Việc đặt camera quay lén và phát tán hình ảnh nhạy cảm là hành vi xâm phạm nghiêm trọng quyền riêng tư và nhân phẩm của người khác. Pháp luật hiện hành quy định rõ hình thức xử lý đối với hành vi này, đặc biệt khi nó xảy ra trong không gian riêng tư như khách sạn. Đồng thời, người bị quay lén hoàn toàn có quyền tố giác hành vi vi phạm đến cơ quan chức năng để yêu cầu xử lý theo quy định của pháp luật.
1. Quay lén và phát tán hình ảnh nhạy cảm trong khách sạn bị xử lý thế nào?
Điều 326 Bộ luật Hình sự 2015 quy định như sau:
Điều 326. Tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy
1. Người nào làm ra, sao chép, lưu hành, vận chuyển, mua bán, tàng trữ nhằm phổ biến sách, báo, tranh, ảnh, phim, nhạc hoặc những vật phẩm khác có nội dung khiêu dâm, đồi trụy hoặc hành vi khác truyền bá vật phẩm đồi trụy thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:a) Dữ liệu được số hóa có dung lượng từ 01 gigabyte (GB) đến dưới 05 gigabyte (GB);
b) Sách in, báo in có số lượng từ 50 đơn vị đến 100 đơn vị;
c) Ảnh bản giấy có số lượng từ 100 ảnh đến 200 ảnh;
d) Phổ biến cho 10 người đến 20 người;
đ) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:
a) Có tổ chức;
b) Dữ liệu được số hóa có dung lượng từ 05 gigabyte (GB) đến dưới 10 gigabyte (GB);
c) Sách in, báo in có số lượng từ 51 đơn vị đến 100 đơn vị;
d) Ảnh bản giấy có số lượng từ 201 ảnh đến 500 ảnh;
đ) Phổ biến cho 21 người đến 100 người;
e) Đối với người dưới 18 tuổi;
g) Sử dụng mạng internet, mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội;
h) Tái phạm nguy hiểm.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Dữ liệu được số hóa có dung lượng 10 gigabyte (GB) trở lên;
b) Sách in, báo in có số lượng 101 đơn vị trở lên;
c) Ảnh bản giấy có số lượng 501 ảnh trở lên;
d) Phổ biến cho 101 người trở lên.
4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Theo quy định trên, hành vi quay lén hình ảnh có nội dung nhạy cảm trong không gian riêng tư như khách sạn, sau đó phát tán trên mạng hoặc chia sẻ cho người khác mà không được sự đồng ý của người bị quay, sẽ bị xử lý hình sự. Nếu dữ liệu phát tán ở mức độ lớn, sử dụng mạng Internet để lan truyền, hoặc phổ biến cho nhiều người thì hình phạt có thể tăng nặng lên đến 10 hoặc 15 năm tù, tùy theo tình tiết tăng nặng cụ thể.
Ngoài hình phạt tù, người phạm tội còn có thể bị cấm hành nghề hoặc bị phạt tiền bổ sung. Đáng chú ý, dù không có yếu tố cưỡng bức hay mục đích tống tiền, thì bản thân hành vi quay lén, phát tán nội dung mang tính khiêu dâm, đồi trụy, cũng đủ yếu tố cấu thành tội danh nêu trên.
Tình huống giả định
Anh Phạm Duy Nam, 31 tuổi, là nhân viên kỹ thuật tại một công ty truyền thông ở Hà Nội. Trong một lần đi công tác tại TP. Nha Trang, anh thuê phòng khách sạn trong 3 ngày và lén lắp một camera mini siêu nhỏ tại góc tủ tivi. Sau khi trả phòng, anh Nam mang theo thẻ nhớ, rồi chia sẻ các đoạn clip quay cảnh người khác sử dụng phòng lên một nhóm kín trên mạng xã hội Telegram để “khoe chiến tích”. Một trong các nạn nhân là chị Nguyễn Thị Thu, 25 tuổi, vô tình phát hiện hình ảnh của mình đang lan truyền trên mạng và lập tức trình báo cơ quan công an.
Qua điều tra, công an xác định anh Nam đã quay lén nhiều lượt khách, với tổng dữ liệu có dung lượng hơn 6GB, phát tán thông qua nền tảng mạng xã hội. Căn cứ Điều 326 Bộ luật Hình sự, hành vi này đủ yếu tố cấu thành tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy với tình tiết tăng nặng: sử dụng Internet và phổ biến cho nhiều người. Anh Nam bị khởi tố và tạm giam để điều tra.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Người bị quay lén trong khách sạn có quyền tố giác tội phạm không?
Khoản 1 và khoản 4 Điều 144 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 quy định như sau:
Điều 144. Tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố
1. Tố giác về tội phạm là việc cá nhân phát hiện và tố cáo hành vi có dấu hiệu tội phạm với cơ quan có thẩm quyền.2. Tin báo về tội phạm là thông tin về vụ việc có dấu hiệu tội phạm do cơ quan, tổ chức, cá nhân thông báo với cơ quan có thẩm quyền hoặc thông tin về tội phạm trên phương tiện thông tin đại chúng.
...
Theo quy định này, bất kỳ cá nhân nào, đặc biệt là người trực tiếp bị xâm hại, đều có quyền tố giác tội phạm khi phát hiện hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật. Hành vi quay lén và phát tán hình ảnh nhạy cảm là hành vi xâm phạm nghiêm trọng đến quyền riêng tư và nhân phẩm của người bị quay, và hoàn toàn có thể bị xử lý hình sự. Vì vậy, người bị hại có thể trình báo sự việc cho công an phường, công an quận, hoặc gửi đơn tố giác tới cơ quan điều tra để được bảo vệ quyền lợi.
Việc tố giác có thể thực hiện bằng lời nói trực tiếp hoặc bằng văn bản có kèm theo thông tin, bằng chứng liên quan như đường link, đoạn clip, tin nhắn đe dọa, tên tài khoản đăng tải... Cơ quan có thẩm quyền khi tiếp nhận tin báo có nghĩa vụ kiểm tra, xác minh và tiến hành các thủ tục khởi tố nếu đủ căn cứ. Ngoài ra, người tố giác tội phạm cũng được pháp luật bảo vệ về danh tính và an toàn cá nhân theo quy định về bảo vệ người tố giác, bị hại.
Tình huống giả định
Tháng 2/2025, chị Lê Thị Ngọc Hà, 27 tuổi, sau kỳ nghỉ lễ cùng bạn tại Đà Lạt, bất ngờ nhận được tin nhắn từ người lạ kèm đoạn clip ghi lại cảnh chị đang thay đồ trong phòng khách sạn. Người gửi yêu cầu chị chuyển tiền để “giữ bí mật” và đe dọa sẽ phát tán đoạn clip nếu không đáp ứng. Quá hoảng loạn, chị Hà nhờ người thân hỗ trợ và đến Công an TP. Đà Lạt để tố giác sự việc.
Tại cơ quan công an, chị Hà nộp toàn bộ nội dung tin nhắn, ảnh chụp đoạn clip và thông tin tài khoản gửi. Căn cứ Điều 144 Bộ luật Tố tụng Hình sự, công an tiếp nhận đơn tố giác, tiến hành xác minh và trích xuất camera tại khách sạn. Kết quả điều tra xác định có thiết bị quay lén gắn trái phép trong phòng và cơ quan điều tra nhanh chóng khởi tố vụ án.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Hành vi quay lén và phát tán hình ảnh nhạy cảm trong khách sạn là vi phạm nghiêm trọng pháp luật và có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy. Người bị quay lén có quyền tố giác hành vi này bằng lời hoặc bằng văn bản để cơ quan chức năng xử lý theo đúng quy định.
