Trong hệ thống đơn vị sự nghiệp công lập, vai trò của Hội đồng quản lý và người đứng đầu là cực kỳ quan trọng. Hội đồng quản lý không chỉ định hình chiến lược phát triển mà còn giám sát hoạt động của đơn vị, trong khi người đứng đầu chịu trách nhiệm điều hành và thực hiện các nghị quyết của Hội đồng. Để phân định rõ ràng quyền hạn và trách nhiệm giữa hai bên, Thông tư 07/2024/TT-BLĐTBXH đã được ban hành, quy định cụ thể các chức năng và nhiệm vụ của từng bên.
1. Vai trò của Hội đồng quản lý
Hội đồng quản lý là đại diện cho các cơ quan quản lý nhà nước, đảm bảo rằng đơn vị hoạt động trong khuôn khổ pháp luật và thực hiện đúng các chủ trương, chính sách của nhà nước. Cơ cấu của Hội đồng quản lý thường bao gồm đại diện từ các cơ quan cấp trên, người đứng đầu đơn vị, và các thành viên khác được lựa chọn dựa trên tiêu chí về chuyên môn và năng lực.
Các thành viên trong Hội đồng quản lý có quyền hạn và trách nhiệm rõ ràng được quy định. Họ có quyền quyết định về chiến lược, kế hoạch phát triển, cũng như giám sát việc thực hiện các nghị quyết của Hội đồng. Cụ thể:
- Quyết định các vấn đề thuộc thẩm quyền theo đề nghị của người đứng đầu đơn vị.
- Giám sát hoạt động của người đứng đầu và yêu cầu báo cáo định kỳ hoặc đột xuất.
- Đánh giá hiệu quả các hoạt động của đơn vị, từ đó có những đề xuất, điều chỉnh cần thiết nhằm nâng cao hiệu quả công việc.
Ngoài ra, Hội đồng còn có trách nhiệm trong việc phê duyệt các chủ trương lớn như tuyển dụng nhân sự, điều chỉnh ngân sách, hay các quyết định liên quan đến tổ chức nhân sự của đơn vị sự nghiệp công lập.
2. Vai trò của người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập
Người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập có vai trò quan trọng trong việc điều hành và quản lý mọi hoạt động của đơn vị. Họ chính là người đại diện cho đơn vị, thực hiện chức năng quản lý và điều hành, đảm bảo việc thực hiện các nghị quyết và chủ trương đã được Hội đồng quản lý thông qua. Theo Thông tư 07/2024/TT-BLĐTBXH, người đứng đầu có trách nhiệm điều hành hoạt động hàng ngày của đơn vị, từ việc hoạch định chính sách cho đến việc triển khai thực hiện các đề án, kế hoạch liên quan đến sự phát triển của đơn vị.
Ngoài ra, người đứng đầu còn chịu trách nhiệm trong việc báo cáo định kỳ hoặc đột xuất về tình hình hoạt động của đơn vị cho Hội đồng quản lý. Họ phải thực hiện và giám sát mọi hoạt động của đơn vị theo đúng các nghị quyết, quyết định đã được đưa ra để đảm bảo sự hài hòa và thống nhất trong hoạt động.
Về phía Hội đồng quản lý, họ có quyền kiểm tra và giám sát hoạt động của người đứng đầu. Điều này có nghĩa là, Hội đồng quản lý có thể yêu cầu người đứng đầu báo cáo chi tiết về một số hoạt động cụ thể hoặc tình hình tài chính, nhân sự của đơn vị.
Từ đó, có thể thấy rằng, mối quan hệ giữa người đứng đầu và Hội đồng quản lý không chỉ đơn thuần là sự phân chia quyền hạn mà còn đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ của mỗi bên, nhằm mang lại lợi ích tối ưu cho sự phát triển của đơn vị sự nghiệp công lập.
3. Phân biệt nhiệm vụ và quyền hạn
3.1 Nhiệm vụ thuộc thẩm quyền của Hội đồng quản lý
Hội đồng quản lý có vai trò chủ đạo trong việc quyết định về mục tiêu, chiến lược phát triển và các chủ trương lớn trong hoạt động của đơn vị sự nghiệp công lập. Theo Thông tư 07/2024/TT-BLĐTBXH, các thành viên trong Hội đồng có trách nhiệm định hướng và đưa ra các quyết định quan trọng nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững cho đơn vị.
Ngoài ra, Hội đồng cũng có quyền giám sát hoạt động của người đứng đầu. Điều này bao gồm việc yêu cầu người đứng đầu báo cáo định kỳ hoặc đột xuất về tình hình hoạt động của đơn vị để đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm trong quản lý.
3.2 Nhiệm vụ của người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập
Người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập có trách nhiệm chính trong việc quản lý điều hành hoạt động hàng ngày của đơn vị. Điều này không chỉ bao gồm việc triển khai các chiến lược, mục tiêu mà còn quản lý nhân sự và tài chính trong phạm vi thẩm quyền của mình.
Bên cạnh đó, người đứng đầu cũng phải báo cáo về các hoạt động của đơn vị theo yêu cầu của Hội đồng quản lý. Việc báo cáo này giúp Hội đồng có được thông tin đầy đủ và chính xác về tình hình hoạt động của đơn vị, từ đó có thể đưa ra những quyết định kịp thời và hợp lý .
4. Tình huống thực tế minh họa
4.1 Quyết định về việc tuyển dụng nhân sự mới: Ai chịu trách nhiệm và quy trình ra quyết định
Trong việc tuyển dụng nhân sự mới, trách nhiệm chủ yếu thuộc về người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập. Theo quy định tại Thông tư 07/2024/TT-BLĐTBXH, người đứng đầu có quyền quản lý điều hành và đưa ra quyết định trong việc thực hiện các quy trình tuyển dụng thực tế. Đồng thời, Hội đồng quản lý cũng giữ vai trò quan trọng trong việc giám sát và phê duyệt quy trình này, đặc biệt khi có những vị trí chủ chốt cần sự đồng ý của Hội đồng.
Quy trình tuyển dụng thường bao gồm các bước như:
- Xác định nhu cầu nhân sự của đơn vị.
- Soạn thảo và công bố thông tin tuyển dụng.
- Tiến hành phỏng vấn và đánh giá ứng viên.
- Ra quyết định cuối cùng về việc tuyển dụng, trong đó Hội đồng quản lý sẽ tham gia giám sát quá trình này nhằm đảm bảo tính minh bạch và công bằng.
4.2 Điều chỉnh ngân sách: Thẩm quyền của Hội đồng quản lý trong việc phê duyệt và vai trò của người đứng đầu trong triển khai
Về điều chỉnh ngân sách, quyền phê duyệt ngân sách thuộc về Hội đồng quản lý. Hội đồng có trách nhiệm xem xét và thông qua các kế hoạch ngân sách, đảm bảo rằng các khoản chi tiêu phù hợp với chiến lược phát triển của đơn vị. Trong trường hợp cần thiết phải điều chỉnh ngân sách, người đứng đầu đơn vị sẽ trình bày các lý do và đề xuất điều chỉnh để được Hội đồng quản lý phê duyệt.
Sau khi ngân sách được phê duyệt, người đứng đầu có trách nhiệm triển khai và quản lý việc sử dụng ngân sách đúng mục đích theo các quy định đã được thông qua. Người đứng đầu cũng sẽ cần báo cáo cho Hội đồng về tình hình thực hiện ngân sách định kỳ hoặc khi có yêu cầu, nhằm giúp Hội đồng theo dõi và đánh giá hiệu quả của việc sử dụng ngân sách.
Hai ví dụ trên chỉ ra rằng, mối quan hệ giữa Hội đồng quản lý và người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập không chỉ là quan hệ trách nhiệm, mà còn yêu cầu sự phối hợp chặt chẽ để đảm bảo các quyết định được thực hiện hiệu quả và xây dựng một môi trường làm việc minh bạch, trách nhiệm.
5. Các quy định pháp luật liên quan
Trong việc xác định mối quan hệ giữa Hội đồng quản lý và người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập, Thông tư 07/2024/TT-BLĐTBXH là một văn bản pháp lý quan trọng, quy định rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Hội đồng quản lý.
Theo Điều 4 của Thông tư, Hội đồng quản lý có quyền quyết định về mục tiêu, chiến lược phát triển và giám sát hoạt động của người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập. Đồng thời, Thông tư còn nêu rõ trách nhiệm của người đứng đầu đơn vị trong việc báo cáo các hoạt động và thực hiện các quyết định của Hội đồng quản lý.
Bên cạnh đó, Thông tư cũng quy định về các điều kiện bổ nhiệm thành viên của Hội đồng quản lý, điều này nhằm đảm bảo lựa chọn những cá nhân có năng lực, kinh nghiệm phù hợp để thực hiện các chức năng, nhiệm vụ này. Đặc biệt, Hội đồng quản lý còn có trách nhiệm trong việc giám sát quá trình thực hiện các quyết định của đơn vị, từ đó đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong quản lý.
Tổng kết
Trong mối quan hệ giữa Hội đồng quản lý và người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập, mỗi bên giữ vai trò quan trọng và có những quyền hạn, trách nhiệm riêng biệt. Hội đồng quản lý là cơ quan quyết định các mục tiêu, chiến lược phát triển, đồng thời giám sát và yêu cầu người đứng đầu báo cáo về tình hình hoạt động của đơn vị. Ngược lại, người đứng đầu đơn vị là người trực tiếp điều hành và thực hiện các nghị quyết của Hội đồng, đảm bảo rằng các hoạt động hàng ngày của đơn vị diễn ra suôn sẻ và hiệu quả. Sự phối hợp hài hòa giữa hai bên không chỉ giúp tối ưu hóa hiệu quả hoạt động của đơn vị sự nghiệp công lập mà còn mang lại sự minh bạch và công bằng trong quy trình ra quyết định.
