Chủ hộ kinh doanh không được thành lập doanh nghiệp tư nhân. Nếu vi phạm sẽ bị phạt từ 20 đến 30 triệu đồng theo Nghị định 122/2021/NĐ-CP.
Trong hoạt động kinh doanh, nhiều cá nhân lựa chọn mô hình hộ kinh doanh để bắt đầu lập nghiệp. Khi muốn mở rộng quy mô, một số người có mong muốn thành lập doanh nghiệp tư nhân song song với hộ kinh doanh. Tuy nhiên, pháp luật đã có quy định cụ thể về việc chủ hộ kinh doanh không được phép thành lập doanh nghiệp tư nhân.
1. Chủ hộ kinh doanh có được thành lập doanh nghiệp tư nhân?
Quy định này được nêu cụ thể tại Khoản 3 Điều 188 Luật Doanh nghiệp 2020 như sau:
Điều 188. Doanh nghiệp tư nhân
...
3. Mỗi cá nhân chỉ được quyền thành lập một doanh nghiệp tư nhân. Chủ doanh nghiệp tư nhân không được đồng thời là chủ hộ kinh doanh, thành viên hợp danh của công ty hợp danh.
...
Quy định này xuất phát từ đặc điểm pháp lý của doanh nghiệp tư nhân: chủ doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm vô hạn bằng toàn bộ tài sản của mình. Nếu cùng lúc vừa là chủ hộ kinh doanh vừa là chủ doanh nghiệp tư nhân, cá nhân đó sẽ khó quản lý minh bạch đồng thời có nguy cơ gây rối loạn trong việc xác định trách nhiệm tài sản. Vì vậy, người đã làm chủ hộ kinh doanh thì chỉ nên điều hành hình thức này, nếu muốn chuyển đổi có thể thực hiện thủ tục chấm dứt hộ kinh doanh và thành lập doanh nghiệp tư nhân mới theo đúng luật định.
Tình huống giả định
- Bà Lan là chủ hộ kinh doanh quán ăn
Bà Nguyễn Thị Lan là chủ hộ kinh doanh quán ăn tại TP. Hồ Chí Minh. - Bà Lan nộp hồ sơ thành lập doanh nghiệp tư nhân
Bà Lan muốn mở rộng quy mô nên bà quyết định nộp hồ sơ thành lập Doanh nghiệp tư nhân Lan Hương. - Hồ sơ của bà Lan bị từ chối
Khi tiếp nhận, Phòng Đăng ký kinh doanh – Sở Kế hoạch và Đầu tư từ chối hồ sơ theo Luật Doanh nghiệp 2020. - Bà Lan được hướng dẫn thủ tục chấm dứt hộ kinh doanh
Bà Lan được hướng dẫn nếu muốn mở doanh nghiệp tư nhập thì phải chấm dứt hoạt động hộ kinh doanh trước.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Chủ hộ kinh doanh thành lập doanh nghiệp tư nhân bị phạt bao nhiêu?
Quy định này được nêu cụ thể tại Khoản 1 Điều 56 Nghị định 122/2021/NĐ-CP như sau:
Điều 56. Vi phạm về doanh nghiệp tư nhân
1. Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau:
...
d) Thành lập nhiều doanh nghiệp tư nhân hoặc đồng thời là chủ hộ kinh doanh, thành viên hợp danh của công ty hợp danh;
...
Nếu chủ hộ kinh doanh vẫn thành lập doanh nghiệp tư nhân, hành vi này sẽ bị xử phạt theo khoản 1 Điều 56 Nghị định 122/2021/NĐ-CP. Cá nhân vi phạm bị phạt từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng. Đây là mức phạt cố định, áp dụng chung cho mọi trường hợp chủ hộ kinh doanh đồng thời đứng tên doanh nghiệp tư nhân. Mức phạt không phụ thuộc vào quy mô hay số vốn điều lệ. Đây là chế tài duy nhất, không kèm theo biện pháp khắc phục dành cho người vi phạm.
Tình huống giả định
- Ông Thành là chủ hộ kinh doanh muốn thành lập doanh nghiệp tư nhân
Ông Nguyễn Văn Thành (42 tuổi) hiện đang là chủ hộ kinh doanh tạp hóa. Do muốn mở rộng quy mô, ông Thành nộp hồ sơ đăng ký thành lập doanh nghiệp tư nhân Thành Phát. - Hồ sơ của ông Thành được tiếp nhận
Hồ sơ được cơ quan đăng ký kinh doanh tiếp nhận, tuy nhiên khi rà soát dữ liệu, cán bộ phát hiện ông Thành đồng thời là chủ hộ kinh doanh và chủ doanh nghiệp tư nhân - Ông Thành bị xử phạt hành chính
Sau khi phát hiện sai phạm, cơ quan chức năng tiến hành lập biên bản vi phạm và ban hành quyết định xử phạt ông Thành 25.000.000 đồng theo Điều 56 Nghị định 122/2021/NĐ-CP.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Chủ hộ kinh doanh không được đồng thời thành lập doanh nghiệp tư nhân. Nếu vi phạm, cá nhân là chủ hộ kinh doanh sẽ bị phạt từ 20 đến 30 triệu đồng theo quy định của pháp luật hiện hành.
