Trong hợp đồng lao động, địa điểm làm việc là điều khoản bắt buộc và có ý nghĩa quan trọng đối với người lao động. Thực tế hiện nay, nhiều doanh nghiệp vì nhu cầu sản xuất, kinh doanh đã có sự thay đổi nơi làm việc so với hợp đồng. Nếu việc thay đổi này không tuân thủ quy định pháp luật, quyền lợi của người lao động có thể bị ảnh hưởng và doanh nghiệp cũng phải đối diện với chế tài xử phạt.
1. Công ty có được thay đổi địa điểm làm việc của nhân viên không?
Quy định này được nêu cụ thể tại Điều 28 và Điều 29 Bộ luật Lao động 2019 như sau:
Điều 28. Thực hiện công việc theo hợp đồng lao động
Công việc theo hợp đồng lao động phải do người lao động đã giao kết hợp đồng thực hiện. Địa điểm làm việc được thực hiện theo hợp đồng lao động, trừ trường hợp hai bên có thỏa thuận khác.
Điều 29. Chuyển người lao động làm công việc khác so với hợp đồng lao động
1. Khi gặp khó khăn đột xuất do thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh nguy hiểm, áp dụng biện pháp ngăn ngừa, khắc phục tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, sự cố điện, nước hoặc do nhu cầu sản xuất, kinh doanh thì người sử dụng lao động được quyền tạm thời chuyển người lao động làm công việc khác so với hợp đồng lao động nhưng không được quá 60 ngày làm việc cộng dồn trong 01 năm; trường hợp chuyển người lao động làm công việc khác so với hợp đồng lao động quá 60 ngày làm việc cộng dồn trong 01 năm thì chỉ được thực hiện khi người lao động đồng ý bằng văn bản.
...
Quy định pháp luật nhấn mạnh rằng địa điểm làm việc là điều khoản cơ bản của hợp đồng và không thể thay đổi một cách đơn phương từ phía công ty. Chỉ trong trường hợp hai bên cùng đồng ý, hoặc khi phát sinh tình huống bất khả kháng hoặc yêu cầu sản xuất, kinh doanh, doanh nghiệp mới có quyền tạm thời thay đổi địa điểm làm việc của nhân viên.
Việc thay đổi này phải tuân thủ điều kiện: thông báo trước, nêu rõ lý do đồng thời không được quá 60 ngày làm việc cộng dồn trong 01 năm. Nếu công ty cố tình điều chuyển trái quy định, người lao động có quyền từ chối và công ty có thể bị xử phạt hành chính.
Tình huống giả định
- Anh Bảo làm việc tại chi nhánh phường Gia Định.
Anh Trần Quốc Bảo ký hợp đồng lao động làm việc tại chi nhánh Công ty An Nam ở phường Gia Định, TP.HCM. - Anh Bảo bị công ty chuyển chi nhánh làm việc không báo trước.
Do mở rộng hoạt động, công ty yêu cầu anh Bảo chuyển sang chi nhánh tại phường Nhiêu Lộc mà không bàn bạc trước. - Anh Bảo từ chối chuyển chi nhánh.
Anh Bảo từ chối vì hợp đồng chỉ ghi địa điểm làm việc tại phường Gia Định và công ty cũng không có thông báo hợp lệ. - Công ty buộc ký phụ lục với anh Bảo
Sau khi trao đổi lại, công ty buộc phải ký phụ lục hợp đồng mới với anh Bảo nếu muốn thay đổi nơi làm việc sang phường Nhiêu Lộc.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Công ty tự ý thay đổi địa điểm làm việc của nhân viên bị phạt như thế nào?
Quy định này được nêu cụ thể tại Điểm a khoản 2 Điều 11 và Khoản 1 Điều 6 Nghị định 12/2022/NĐ-CP như sau:
Điều 11. Vi phạm quy định về thực hiện hợp đồng lao động
...
2. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 7.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi sau đây:
a) Bố trí người lao động làm việc ở địa điểm khác với địa điểm làm việc đã thỏa thuận trong hợp đồng lao động, trừ trường hợp quy định tại Điều 29 của Bộ luật Lao động;
...
5. Biện pháp khắc phục hậu quả
a) Buộc người sử dụng lao động bố trí người lao động làm việc ở địa điểm đã thỏa thuận trong hợp đồng lao động khi có hành vi vi phạm quy định tại điểm a khoản 2 Điều này;
...
Điều 6. Mức phạt tiền, thẩm quyền xử phạt và nguyên tắc áp dụng đối với hành vi vi phạm hành chính nhiều lần
1. Mức phạt tiền quy định đối với các hành vi vi phạm quy định tại Chương II, Chương III và Chương IV Nghị định này là mức phạt đối với cá nhân, trừ trường hợp quy định tại khoản 1, 2, 3, 5 Điều 7; khoản 3, 4, 6 Điều 13; khoản 2 Điều 25; khoản 1 Điều 26; khoản 1, 5, 6, 7 Điều 27; khoản 8 Điều 39; khoản 5 Điều 41; khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 Điều 42; khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 Điều 43; khoản 1, 2, 3, 4, 5, 6 Điều 45; khoản 3 Điều 46 Nghị định này. Mức phạt tiền đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.
...
Như vậy, đối với cá nhân sử dụng lao động, mức phạt sẽ dao động từ 3 - 7 triệu đồng. Nếu là tổ chức (doanh nghiệp), mức phạt tăng gấp đôi, tức 6 - 14 triệu đồng. Ngoài tiền phạt, công ty còn có nghĩa vụ khắc phục hậu quả, cụ thể là phải bố trí lại người lao động về đúng địa điểm làm việc đã ghi trong hợp đồng lao động.
Quy định này nhằm bảo vệ quyền lợi người lao động bởi việc thay đổi nơi làm việc không chỉ ảnh hưởng đến thu nhập mà còn liên quan đến đời sống cá nhân như đi lại, sinh hoạt, chăm sóc gia đình. Do đó, doanh nghiệp cần tuân thủ hợp đồng và pháp luật, tránh việc tự ý điều chuyển trái quy định.
Tình huống giả định
- Chị Hà làm việc tại chi nhánh phường Bình Dương.
Chị Nguyễn Thu Hà ký hợp đồng làm việc tại chi nhánh Công ty Yolo ở phường Bình Dương, TP.HCM. - Chị Hà bị công ty chuyển chi nhánh xuống tỉnh Cần Thơ.
Công ty ra quyết định điều chị Hà sang chi nhánh tại Cần Thơ mà không thông báo trước và không có sự đồng ý. - Chị Hà khiếu nại công ty Yolo.
Chị Hà khiếu nại công ty Yolo lên Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội phường Bình Dương. - Công ty buộc ký phụ lục với anh Bảo
Doanh nghiệp bị xử phạt 10 triệu đồng và buộc bố trí lại chị Hà tại chi nhánh phường Bình Dương theo hợp đồng đã ký.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
3. Kết luận
Công ty không được tự ý thay đổi địa điểm làm việc của nhân viên nếu không có sự thỏa thuận hoặc không thuộc trường hợp pháp luật cho phép. Nếu vi phạm, doanh nghiệp có thể bị xử phạt từ 3 đến 14 triệu đồng và buộc khôi phục quyền lợi cho người lao động.
