Từ ngày 1/7/2025, các Chi cục Hải quan khu vực trên toàn quốc sẽ được tổ chức lại theo Quyết định 819/QĐ-CHQ. Việc tái cấu trúc này không chỉ ảnh hưởng đến cách tổ chức nội bộ, mà còn tác động đến hoạt động nghiệp vụ tại các cửa khẩu và địa phương. Đây là một nội dung quan trọng trong hệ thống tổ chức ngành hải quan giai đoạn mới, đòi hỏi sự hiểu rõ về cơ cấu từng bộ phận và vai trò của người đứng đầu.
1. Chi cục Hải quan khu vực từ 1/7/2025 sẽ có cơ cấu tổ chức ra sao?
Căn cứ theo Điều 3 Quyết định 819/QĐ-CHQ năm 2025 quy định cơ cấu tổ chức Chi cục Hải quan khu vực thuộc Cục Hải quan từ ngày 1/7/2025
Quyết định 819/QĐ-CHQ
Điều 3. Cơ cấu tổ chức
1. Chi cục Hải quan khu vực được tổ chức các đơn vị sau:
a) Văn phòng, Phòng, Đội thuộc Chi cục Hải quan khu vực:
- Văn phòng;
- Phòng Tổ chức cán bộ;
- Phòng Công nghệ thông tin (nếu có);
- Phòng Quản lý rủi ro (nếu có);
- Phòng Quản lý rủi ro và Công nghệ thông tin (nếu có);
- Phòng Nghiệp vụ hải quan;
- Đội Kiểm soát hải quan;
- Đội Phúc tập và Kiểm tra sau thông quan;
- Đội Thông quan (nếu có);
b) Hải quan cửa khẩu/ngoài cửa khẩu
Các Đội, Hải quan cửa khẩu/ngoài cửa khẩu có tư cách pháp nhân, con dấu, được mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước theo quy định của pháp luật.
Số lượng Văn phòng, Phòng, Đội và Hải quan cửa khẩu/ngoài cửa khẩu thuộc các Chi cục Hải quan khu vực được tổ chức theo Phụ lục kèm theo Quyết định này.
2. Biên chế của Chi cục Hải quan khu vực do Cục trưởng Cục Hải quan quyết định trong tổng số biên chế được giao.
3. Cục trưởng Cục Hải quan quy định tên gọi, trụ sở và địa bàn quản lý của Hải quan cửa khẩu/ngoài cửa khẩu thuộc Chi cục Hải quan khu vực.
Theo quy định mới, mỗi Chi cục Hải quan khu vực sẽ được tổ chức một cách linh hoạt và thống nhất theo mô hình chuẩn gồm Văn phòng, các Phòng chuyên môn và Đội nghiệp vụ. Đặc biệt, tại các cửa khẩu hoặc địa bàn hoạt động chính, các đơn vị trực thuộc có thể hoạt động với tư cách pháp nhân độc lập, có con dấu riêng và tài khoản tại Kho bạc Nhà nước.
Mỗi phòng ban hoặc đội sẽ đảm nhiệm chức năng cụ thể như: kiểm soát hàng hóa, kiểm tra sau thông quan, xử lý hồ sơ thông quan, rủi ro và công nghệ thông tin,… Việc có thêm các Phòng Quản lý rủi ro hoặc Phòng Công nghệ thông tin sẽ tùy thuộc vào tính chất địa bàn và yêu cầu nghiệp vụ.
Cơ cấu nhân sự, địa bàn và tên gọi cụ thể của từng đơn vị cửa khẩu/ngoài cửa khẩu do Cục trưởng Cục Hải quan quyết định, đảm bảo vừa theo tiêu chuẩn chung vừa linh hoạt trong từng khu vực.
Tình huống giả định
Chi cục Hải quan Quảng Trị tổ chức lại bộ máy từ ngày 1/7/2025
-
Xây dựng cơ cấu mới
Tháng 6/2025, Cục Hải quan tỉnh Quảng Trị nhận văn bản hướng dẫn triển khai Quyết định 819/QĐ-CHQ. Theo đó, Chi cục Hải quan khu vực Đông Hà sẽ tổ chức lại theo mô hình mới, gồm 01 Văn phòng, 03 Phòng nghiệp vụ và 04 Đội chuyên trách. -
Đề xuất tên gọi và địa bàn quản lý
Cục trưởng Cục Hải quan tỉnh ban hành quyết định thành lập Đội Kiểm soát hải quan Đông Giang, phụ trách cửa khẩu Lao Bảo và khu vực cửa khẩu phụ. Đồng thời đề xuất mở thêm Phòng Quản lý rủi ro do tuyến đường vận tải xuyên biên giới có lưu lượng hàng hóa lớn. -
Triển khai thực tế
Đến đầu tháng 7/2025, toàn bộ nhân sự được sắp xếp theo biên chế mới. Các đơn vị trực thuộc được cấp con dấu riêng và tài khoản Kho bạc Nhà nước, hoạt động độc lập về tài chính và quản lý nội bộ.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính chất tham khảo)
2. Ai là người đứng đầu Chi cục Hải quan khu vực?
Theo Điều 4 Quyết định 819/QĐ-CHQ năm 2025 quy định về lãnh đạo Chi cục Hải quan khu vực
Điều 4. Lãnh đạo Chi cục Hải quan khu vực
1. Chi cục Hải quan khu vực có Chi cục trưởng và một số Phó Chi cục trưởng. Số lượng Phó Chi cục trưởng thực hiện theo quy định của pháp luật.
2. Chi cục trưởng là người đứng đầu Chi cục Hải quan khu vực, chịu trách nhiệm trước Cục trưởng Cục Hải quan và trước pháp luật về toàn bộ hoạt động của Chi cục Hải quan khu vực.
3. Phó Chi cục trưởng chịu trách nhiệm trước Chi cục trưởng và trước pháp luật về nhiệm vụ được phân công.
Chi cục trưởng là người đứng đầu toàn bộ bộ máy Chi cục Hải quan khu vực. Họ có quyền quyết định trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ được giao và chịu trách nhiệm toàn diện trước Cục trưởng Cục Hải quan cũng như trước pháp luật. Đây là người có vai trò điều hành chính, chịu trách nhiệm phân công công việc, ký văn bản và xử lý các vụ việc nghiệp vụ phát sinh.
Các Phó Chi cục trưởng sẽ là người hỗ trợ, được phân công phụ trách các mảng cụ thể như nghiệp vụ thông quan, kiểm soát, nhân sự hoặc công nghệ thông tin, tùy theo cơ cấu tổ chức cụ thể của mỗi đơn vị. Mỗi Phó Chi cục trưởng chịu trách nhiệm trực tiếp với Chi cục trưởng về phần việc được giao.
Việc quy định cụ thể quyền hạn và trách nhiệm rõ ràng giữa các vị trí này giúp bảo đảm tính minh bạch và hiệu quả trong điều hành, đồng thời tạo sự nhất quán giữa các Chi cục trên toàn quốc.
Tình huống giả định
Bổ nhiệm nhân sự lãnh đạo tại Chi cục Hải quan sau tái cơ cấu
-
Công bố lãnh đạo mới
Ngày 28/6/2025, Cục Hải quan tỉnh Khánh Hòa công bố quyết định bổ nhiệm ông Trần Văn Phong làm Chi cục trưởng Chi cục Hải quan khu vực Nha Trang theo mô hình tổ chức mới. -
Phân công quyền hạn
Ngay sau khi nhậm chức, ông Phong ký quyết định phân công Phó Chi cục trưởng Trần Thị Hà phụ trách mảng kiểm soát và hậu kiểm. Đồng thời giao cho Phó Chi cục trưởng Nguyễn Văn Cường phụ trách bộ phận nhân sự - hành chính. -
Điều hành thống nhất
Trong tuần đầu điều hành, ông Phong chủ trì cuộc họp với các đội nghiệp vụ, đề ra lộ trình rà soát thủ tục thông quan tại cảng Cam Ranh và khu vực cảng cá Hòn Rớ. Các văn bản phát hành đều được ký duyệt bởi Chi cục trưởng với tư cách người đứng đầu.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính chất tham khảo)
3. Kết luận
Từ ngày 1/7/2025, các Chi cục Hải quan khu vực sẽ được tổ chức lại theo một mô hình thống nhất gồm các phòng ban và đội nghiệp vụ chuyên trách, do Cục trưởng Cục Hải quan quyết định. Người đứng đầu Chi cục là Chi cục trưởng, chịu trách nhiệm toàn diện về hoạt động của đơn vị, với sự hỗ trợ của các Phó Chi cục trưởng. Việc thay đổi này nhằm tinh gọn bộ máy, chuyên môn hóa các đầu mối quản lý và tăng cường hiệu quả hoạt động nghiệp vụ.
