thôn, những hoạt động truyền thống như đua xe bò đôi khi được tổ chức mang tính phong trào hoặc giải trí. Tuy nhiên, khi những cuộc đua này diễn ra tự phát và không theo đúng quy định pháp luật, hành vi này có thể bị xem là vi phạm trật tự an toàn giao thông. Theo quy định hiện hành, người đua xe bò trái phép có thể bị xử phạt hành chính với mức tiền cụ thể.
1. Đua xe bò trái phép bị phạt bao nhiêu tiền?
Điểm b khoản 1 Điều 34 Nghị định 100/2019/NĐ-CP, được sửa đổi bởi điểm a, điểm b khoản 19 Điều 2 Nghị định 123/2021/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 34. Xử phạt người đua xe trái phép, cổ vũ đua xe trái phép
1. Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm sau đây:
...b) Đua xe đạp, đua xe đạp máy, đua xe xích lô, đua xe súc vật kéo, cưỡi súc vật chạy đua trái phép trên đường giao thông.
...
Theo quy định trên, hành vi tổ chức hoặc tham gia đua xe bò, hay bất kỳ hình thức sử dụng súc vật để kéo hoặc cưỡi và thi đấu trái phép trên đường – đều bị xem là hành vi vi phạm trật tự giao thông. Mặc dù không nguy hiểm như các hình thức đua xe cơ giới, nhưng việc tổ chức tự phát có thể gây cản trở giao thông, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn, mất an toàn cho người và phương tiện cùng lưu thông trên đường.
Mức phạt hành chính từ 1 đến 2 triệu đồng không lớn so với vi phạm khác, nhưng vẫn đủ để cảnh báo các hành vi mang tính phô trương, gây rối hoặc gây mất trật tự tại địa phương. Ngoài ra, nếu trong quá trình đua xảy ra tai nạn hoặc gây thiệt hại cho người khác, người tổ chức hoặc người tham gia còn có thể bị truy cứu trách nhiệm theo quy định pháp luật liên quan đến gây rối trật tự công cộng hoặc gây thiệt hại ngoài hợp đồng.
Tình huống giả định
Vào dịp Tết Nguyên đán 2025, tại xã Phước Lợi, huyện Bến Lức, tỉnh Long An, một nhóm thanh niên địa phương tổ chức đua xe bò trái phép trên tuyến đường liên xã nhằm thu hút người xem và cá cược vui. Khoảng 5 cặp xe bò tham gia tranh tài, có cả loa kéo cổ vũ và hàng trăm người tụ tập hai bên đường xem và quay video phát trực tiếp lên mạng xã hội.
Sự việc nhanh chóng bị Công an xã Phước Lợi phát hiện. Qua kiểm tra và ghi nhận hình ảnh tại hiện trường, lực lượng chức năng xác định đây là cuộc đua tự phát, không có sự cho phép của chính quyền địa phương, đồng thời gây cản trở giao thông trên tuyến đường chính của xã. Mỗi người điều khiển xe bò tham gia đua bị xử phạt hành chính 1.500.000 đồng theo điểm b khoản 1 Điều 34 Nghị định 100/2019/NĐ-CP, được sửa đổi bởi Nghị định 123/2021/NĐ-CP.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Người đua xe bò trái phép có bị tịch thu con bò hay không?
Điểm a khoản 4 Điều 34 Nghị định 100/2019/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 34. Xử phạt người đua xe trái phép, cổ vũ đua xe trái phép
...
4. Ngoài việc bị phạt tiền, người điều khiển phương tiện thực hiện hành vi vi phạm còn bị áp dụng các hình thức xử phạt bổ sung sau đây:a) Thực hiện hành vi quy định tại điểm b khoản 1 Điều này bị tịch thu phương tiện (trừ súc vật kéo, cưỡi);
...
Theo quy định trên, các hình thức xử phạt bổ sung như tịch thu phương tiện chỉ áp dụng đối với các loại phương tiện giao thông thông thường như xe đạp, xe máy, xe ô tô… Trường hợp người tham gia đua sử dụng súc vật như bò để kéo hoặc cưỡi thì không bị áp dụng hình phạt tịch thu con vật đó.
Điều này phản ánh sự linh hoạt trong cách tiếp cận pháp luật với các hành vi vi phạm xảy ra trong đời sống nông thôn, đồng thời vẫn giữ nguyên nguyên tắc xử phạt nghiêm minh. Mặc dù không tịch thu con bò, phương tiện đặc biệt trong trường hợp này – nhưng người vi phạm vẫn sẽ bị xử phạt hành chính theo quy định.
Ngoài ra, trong trường hợp hành vi đua xe bò gây tai nạn hoặc ảnh hưởng nghiêm trọng đến người đi đường, tài sản công cộng, người tổ chức hoặc điều khiển còn có thể bị xử lý theo các quy định pháp luật khác, như Bộ luật Hình sự hoặc các quy định về trật tự công cộng.
Tình huống giả định
Ngày 10/3/2025, ông Phạm Văn Khánh (xã Phú Mỹ, huyện Tân Phú Đông, tỉnh Tiền Giang) điều khiển cặp bò tham gia một cuộc đua bò tự phát trên tuyến đường bê tông ven sông do nhóm thanh niên tổ chức. Mặc dù đây là đường dân sinh, nhưng có nhiều phương tiện và người dân đi lại. Trong lúc đua, một cặp bò khác bất ngờ trượt ngã, làm ngã hai người xem đứng gần mép đường.
Lực lượng Công an xã phối hợp cùng cán bộ UBND xã đã lập biên bản, xử phạt ông Khánh 2.000.000 đồng vì hành vi đua xe súc vật kéo trái phép theo điểm b khoản 1 Điều 34 Nghị định 100/2019/NĐ-CP. Tuy nhiên, ông Khánh không bị tịch thu đôi bò sử dụng trong cuộc đua vì pháp luật không áp dụng biện pháp này đối với súc vật.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Các cuộc đua xe bò trái phép có thể tiềm ẩn rủi ro cho trật tự an toàn giao thông và người tham gia. Theo quy định hiện hành, hành vi đua xe bò trái phép có thể bị xử phạt hành chính từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng. Tuy nhiên, pháp luật không áp dụng hình thức tịch thu đối với súc vật kéo như bò khi được sử dụng làm phương tiện đua.
