Việc bỏ rác không đúng nơi quy định gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến mỹ quan đô thị và môi trường sống của cộng đồng. Trong đó, hành vi vứt rác ngay trước cửa nhà người khác không chỉ làm ảnh hưởng đến sinh hoạt của họ mà còn vi phạm quy định về giữ gìn trật tự, vệ sinh nơi công cộng. Pháp luật hiện nay đã có quy định cụ thể và mức phạt rõ ràng đối với hành vi này.
1. Vứt rác bừa bãi trước nhà người khác bị xử phạt như thế nào?
Căn cứ vào điểm e khoản 4 Điều 7 và điểm a Điều 14 Nghị định 144/2021/NĐ‑CP quy định cụ thể như sau:
Điều 7. Vi phạm quy định về trật tự công cộng
...
4. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
...
e) Đổ, ném chất thải, chất bẩn, hóa chất, gạch, đất, đá, cát hoặc vật khác vào nhà ở, nơi ở, vào người, đồ vật, tài sản của người khác, vào trụ sở cơ quan, tổ chức, nơi làm việc, nơi sản xuất, kinh doanh, mục tiêu, vọng gác bảo vệ mục tiêu;
...
14. Biện pháp khắc phục hậu quả:
a) Buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu đối với hành vi vi phạm quy định tại điểm c khoản 1, điểm l khoản 2 và điểm e khoản 4 Điều này;
...
Theo Nghị định 144/2021/NĐ‑CP quy định việc vứt rác vào nhà, trước cửa nhà người khác là vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường và trật tự công cộng. Hành vi này làm ô nhiễm, gây phiền hà và xâm phạm quyền sở hữu của người khác. Khi bị phát hiện, cá nhân sẽ bị phạt tiền từ 3–5 triệu đồng và bị buộc khôi phục lại hiện trạng ban đầu (thu gom rác và làm sạch).
Tình huống giả định
Chị Lan sống trong khu phố nhỏ, mỗi sáng đều dậy sớm ra trước cửa để tưới cây, quét sân. Tuy nhiên, hàng xóm bên cạnh là chú Minh thường vứt túi ni-lông và rác thải thực phẩm ngay dưới bậc tam cấp của chị. Nhiều lần chị Lan nhắc nhở bằng lời, dán giấy cảnh báo nhưng vẫn bị lờ đi. Cuối cùng, chị Lan quay video và báo với công an phường.
Công an phường mời chú Minh đến làm việc, xác minh hành vi vi phạm. Chị Lan cung cấp video, hình ảnh; công an xác định đây là hành vi đổ chất bẩn vào nơi ở của người khác. Chú Minh bị phạt hành chính 4 triệu đồng theo điểm e khoản 4 Điều 7 Nghị định 144/2021/NĐ-CP và buộc phải dọn sạch rác, khôi phục hiện trạng sạch đẹp như trước.
(Đây là tình huống giả định mang tính chất minh họa)
2. Nếu đã bị phạt nhưng vẫn tiếp tục hành vi vứt rác trước nhà người khác thì bị xử lý như thế nào ?
Căn cứ vào điểm b Khoản 1 Điều 10 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012 quy định cụ thể như sau:
Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012
Điều 10. Tình tiết tăng nặng
1. Những tình tiết sau đây là tình tiết tăng nặng:
...
b) Vi phạm hành chính nhiều lần; tái phạm;
...
Khi người vứt rác đã bị xử phạt hành chính vì hành vi vứt rác trước nhà người khác mà tiếp tục vi phạm trong vòng 6 tháng thì được xác định là tái phạm. Trong trường hợp đó, người vi phạm sẽ bị áp dụng mức phạt cao nhất trong khung. Nếu hành vi tái phạm gây ảnh hưởng đến trật tự công cộng hoặc khiến người dân bức xúc, cơ quan chức năng có thể áp dụng thêm biện pháp xử lý bổ sung như kiểm điểm tại tổ dân phố hoặc chuyển hồ sơ sang xử lý theo quy định khác nghiêm khắc hơn.
Tình huống giả định
Bà Vũ Thị Tâm cư trú tại khu phố 3, phường Linh Tây, TP. Thủ Đức, từng bị UBND phường xử phạt hành chính 4.000.000 đồng vì hành vi đổ rác thải sinh hoạt thẳng vào lối đi chung, sát ngay trước cửa nhà ông Trần Văn Minh – hàng xóm liền kề. Hành vi này không chỉ gây mất vệ sinh nghiêm trọng mà còn ảnh hưởng đến sinh hoạt và gây bức xúc trong cộng đồng dân cư. Sau khi bị xử phạt, bà Tâm được yêu cầu thu dọn toàn bộ rác và ký cam kết không tái phạm.
Tuy nhiên, chỉ chưa đầy một tháng sau, bà Tâm vẫn tiếp tục lén lút mang rác ra bỏ vào vị trí cũ vào ban đêm. Sự việc được ông Minh ghi lại bằng camera và gửi đơn phản ánh đến UBND phường. Sau khi xác minh, cơ quan chức năng kết luận đây là trường hợp tái phạm trong thời hạn 6 tháng theo quy định tại Điều 10 Luật Xử lý vi phạm hành chính. Kết quả, bà Tâm bị xử phạt mức cao nhất là 5.000.000 đồng theo Nghị định 144/2021/NĐ-CP. Ngoài ra, bà còn bị yêu cầu tham dự buổi họp kiểm điểm công khai tại tổ dân phố để nâng cao ý thức cộng đồng. Nếu tiếp tục vi phạm, UBND phường sẽ xem xét chuyển hồ sơ để xử lý theo hướng gây mất trật tự công cộng, có thể áp dụng các chế tài nghiêm khắc hơn.
(Đây là tình huống giả định mang tính chất minh họa)
Kết luận
Việc vứt rác trước nhà người khác hoặc tại nơi công cộng là hành vi vi phạm pháp luật. Mức phạt từ 3–5 triệu đồng khi để rác trước nhà người khác và nếu còn tái phạm sẽ có thể bị tăng mức phạt lên kịch khung hoặc xem xét quy định phạt nghiêm khắc hơn. Ngoài phạt tiền, cá nhân còn phải thực hiện thu gom và dọn dẹp sạch sẽ, trả lại hiện trạng ban đầu.
