Sử dụng súng hơi, súng tự chế để săn bắt là hành vi bị cấm. Người vi phạm có thể bị phạt đến 40 triệu đồng, tịch thu súng hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.
Trong thực tế, nhiều người dân có thói quen sử dụng súng hơi, súng tự chế để săn bắn chim, thú rừng hoặc để giải trí. Tuy nhiên, việc sử dụng các loại vũ khí này hay chế tạo, tàng trữ, sử dụng súng hơi, súng tự chế để săn bắt đã bị pháp luật nghiêm cấm hoàn toàn. Người vi phạm sẽ bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự tùy mức độ.
1. Có được phép dùng súng hơi, súng tự chế để săn bắt không?
Căn cứ vào khoản 2 Điều 4 Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ năm 2017 quy định cụ thể như sau:
Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ năm 2017
Điều 4. Các hành vi bị nghiêm cấm trong quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, tiền chất thuốc nổ, công cụ hỗ trợ
...
2. Nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, mua bán, xuất khẩu, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, sửa chữa, hoán cải, sử dụng trái phép hoặc chiếm đoạt vũ khí quân dụng, vũ khí thể thao, vũ khí thô sơ, vật liệu nổ, tiền chất thuốc nổ, công cụ hỗ trợ.
...
Theo quy định của Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ, các loại súng hơi, súng tự chế đều được coi là vũ khí. Người dân không được tự ý chế tạo, mua bán hay sử dụng chúng để săn bắn. Việc sử dụng súng hơi, súng tự chế để săn bắt có thể dẫn đến nhiều hậu quả nguy hiểm như gây thương tích cho người khác, ảnh hưởng đến trật tự xã hội, đồng thời còn xâm hại đến động vật hoang dã đang được pháp luật bảo vệ.
Tình huống giả định
Một nhóm thanh niên sử dụng súng hơi tự chế để săn chim, dẫn đến hậu quả đáng tiếc.
- Nhóm của anh Nguyễn Quang Huy tự chế súng hơi để đi săn chim.
Nhóm của anh Huy đã rủ nhau đi săn chim để làm mồi nhậu, họ đặt mua linh kiện trên mạng và tự lắp ráp súng hơi để đi săn chim trời. - Nhóm của anh Nguyễn Quang Huy vào rừng để săn chim.
Một buổi chiều, cả nhóm mang theo 3 khẩu súng hơi vào khu vực rừng phòng hộ, bắn hạ nhiều loài chim, trong đó có cả loài chim thuộc danh mục động vật rừng nguy cấp. - Nhóm của anh Nguyễn Quang Huy bị công an phát hiện và bắt giữ.
Vì có người tố cáo nên công an đã phát hiện kịp thời hành vi của nhóm anh Huy và tiến hành bắt giữ, thu giữ toàn bộ súng tự chế, xử phạt nhóm của anh Huy về hành vi sử dụng trái phép vũ khí.
(Đây là tình huống giả định mang tính chất minh họa)
2. Người sử dụng súng hơi, súng tự chế để săn bắt bị xử lý thế nào?
Căn cứ vào Khoản 5 Điều 11 Nghị định 144/2021/NĐ-CP và Điều 306 Bộ luật Hình sự 2015 quy định cụ thể như sau:
Điều 11. Vi phạm quy định về quản lý sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, tiền chất thuốc nổ, công cụ hỗ trợ, pháo và đồ chơi nguy hiểm bị cấm
...
5. Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
a) Chế tạo, trang bị, tàng trữ, vận chuyển, sửa chữa, sử dụng trái phép vũ khí quân dụng, vũ khí thể thao;
b) Chiếm đoạt vũ khí quân dụng, vũ khí thể thao;
c) Mang trái phép vũ khí, công cụ hỗ trợ và pháo vào, ra khỏi lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam hoặc mang vào nơi cấm, khu vực cấm, khu vực bảo vệ và mục tiêu bảo vệ.
...
Điều 306. Tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt súng săn, vũ khí thô sơ, vũ khí thể thao, công cụ hỗ trợ và các vũ khí khác có tính năng tác dụng tương tự
1. Người nào chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt súng săn, vũ khí thô sơ, vũ khí thể thao, công cụ hỗ trợ và các loại vũ khí khác có tính năng, tác dụng tương tự như súng săn, vũ khí thô sơ, vũ khí thể thao, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:
a) Có tổ chức;
b) Có 11 đơn vị súng săn, vũ khí thô sơ, vũ khí thể thao, công cụ hỗ trợ hoặc vũ khí không thuộc danh mục vũ khí do Chính phủ ban hành nhưng có tính năng, tác dụng tương tự như vũ khí quân dụng trở lên;
c) Vận chuyển, mua bán qua biên giới;
d) Làm chết 01 người trở lên hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người trở lên với tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
đ) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên với tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người từ 31% đến 60%;
e) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%;
g) Gây thiệt hại về tài sản 100.000.000 đồng trở lên;
h) Tái phạm nguy hiểm.
3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt quản chế hoặc cấm cư trú từ 01 năm đến 05 năm.
Khi bị phát hiện sử dụng súng hơi, súng tự chế để săn bắt, người dân sẽ trước hết bị xử phạt hành chính. Mức phạt dao động từ 20 đến 40 triệu đồng, kèm theo hình phạt bổ sung là tịch thu toàn bộ súng. Trong trường hợp hành vi gây hậu quả nghiêm trọng như làm chết người, gây thương tích nặng, hoặc sử dụng để phạm tội khác, cơ quan chức năng có thể truy cứu trách nhiệm hình sự. Mức hình phạt theo Bộ luật Hình sự có thể lên đến 03 năm tù giam.
Tình huống giả định
Một người đàn ông bị xử lý hình sự vì dùng súng hơi tự chế gây hậu quả nghiêm trọng.
- Ông Trần Văn Duy săn bắt trái phép.
Ông Trần Văn Danh (45 tuổi) đã tự mua đồ về và chế tạo một khẩu súng hơi để săn chim trong khu vực đồng ruộng của nhà mình. - Ông Trần Văn Duy sử dụng súng hơi vô tình gây tai nạn.
Trong một lần đi săn, ông Danh nhắm bắn chim nhưng do tầm nhìn bị mờ do thời tiết nên ông Danh bắn nhầm vào người đi xe máy gần đó, khiến nạn nhân ngã gãy cột sống. -
Ông Trần Văn Duy bị khởi tố hình sự
Cơ quan công an thu giữ khẩu súng, khởi tố vụ án hình sự về tội sử dụng trái phép vũ khí thô sơ. Sau khi điều tra và xét xử, Tòa án tuyên phạt ông Duy 18 tháng tù giam, đồng thời buộc bồi thường toàn bộ chi phí điều trị cho nạn nhân.
(Đây là tình huống giả định mang tính chất minh họa)
Kết luận
Việc sử dụng súng hơi, súng tự chế để săn bắt là hành vi bị pháp luật nghiêm cấm tuyệt đối vì hậu quả của hành vi trên đe dọa đến sự an toàn của người khác cũng như là những động vật hoang dã được nhà nước bảo vệ. Người vi phạm sẽ bị xử phạt hành chính với mức phạt nặng, tịch thu vũ khí và có thể bị xử lý hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe, tính mạng của người khác.
