Việt Nam áp dụng chế độ một vợ một chồng và cấm hoàn toàn tập quán đa thê. Việc quy định này nhằm bảo đảm quyền lợi bình đẳng và sự ổn định của gia đình.
Chế độ hôn nhân ở Việt Nam được xây dựng dựa trên nguyên tắc một vợ một chồng nhằm bảo đảm sự bình đẳng, tôn trọng và bền vững trong gia đình. Quy định này đồng thời loại bỏ các tập quán lạc hậu gây ảnh hưởng tiêu cực đến quyền lợi của phụ nữ và trẻ em. Hiểu rõ pháp luật về vấn đề đa thê giúp cá nhân, cộng đồng tuân thủ đúng quy định và bảo vệ giá trị văn hóa tiến bộ.
1. Việt Nam có cho phép chế độ đa thê không?
Điều 2 và Điều 5 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định như sau:
Luật Hôn nhân và gia đình 2014
Điều 2. Những nguyên tắc cơ bản của chế độ hôn nhân và gia đình
1. Hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, một vợ một chồng, vợ chồng bình đẳng.
...
Điều 5. Bảo vệ chế độ hôn nhân và gia đình
...
2. Cấm các hành vi sau đây:
...
c) Người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ;
...
Pháp luật Việt Nam bảo vệ chế độ hôn nhân một vợ một chồng như một nguyên tắc cơ bản. Mọi hành vi lập gia đình với nhiều người cùng lúc hoặc sống chung như vợ chồng với người đã có gia đình đều bị nghiêm cấm. Quy định này nhằm bảo đảm công bằng, quyền lợi và sự ổn định của mỗi gia đình.
Tình huống giả định
- Người đàn ông muốn cưới thêm vợ
Tại tỉnh Lạng Sơn, ông Trần Quốc Long đang có vợ hợp pháp nhưng lại muốn cưới thêm một phụ nữ khác và nhờ cán bộ tư pháp hỗ trợ thủ tục đăng ký. - Cán bộ tư pháp giải thích quy định
Cán bộ tư pháp hộ tịch thông tin rõ cho ông Long rằng pháp luật Việt Nam chỉ công nhận chế độ một vợ một chồng, hoàn toàn không cho phép đa thê và việc đăng ký sẽ không được chấp nhận. -
Ông Long buộc phải dừng ý định
Sau khi được giải thích đầy đủ, ông Long chấm dứt yêu cầu đăng ký kết hôn lần hai và tránh được hành vi vi phạm pháp luật.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Việt Nam có cấm áp dụng tập quán đa thê không?
Phụ lục II Nghị định 126/2014/NĐ-CP quy định:
PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC TẬP QUÁN LẠC HẬU VỀ HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH CẦN VẬN ĐỘNG XÓA BỎ HOẶC CẤM ÁP DỤNG
(Ban hành kèm theo Nghị định số 126/2014/NĐ-CP ngày 31 tháng 12 năm 2014 của Chính phủ)II. CÁC TẬP QUÁN LẠC HẬU VỀ HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH CẤM ÁP DỤNG
1. Chế độ hôn nhân đa thê.
...
Tập quán đa thê từng tồn tại trong một số cộng đồng, nhưng hiện nay bị coi là lạc hậu và vi phạm nguyên tắc của pháp luật Việt Nam. Việc tuyên truyền, áp dụng hoặc ép buộc người khác tham gia vào mô hình đa thê đều không được phép. Nhà nước yêu cầu loại bỏ hoàn toàn tập quán này để bảo đảm bình đẳng giới và quyền của mỗi thành viên gia đình.
Tình huống giả định
- Cộng đồng địa phương duy trì tập quán đa thê
Tại một xã miền núi thuộc tỉnh Cao Bằng, một số người lớn tuổi trong cộng đồng cho rằng đàn ông có thể lấy thêm vợ theo tập quán truyền thống của dòng họ. - Gia đình yêu cầu thực hiện theo tập quán
Ông Hoàng Văn Sỹ bị gia đình thúc ép cưới thêm một người phụ nữ khác dù ông đang có vợ hợp pháp. Gia đình cho rằng đó là “truyền thống” và cần duy trì. -
Chính quyền địa phương vào cuộc
Ủy ban nhân dân cấp xã giải thích rõ ràng rằng đa thê là tập quán lạc hậu bị cấm áp dụng theo Nghị định 126/2014/NĐ-CP. Cả hành vi ép buộc lẫn việc thực hiện đều không được chấp nhận và có thể bị xử lý theo pháp luật.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Pháp luật Việt Nam khẳng định chế độ một vợ một chồng và nghiêm cấm tất cả các hành vi liên quan đến đa thê. Các tập quán đa thê tồn tại trong cộng đồng cũng không được thừa nhận. Những tập quán này được xếp vào nhóm lạc hậu và bị cấm áp dụng hoàn toàn.
