Trộm cắp điện không chỉ là hành vi vi phạm pháp luật mà còn gây thiệt hại lớn về kinh tế và ảnh hưởng đến hoạt động cung cấp điện. Theo quy định của pháp luật, hành vi trộm cắp điện sẽ bị xử phạt hành chính và có thể dẫn đến xử lý hình sự nếu số lượng điện trộm cắp vượt quá mức quy định.
1. Hành vi trộm điện có bị cấm không?
Khoản 15 Điều 3, khoản 6 Điều 7 Luật Điện lực 2004 quy định cụ thể:
Điều 3. Giải thích từ ngữ
15. Trộm cắp điện là hành vi lấy điện trái phép không qua công tơ, tác động nhằm làm sai lệch chỉ số đo đếm của công tơ và các thiết bị điện khác có liên quan đến đo đếm điện, cố ý hoặc thông đồng ghi sai chỉ số công tơ và các hành vi lấy điện gian lận khác.
...
Điều 7. Các hành vi bị cấm trong hoạt động điện lực và sử dụng điện
...6. Trộm cắp điện.
...
Theo Khoản 15 Điều 3 và Khoản 6 Điều 7 Luật Điện lực 2004, trộm cắp điện là hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động điện lực. Cụ thể, trộm cắp điện bao gồm các hành vi như lấy điện trái phép không qua công tơ, tác động làm sai lệch chỉ số đo đếm của công tơ, cố ý hoặc thông đồng để ghi sai chỉ số công tơ, và các hành vi gian lận khác liên quan đến việc sử dụng điện.
Hành vi này không chỉ vi phạm pháp luật mà còn gây thiệt hại nghiêm trọng cho ngành điện lực, ảnh hưởng đến hoạt động cung cấp điện và gây tổn thất tài chính cho các đơn vị cung cấp điện. Trộm cắp điện là hành vi bị cấm tuyệt đối và có thể bị xử lý nghiêm khắc, bao gồm cả xử phạt hành chính hoặc xử lý hình sự, tùy theo mức độ và tính chất của hành vi vi phạm.
Tình huống giả định
Công ty TNHH Hòa Bình là một doanh nghiệp vừa và nhỏ chuyên sản xuất các linh kiện điện tử tại khu công nghiệp Bình Dương. Để giảm chi phí, quản lý công ty, ông Thành, giám đốc công ty, đã quyết định lắp đặt một hệ thống điện trái phép nhằm trộm cắp điện. Ông thuê một người thợ điện không có giấy phép để làm sai lệch chỉ số công tơ và lắp đặt thêm một hệ thống điện không được ghi nhận trên hợp đồng.
Sau một thời gian, việc trộm cắp điện giúp công ty giảm đáng kể chi phí điện, và công ty đã tiết kiệm được một khoản tiền lớn. Tuy nhiên, vào giữa tháng 5, cơ quan Cảnh sát phòng chống tội phạm nhận được thông báo từ công ty điện lực về sự bất thường trong việc tiêu thụ điện của Công ty Hòa Bình. Đặc biệt, chỉ số công tơ của công ty này tăng vọt bất thường trong khi công ty không mở rộng sản xuất.
Lực lượng chức năng tiến hành kiểm tra và phát hiện ra hành vi trộm cắp điện tại công ty. Mặc dù ông Thành đã cố gắng giải thích rằng do khối lượng sản xuất tăng mạnh, nhưng mọi chứng cứ cho thấy công ty đã can thiệp vào công tơ và lắp đặt thiết bị điện trái phép. Công ty bị xử phạt hành chính 30.000.000 đồng và buộc phải hoàn trả toàn bộ số tiền gian lận trong suốt thời gian qua. Không chỉ vậy, cơ quan điều tra còn xem xét khởi tố vụ án vì hành vi trộm cắp điện này.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính chất tham khảo)
2. Hành vi trộm cắp điện bị xử phạt như thế nào?
Điều 11 Nghị định 134/2013/NĐ-CP quy định cụ thể như sau:
Điều 11. Vi phạm các quy định về bán lẻ điện
...
9. Phạt tiền đối với hành vi trộm cắp điện dưới mọi hình thức như sau:
a) Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với hành vi trộm cắp điện với số lượng dưới 1.000kWh;
b) Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với hành vi trộm cắp điện với số lượng từ 1.000kWh đến dưới 2.000kWh;
c) Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với hành vi trộm cắp điện với số lượng từ 2.000kWh đến dưới 4.500kWh;
d) Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi trộm cắp điện với số lượng từ 4.500kWh đến dưới 6.000kWh;
đ) Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng đối với hành vi trộm cắp điện với số lượng từ 6.000kWh đến dưới 8.500kWh;
e) Phạt tiền từ 25.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với hành vi trộm cắp điện với số lượng từ 8.500kWh đến dưới 11.000kWh;
g) Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 35.000.000 đồng đối với hành vi trộm cắp điện với số lượng từ 11.000kWh đến dưới 13.500kWh;
h) Phạt tiền từ 35.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với hành vi trộm cắp điện với số lượng từ 13.500kWh đến dưới 16.000kWh;
i) Phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 45.000.000 đồng đối với hành vi trộm cắp điện với số lượng từ 16.000kWh đến dưới 18.000kWh;
k) Phạt tiền từ 45.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với hành vi trộm cắp điện với số lượng từ 18.000kWh đến dưới 20.000kWh.
10. Đối với trường hợp trộm cắp điện từ 20.000 kWh trở lên được chuyển hồ sơ để truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Khoản 1 Điều 44 Nghị định này, nhưng sau đó có quyết định không khởi tố vụ án hình sự, quyết định hủy bỏ quyết định khởi tố vụ án hình sự, quyết định đình chỉ điều tra, đình chỉ vụ án của cơ quan có thẩm quyền hoặc trả lại hồ sơ thì áp dụng thời hạn xử phạt quy định tại Điều 63 Luật Xử lý vi phạm hành chính, mức phạt tiền quy định tại Điểm k Khoản 9 Điều này và biện pháp khắc phục hậu quả quy định tại Điểm d Khoản 12 Điều này.
11. Ngoài hình thức xử phạt chính, cá nhân, tổ chức vi phạm còn bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung tịch thu tang vật, phương tiện dùng để vi phạm đối với hành vi quy định tại Khoản 5 và Khoản 9 Điều này.
12. Ngoài các hình thức xử phạt chính, cá nhân, tổ chức vi phạm còn bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả sau đây:
...
d) Buộc bồi thường toàn bộ số tiền bị thiệt hại đối với hành vi quy định tại Điểm a Khoản 5 và Khoản 9 Điều này.
Theo Điều 11 Nghị định 134/2013/NĐ-CP, hành vi trộm cắp điện sẽ bị xử phạt hành chính với các mức phạt khác nhau tùy theo số lượng điện trộm cắp.
Ngoài mức phạt chính, cá nhân hoặc tổ chức vi phạm còn có thể bị tịch thu tang vật hoặc phương tiện dùng để vi phạm nếu có, theo quy định tại Khoản 11 Điều 11. Hơn nữa, các biện pháp khắc phục hậu quả như buộc bồi thường toàn bộ số tiền thiệt hại cũng sẽ được áp dụng đối với các hành vi trộm cắp điện như đã quy định tại Điểm d Khoản 12 Điều 11.
Đặc biệt, nếu số lượng điện trộm cắp lên đến 20.000 kWh trở lên, vụ việc sẽ được chuyển hồ sơ để truy cứu trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, nếu cơ quan có thẩm quyền quyết định không khởi tố vụ án hoặc hủy bỏ quyết định khởi tố, thì mức phạt sẽ vẫn được áp dụng như đối với vi phạm hành chính, đồng thời tiếp tục áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả.
Tình huống giả định
Công ty TNHH Xây dựng Thành Công, trong quá trình mở rộng nhà xưởng, đã thuê một đội thợ điện không có giấy phép để lắp đặt hệ thống điện trái phép. Các thợ điện này đã can thiệp vào công tơ, làm sai lệch chỉ số điện và trộm cắp điện cho công ty sử dụng trong suốt 6 tháng. Sau khi điều tra, cơ quan điện lực phát hiện công ty đã trộm cắp điện lên đến 25.000 kWh.
Công ty bị phạt hành chính 40.000.000 đồng, đồng thời tịch thu các thiết bị và phương tiện dùng để trộm cắp điện. Ngoài ra, công ty còn phải bồi thường toàn bộ số tiền thiệt hại cho cơ quan điện lực. Vì số lượng điện trộm cắp vượt quá 20.000 kWh, cơ quan chức năng đã chuyển hồ sơ truy cứu trách nhiệm hình sự, và vụ việc được điều tra thêm.
Mặc dù công ty cam kết khắc phục hậu quả và đã trả lại số tiền thiệt hại, nhưng việc không khởi tố vụ án hình sự đã giúp công ty chỉ phải chịu mức xử phạt hành chính, đồng thời tiếp tục phải thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả liên quan đến hành vi vi phạm.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính chất tham khảo)
Kết luận
Hành vi trộm cắp điện là vi phạm nghiêm trọng đối với quy định pháp luật và có thể gây hậu quả lớn cho cả người vi phạm và xã hội. Các mức xử phạt hành chính nghiêm khắc, cùng với các biện pháp khắc phục hậu quả như tịch thu tang vật, bồi thường thiệt hại và truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi trộm cắp điện với số lượng lớn, nhằm bảo vệ lợi ích chung và đảm bảo an toàn trong hoạt động điện lực.
