Trong những năm gần đây, nhiều sân khấu ca nhạc ghi nhận tình trạng ca sĩ ăn mặc phản cảm, gây tranh cãi trong dư luận. Hành vi sử dụng trang phục hở hang khi biểu diễn không chỉ ảnh hưởng đến hình ảnh nghệ sĩ mà còn có thể dẫn đến các chế tài xử phạt hành chính theo quy định pháp luật. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, người biểu diễn còn có thể bị đình chỉ hoạt động biểu diễn trong thời gian dài.
1. Ca sĩ mặc trang phục hở hang khi biểu diễn có bị xử phạt hành chính không?
Điểm b khoản 5 Điều 11 Nghị định 38/2021/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 11. Vi phạm quy định về biểu diễn nghệ thuật, cuộc thi, liên hoan các loại hình nghệ thuật biểu diễn
...
5. Phạt tiền từ 25.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
...
b) Biểu diễn nghệ thuật, thi, liên hoan có nội dung kích động bạo lực; ảnh hưởng xấu đến quan hệ đối ngoại; sử dụng trang phục, từ ngữ, âm thanh, hình ảnh, động tác, phương tiện biểu đạt, hình thức biểu diễn hành vi trái với thuần phong, mỹ tục của dân tộc; tác động tiêu cực đến đạo đức, sức khỏe cộng đồng và tâm lý xã hội; xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân.
...
Căn cứ quy định trên, khi nghệ sĩ biểu diễn trong các chương trình nghệ thuật, việc sử dụng trang phục hở hang, phản cảm – nếu bị xác định là trái với thuần phong mỹ tục – thì hoàn toàn có thể bị xử phạt hành chính. Mức phạt từ 25 đến 30 triệu đồng áp dụng đối với cá nhân. Trường hợp tổ chức vi phạm, ví dụ: đơn vị tổ chức show diễn cho phép nghệ sĩ mặc trang phục phản cảm, thì mức phạt sẽ gấp đôi, tức từ 50 đến 60 triệu đồng.
Khái niệm “thuần phong mỹ tục” không được định nghĩa một cách chi tiết trong luật, nhưng thường dựa trên bối cảnh, tính chất sự kiện, đối tượng khán giả và phản ứng xã hội. Những bộ trang phục xuyên thấu, khoét sâu táo bạo, hoặc biểu diễn với tư thế, động tác gợi dục trong chương trình công cộng, đặc biệt có khán giả nhỏ tuổi, có thể bị đánh giá là phản cảm và vi phạm quy định pháp luật.
Tình huống giả định
Tối 2/12/2024, trong đêm nhạc “Nhịp Điệu Trẻ” tổ chức tại TP. Hồ Chí Minh, ca sĩ trẻ Lưu Hân trình diễn một ca khúc sôi động với bộ trang phục cắt xẻ táo bạo, gần như xuyên thấu hoàn toàn phần thân trên. Màn trình diễn của cô được livestream trên nền tảng mạng xã hội, thu hút hơn 500.000 lượt xem chỉ sau vài giờ. Tuy nhiên, ngay sau đó, hình ảnh và clip trình diễn của Hân vấp phải làn sóng phản ứng dữ dội từ cộng đồng mạng, nhiều phụ huynh cho biết con em họ cũng đang xem buổi biểu diễn và cảm thấy khó chịu, bối rối.
Sau khi tiếp nhận phản ánh, Sở Văn hóa và Thể thao TP. Hồ Chí Minh tiến hành xác minh và xác định trang phục biểu diễn của ca sĩ Lưu Hân trái với thuần phong mỹ tục, gây ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý xã hội. Căn cứ vào quy định tại điểm b khoản 5 Điều 11 Nghị định 38/2021/NĐ-CP, Lưu Hân bị xử phạt hành chính 30.000.000 đồng. Đơn vị tổ chức đêm nhạc cũng bị phạt bổ sung vì không kiểm duyệt trang phục trước chương trình.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Ca sĩ mặc hở hang khi biểu diễn có bị cấm diễn không?
Điểm a khoản 9 Điều 11 Nghị định 38/2021/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 11. Vi phạm quy định về biểu diễn nghệ thuật, cuộc thi, liên hoan các loại hình nghệ thuật biểu diễn
...
9. Hình thức xử phạt bổ sung:
a) Đình chỉ hoạt động biểu diễn từ 6 tháng đến 12 tháng đối với người biểu diễn có hành vi quy định tại khoản 5 Điều này.
...
Theo quy định trên, khi người biểu diễn nghệ thuật có hành vi vi phạm thuộc khoản 5 – trong đó bao gồm sử dụng trang phục, động tác, hình thức biểu diễn trái với thuần phong mỹ tục – thì ngoài việc bị xử phạt hành chính, còn có thể bị xử phạt bổ sung bằng hình thức đình chỉ hoạt động biểu diễn. Thời hạn đình chỉ kéo dài từ 6 tháng đến 12 tháng, tùy theo mức độ vi phạm và hậu quả gây ra.
Hình thức xử phạt này thường được áp dụng trong các trường hợp gây phản ứng dư luận lớn, ảnh hưởng đến hình ảnh nghệ thuật trong cộng đồng, đặc biệt nếu nghệ sĩ không hợp tác, không khắc phục hậu quả hoặc tái phạm nhiều lần. Trong một số vụ việc nghiêm trọng, lệnh đình chỉ còn đi kèm với yêu cầu gỡ bỏ nội dung vi phạm, xin lỗi công khai hoặc bị rút tên khỏi các sự kiện văn hóa lớn.
Tình huống giả định
Tháng 5/2025, tại một đêm nhạc tổ chức ngoài trời nhân dịp khai trương khu phố đi bộ ở TP. Nha Trang, ca sĩ Kim Thy – một nghệ sĩ trẻ đang nổi lên – gây chú ý khi xuất hiện trong bộ trang phục hai mảnh bằng lưới, kết hợp vũ đạo uốn éo mang tính khiêu khích. Màn trình diễn được đăng tải và lan truyền trên nhiều nền tảng mạng xã hội, tạo nên làn sóng chỉ trích từ cộng đồng mạng và nhiều nghệ sĩ kỳ cựu trong ngành.
Sở Văn hóa – Thể thao tỉnh Khánh Hòa nhanh chóng vào cuộc và xác định màn biểu diễn của Kim Thy có dấu hiệu trái với thuần phong mỹ tục, đặc biệt là khi chương trình có sự tham gia của trẻ em và gia đình. Sau khi làm việc trực tiếp với nghệ sĩ và ban tổ chức, cơ quan chức năng ra quyết định xử phạt hành chính 30 triệu đồng, đồng thời áp dụng hình thức xử phạt bổ sung là đình chỉ hoạt động biểu diễn trong vòng 9 tháng theo quy định tại điểm a khoản 9 Điều 11 Nghị định 38/2021/NĐ-CP.
Trong thời gian bị đình chỉ, Kim Thy không được phép biểu diễn tại bất kỳ sự kiện nghệ thuật nào do cơ quan có thẩm quyền cấp phép. Đồng thời, các đơn vị tổ chức bị yêu cầu rà soát lại quy trình duyệt nội dung và trang phục trước chương trình.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Trang phục biểu diễn của ca sĩ luôn là yếu tố được công chúng quan tâm và cơ quan quản lý văn hóa kiểm soát chặt chẽ. Nếu nghệ sĩ mặc trang phục hở hang, phản cảm trong khi biểu diễn, họ có thể bị xử phạt hành chính với mức phạt từ 25 triệu đến 30 triệu đồng. Trong trường hợp vi phạm nghiêm trọng, người biểu diễn còn có thể bị đình chỉ hoạt động biểu diễn từ 6 tháng đến 12 tháng theo quy định pháp luật hiện hành.
