Việc truy nã không có kết quả là gì?

Trong hoạt động tố tụng hình sự, nhiều trường hợp bị can, bị cáo bỏ trốn buộc cơ quan chức năng phải ra quyết định truy nã. Pháp luật quy định rõ khái niệm về việc truy nã không có kết quả trong quá trình điều tra, truy tố và xét xử. Đồng thời, cũng có hướng xử lý cụ thể khi hết thời hạn truy tố mà việc truy nã vẫn không đem lại kết quả nhằm bảo đảm tiến trình tố tụng được thực hiện đúng luật.

1. Việc truy nã không có kết quả là gì?

Điểm a khoản 1 Điều 4 Thông tư liên tịch 05/2025/TTLT-BCA-BQP-VKSNDTC-TANDTC quy định:

Thông tư liên tịch 05/2025/TTLT-BCA-BQP-VKSNDTC-TANDTC

Điều 4. Trường hợp, điều kiện ban hành bản kết luận điều tra đề nghị truy tố, bản cáo trạng và xét xử vắng mặt bị can, bị cáo

1. Cơ quan điều tra áp dụng quy định tại khoản 2 Điều 233, Viện kiểm sát áp dụng quy định tại khoản 2 Điều 243, Tòa án áp dụng quy định tại điểm a và điểm b khoản 2 Điều 290 của Bộ luật Tố tụng hình sự để điều tra, truy tố, xét xử vắng mặt bị can, bị cáo trong các trường hợp sau:

a) Bị can, bị cáo trốn hoặc không biết bị can, bị cáo ở đâu và việc truy nã không có kết quả.

Bị can, bị cáo trốn là trường hợp bị can, bị cáo cố ý trốn tránh, vắng mặt, cơ quan tiến hành tố tụng không giao được giấy triệu tập cho bị can, bị cáo hoặc đã giao giấy triệu tập nhưng bị can, bị cáo không chấp hành, trình diện theo giấy triệu tập mà không vì lý do bất khả kháng, trở ngại khách quan hoặc che giấu tung tích, nơi cư trú, nơi làm việc, nơi học tập nhằm không chấp hành quyết định, yêu cầu của cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng.

Không biết bị can, bị cáo ở đâu là trường hợp cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng đã tiến hành các hoạt động xác minh theo quy định pháp luật nhưng không xác định được bị can, bị cáo ở đâu.

Việc truy nã không có kết quả là trường hợp Cơ quan điều tra đã ra quyết định truy nã bị can, bị cáo, áp dụng các biện pháp xác minh, truy bắt bị can, bị cáo nhưng đến khi hết thời hạn điều tra, hết thời hạn truy tố, hết thời hạn chuẩn bị xét xử hoặc hết thời hạn theo quy định tại khoản 3 Điều 7 của Thông tư liên tịch này mà bị can, bị cáo không đầu thú hoặc không bắt được bị can, bị cáo.

...

Việc truy nã được xem là không có kết quả khi cơ quan điều tra đã triển khai mọi biện pháp theo luật định nhưng vẫn không tìm được tung tích bị can, bị cáo hoặc không buộc được họ ra trình diện. Đây là cơ sở để cơ quan tiến hành tố tụng chuyển sang các bước xử lý tiếp theo như truy tố hoặc xét xử vắng mặt, tránh tình trạng vụ án bị đình trệ vô thời hạn. 

Tình huống giả định:

• Bị can bỏ trốn sau khi bị khởi tố
  Tháng 3/2025, Nguyễn Hoàng Minh (trú tại Thành phố Đà Nẵng) bị khởi tố về hành vi Cố ý gây thương tích theo Điều 134 Bộ luật Hình sự. Khi nhận được giấy triệu tập lần hai của Cơ quan Cảnh sát điều tra thì Minh bỏ trốn khỏi nơi cư trú, cắt đứt liên lạc với gia đình và cơ quan chức năng.

• Cơ quan điều tra phát lệnh truy nã
  Sau khi tiến hành xác minh tại nhiều địa phương nhưng không có kết quả, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an Thành phố Đà Nẵng đã ra quyết định truy nã toàn quốc đối với Nguyễn Hoàng Minh. Thông tin truy nã được công bố trên Cổng thông tin điện tử Bộ Công an và gửi đến các địa phương để phối hợp truy bắt.

• Hết thời hạn điều tra nhưng chưa truy bắt được
  Đến tháng 8/2025, dù đã áp dụng nhiều biện pháp xác minh, truy tìm Minh vẫn chưa bị bắt giữ hoặc đầu thú. Cơ quan điều tra lập biên bản kết thúc thời hạn điều tra và ghi nhận “việc truy nã không có kết quả” theo đúng quy định.

(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)

2. Nếu hết thời hạn truy tố mà việc truy nã không có kết quả thì giải quyết thế nào?

Khoản 2 Điều 6 Thông tư liên tịch 05/2025/TTLT-BCA-BQP-VKSNDTC-TANDTC quy định:

Thông tư liên tịch 05/2025/TTLT-BCA-BQP-VKSNDTC-TANDTC

Điều 6. Truy tố vắng mặt bị can

...

2. Trường hợp Cơ quan điều tra kết thúc điều tra theo thủ tục chung nhưng trong giai đoạn truy tố thì bị can trốn hoặc không biết bị can ở đâu, Viện kiểm sát đề nghị Cơ quan điều tra ra quyết định truy nã bị can. Nếu hết thời hạn truy tố mà việc truy nã không có kết quả thì Viện kiểm sát xem xét, quyết định truy tố vắng mặt bị can nếu có đủ căn cứ, điều kiện quy định tại khoản 2 Điều 243 của Bộ luật Tố tụng hình sự và Điều 4 của Thông tư liên tịch này.

...

Khi bị can bỏ trốn trong giai đoạn truy tố, Viện kiểm sát có thể yêu cầu cơ quan điều tra ra quyết định truy nã. Nếu sau khi hết thời hạn truy tố mà vẫn không bắt được hoặc không có thông tin về bị can, việc truy tố vẫn được thực hiện nếu hồ sơ vụ án đã có đủ chứng cứ để xác định hành vi phạm tội, người phạm tội và các tình tiết liên quan. 

Tình huống giả định:

• Nguyễn Văn Cường bị khởi tố và bỏ trốn khỏi địa phương
  Tháng 5/2025, Nguyễn Văn Cường (trú tại tỉnh Quảng Ngãi) bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Quảng Ngãi khởi tố về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Trong quá trình được tại ngoại để phục vụ điều tra, Cường bỏ trốn khỏi nơi cư trú ngay trước khi có quyết định gia hạn điều tra khiến cơ quan chức năng không thể tiếp tục làm việc.

• Cơ quan điều tra ra quyết định truy nã nhưng không có kết quả
  Sau khi xác minh tại nhiều địa bàn, Cơ quan Cảnh sát điều tra đã ra quyết định truy nã toàn quốc đối với Nguyễn Văn Cường và phối hợp với các địa phương truy tìm. Tuy nhiên, đến hết thời hạn truy tố mọi biện pháp xác minh đều không mang lại kết quả, bị can vẫn chưa bị bắt hoặc ra đầu thú.

• Viện kiểm sát quyết định truy tố vắng mặt bị can
  Căn cứ hồ sơ vụ án đã hoàn tất và chứng cứ buộc tội rõ ràng, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Ngãi đã quyết định truy tố vắng mặt Nguyễn Văn Cường. Hồ sơ sau đó được chuyển sang Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ngãi để chuẩn bị xét xử vắng mặt theo đúng trình tự pháp luật.

(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)

ChatGPT đã nói: