Xe cứu thương là phương tiện được pháp luật cho phép sử dụng tín hiệu ưu tiên trong một số trường hợp cụ thể. Tuy nhiên, việc sử dụng tín hiệu ưu tiên khi không chở bệnh nhân phải tuân theo quy định. Nếu sử dụng không đúng, người điều khiển có thể bị xử phạt hành chính.
1. Xe cứu thương có được sử dụng tín hiệu ưu tiên khi không chở bệnh nhân không?
Khoản 3 Điều 3 Thông tư 27/2017/TT-BYT quy định như sau:
Điều 3. Sử dụng xe ô tô cứu thương
...
3. Xe ô tô cứu thương chỉ được sử dụng thiết bị phát tín hiệu của xe được quyền ưu tiên khi có Giấy phép sử dụng thiết bị phát tín hiệu của xe được quyền ưu tiên do cơ quan có thẩm quyền cấp còn hiệu lực và khi đang thực hiện nhiệm vụ theo quy định của pháp luật về giao thông đường bộ.
...
Đồng thời Điều 15 Nghị định 109/2009/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 15. Sử dụng tín hiệu ưu tiên
1. Xe được quyền ưu tiên chỉ được sử dụng tín hiệu ưu tiên khi đi làm nhiệm vụ; việc sử dụng tín hiệu ưu tiên của từng loại xe được quyền ưu tiên phải bảo đảm đúng quy định tại các Điều 4, 5, 6, 7, 8 và Điều 9 Nghị định này.
2. Nghiêm cấm các phương tiện giao thông cơ giới đường bộ không thuộc loại xe được quyền ưu tiên lắp đặt, sử dụng còi, cờ, đèn phát tín hiệu ưu tiên hoặc xe được quyền ưu tiên nhưng lắp đặt, sử dụng tín hiệu còi, cờ, đèn ưu tiên không đúng quy định của Nghị định này.
Xe cứu thương là xe được quyền ưu tiên theo quy định, nhưng không có nghĩa là mọi lúc đều được sử dụng tín hiệu còi và đèn ưu tiên. Phải đáp ứng đồng thời 2 điều kiện: có Giấy phép còn hiệu lực và đang thực hiện nhiệm vụ cấp cứu, y tế khẩn cấp, thì mới được phép bật tín hiệu ưu tiên. Trường hợp xe không chở bệnh nhân, nhưng đang đi đón người bệnh cấp cứu hoặc vận chuyển thuốc men đến hiện trường cấp cứu thì vẫn được sử dụng tín hiệu.
Tình huống giả định
- Anh Tuấn điều khiển xe cứu thương đi đón bệnh nhân
Anh Phạm Văn Tuấn, tài xế xe cứu thương thuộc Trung tâm y tế tỉnh Tây Ninh, nhận lệnh khẩn cấp từ điều phối để đến đón một bệnh nhân bị tai nạn giao thông đang cấp cứu tại phường Tân Ninh. - Anh Tuấn bật còi ưu tiên xuyên suốt chặng đường
Anh Tuấn điều khiển xe cứu thương, bật đèn và còi ưu tiên trong suốt hành trình từ trung tâm đến hiện trường để đảm bảo thời gian phản ứng nhanh. Trên xe lúc này không có bệnh nhân nào. - Anh Tuấn bị kiểm tra
Anh Phạm Văn Tuấn bị lực lượng Cảnh sát giao thông ra tín hiệu dừng xe để kiểm tra việc sử dụng tín hiệu ưu tiên. CSGT phát hiện xe không chở bệnh nhân nhưng vẫn bật còi và đèn. -
Anh Tuấn làm việc với cơ quan chức năng
Anh Tuấn xuất trình đầy đủ Giấy phép sử dụng thiết bị phát tín hiệu ưu tiên còn hiệu lực, cùng lệnh điều động từ đơn vị y tế thể hiện rõ nhiệm vụ đi đón bệnh nhân cấp cứu. Sau khi kiểm tra hồ sơ, lực lượng CSGT xác nhận xe đang thực hiện nhiệm vụ y tế khẩn cấp nên việc bật còi, đèn là đúng quy định. - Anh Tuấn không vi phạm hành chính dù bật còi ưu tiên khi không chở bệnh nhân
Anh Tuấn không bị xử phạt hành chính. Việc sử dụng tín hiệu ưu tiên khi không chở bệnh nhân nhưng đang đi đón người cấp cứu được xác định là đúng với quy định.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Tài xế xe cứu thương sử dụng tín hiệu ưu tiên không đúng quy định thì bị xử phạt như thế nào?
Điểm h khoản 4, điểm a khoản 16 Điều 6 Nghị định 168/2024/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 6. Xử phạt, trừ điểm giấy phép lái xe của người điều khiển xe ô tô, xe chở người bốn bánh có gắn động cơ, xe chở hàng bốn bánh có gắn động cơ và các loại xe tương tự xe ô tô vi phạm quy tắc giao thông đường bộ
...
4. Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với người điều khiển xe thực hiện một trong các hành vi vi phạm sau đây:
...
h) Xe được quyền ưu tiên lắp đặt, sử dụng thiết bị phát tín hiệu ưu tiên không đúng quy định hoặc sử dụng thiết bị phát tín hiệu ưu tiên mà không có giấy phép của cơ quan có thẩm quyền cấp hoặc có giấy phép của cơ quan có thẩm quyền cấp nhưng không còn giá trị sử dụng theo quy định;
...
16. Ngoài việc bị áp dụng hình thức xử phạt, người điều khiển xe thực hiện hành vi vi phạm còn bị trừ điểm giấy phép lái xe như sau:
a) Thực hiện hành vi quy định tại điểm h, điểm i khoản 3; điểm a, điểm b, điểm c, điểm d, điểm đ, điểm g khoản 4; điểm a, điểm b, điểm c, điểm d, điểm đ, điểm e, điểm g, điểm i, điểm k, điểm n, điểm o khoản 5 Điều này bị trừ điểm giấy phép lái xe 02 điểm;
...
Nếu xe cứu thương không chở người bệnh, không thực hiện bất kỳ nhiệm vụ cấp cứu cụ thể nào, mà vẫn bật còi và đèn ưu tiên để lưu thông nhanh hơn, thì hành vi này bị xem là sử dụng tín hiệu ưu tiên sai quy định.
Người điều khiển phương tiện trong trường hợp này sẽ bị phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng. Đồng thời, khoản 16 Điều 6 của cùng nghị định cũng quy định, hành vi vi phạm này khiến tài xế bị trừ 02 điểm trên Giấy phép lái xe.
Tình huống giả định
- Anh Thái bật còi ưu tiên dù không chở bệnh nhân
Anh Nguyễn Văn Thái, tài xế xe cứu thương của một phòng khám tư nhân tại phường Cái Khế, tỉnh Cần Thơ, điều khiển xe cứu thương di chuyển từ phòng khám về nhà riêng ở phường Hưng Lợi để lấy đồ cá nhân. Trên đường đi, anh bật đèn và còi ưu tiên liên tục, dù không chở bệnh nhân và không thực hiện nhiệm vụ cấp cứu. - Anh Thái bị phát hiện hành vi
Lực lượng Cảnh sát giao thông phát hiện xe cứu thương vượt đèn đỏ và đi vào làn ưu tiên có bật tín hiệu. Xe bị dừng kiểm tra. Qua làm việc, lực lượng chức năng xác định không có nhiệm vụ cấp cứu nào đang được thực hiện vào thời điểm đó. -
Anh Thái bị lập biên bản
Tổ công tác lập biên bản vi phạm hành chính đối với anh Nguyễn Văn Thái, căn cứ điểm h khoản 4 Điều 6 Nghị định 168/2024/NĐ-CP, do sử dụng thiết bị phát tín hiệu ưu tiên không đúng quy định. Hình thức xử lý gồm: Phạt tiền 2.500.000 đồng; Trừ 2 điểm GPLX theo khoản 16 Điều 6 Nghị định 168/2024/NĐ-CP -
Anh Thái đã bị xử lý đúng quy định
Hành vi sử dụng còi ưu tiên trong khi không thực hiện nhiệm vụ cấp cứu là vi phạm pháp luật. Trường hợp này, anh Thái không được miễn xử phạt dù điều khiển xe cứu thương, vì không đáp ứng điều kiện sử dụng tín hiệu ưu tiên.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Việc sử dụng tín hiệu ưu tiên của xe cứu thương phải tuân thủ nghiêm ngặt quy định pháp luật. Xe không chở bệnh nhân nhưng đi làm nhiệm vụ cấp cứu vẫn được phép sử dụng tín hiệu ưu tiên. Nếu sử dụng không đúng quy định, tài xế có thể bị xử phạt hành chính đến 3.000.000 đồng và bị trừ 2 điểm Giấy phép lái xe.
