Vụ thảm sát Bình Phước xảy ra vào tháng 7/2015 đã gây chấn động dư luận vì tính chất tàn bạo, khiến sáu người trong một gia đình thiệt mạng. Ba đối tượng bị đưa ra xét xử là Nguyễn Hải Dương - kẻ chủ mưu có quan hệ tình cảm với nạn nhân, Vũ Văn Tiến - người đồng hành trong suốt quá trình gây án, và Trần Đình Thoại - kẻ tham gia vào kế hoạch ban đầu nhưng rút lui giữa chừng. Trong bài viết này, Trợ Lý Luật sẽ phân tích vai trò cụ thể của từng cá nhân trong vụ án dưới góc nhìn pháp lý, qua đó làm rõ bản chất hành vi phạm tội và trách nhiệm hình sự tương ứng của mỗi người.
I. Nguyễn Hải Dương - Chủ mưu trong vụ thảm sát Bình Phước
1. Động cơ gây án
Nguyễn Hải Dương từng có quan hệ tình cảm với Lê Thị Ánh Linh, con gái ông Lê Văn Mỹ. Sau một thời gian quen nhau, gia đình Linh không đồng ý cho hai người tiếp tục, buộc họ phải chia tay. Dương cảm thấy bị xúc phạm, cho rằng chính gia đình người yêu đã ngăn cản và khiến mối quan hệ tan vỡ.
Ngoài nỗi buồn vì tình cảm, Dương còn đố kỵ với cuộc sống giàu có của gia đình Linh. Từ tâm lý hận thù và muốn có tiền, Dương đã nảy ra ý định quay lại giết cả nhà ông Mỹ để trả thù và cướp tài sản.
Ban đầu, Dương rủ bạn là Trần Đình Thoại tham gia nhưng không thành. Sau đó, hắn tiếp tục lôi kéo Vũ Văn Tiến cùng thực hiện. Mọi thứ được Dương chuẩn bị kỹ từ trước chứ không phải hành động bộc phát.
2. Lên kế hoạch và tổ chức thực hiện tội ác
| Chuẩn bị hung khí và phương tiện - Trước ngày 6/7/2015 Nguyễn Hải Dương lên kế hoạch giết người và cướp tài sản. Hắn chủ động mua dao, súng điện, dây rút, băng keo, găng tay, sim rác và mượn xe máy. Đây là các vật dụng được chuẩn bị kỹ để tránh bị phát hiện khi gây án. |
Theo: Tạp chí Kiểm sát |
|
Theo: Báo Quân đội nhân dân |
Trưa 6/7/2015 - Rủ đồng phạm và bàn bạc kế hoạch Dương rủ Vũ Văn Tiến tham gia với lời hứa chia tiền. Tiến đồng ý. Cả hai cùng bàn bạc chi tiết: thời gian đột nhập, cách khống chế các thành viên trong nhà và đường rút lui sau khi gây án. |
| Đột nhập và sát hại nạn nhân đầu tiên - Khoảng 2h sáng ngày 7/7/2015 Dương nhắn tin cho cháu Vỹ – người sống trong nhà ông Mỹ – để dụ ra mở cổng. Ngay khi Vỹ ra, hai đối tượng lập tức khống chế và sát hại. |
Theo: Báo Tuổi Trẻ |
|
|
Từ 2h10 đến khoảng 3h - Trói, tra khảo và giết lần lượt từng người Sau khi vào nhà, Dương và Tiến trói từng thành viên, bịt miệng và tra hỏi về tài sản. Ai không khai hoặc chống đối đều bị sát hại, bao gồm ông Mỹ, bà Nga, các con và cháu. |
| Tẩu thoát và che giấu dấu vết - Trước 4h sáng Trước khi rời hiện trường, Dương thay quần áo dính máu, lấy thêm tài sản rồi cùng Tiến quay về phòng trọ, cất giấu hung khí và tài sản cướp được. |
Theo: VnExpress |
3. Vai trò pháp lý
Trong vụ án này, Nguyễn Hải Dương là chủ mưu, người giữ vai trò cao nhất và nguy hiểm nhất. Dương là người trực tiếp lên kế hoạch, chuẩn bị công cụ, rủ rê đồng phạm và trực tiếp thực hiện hành vi giết hại 6 người trong gia đình ông Lê Văn Mỹ.
Dương chủ động kiểm soát toàn bộ quá trình phạm tội từ việc dụ nạn nhân mở cổng, trói tay chân, tra hỏi đến sát hại từng người. Mọi hành vi đều được lên kế hoạch kỹ lưỡng, cho thấy ý chí phạm tội rõ ràng, không mang tính bột phát.
Dưới góc độ pháp lý, Dương vi phạm nghiêm trọng điểm a, c, g, i, n, q khoản 1 Điều 93 Tội giết người, điều 133 Tội cướp tài sản, điều 20 về Đồng phạm Bộ luật Hình sự 1999, sửa đổi bổ sung 2009, Dương là người tổ chức, đóng vai trò chủ mưu, chỉ đạo và điều hành toàn bộ kế hoạch phạm tội.
Điều 20. Đồng phạm
1. Đồng phạm là trường hợp có hai người trở lên cố ý cùng thực hiện một tội phạm.
2. Người tổ chức, người thực hành, người xúi giục, người giúp sức đều là những người đồng phạm.
Người thực hành là người trực tiếp thực hiện tội phạm.
Người tổ chức là người chủ mưu, cầm đầu, chỉ huy việc thực hiện tội phạm.
Người xúi giục là người kích động, dụ dỗ, thúc đẩy người khác thực hiện tội phạm.
Người giúp sức là người tạo những điều kiện tinh thần hoặc vật chất cho việc thực hiện tội phạm.
3. Phạm tội có tổ chức là hình thức đồng phạm có sự câu kết chặt chẽ giữa những người cùng thực hiện tội phạm.
...
Điều 93. Tội giết người
1. Người nào giết người thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ mười hai năm đến hai mươi năm, tù chung thân hoặc tử hình:
a) Giết nhiều người;
...
c) Giết trẻ em;
...
g) Để thực hiện hoặc che giấu tội phạm khác;
...
i) Thực hiện tội phạm một cách man rợ;
...
n) Có tính chất côn đồ;
...
q) Vì động cơ đê hèn.
Tòa án xác định Nguyễn Hải Dương là người gánh chịu trách nhiệm hình sự cao nhất trong vụ án, bởi chính hành động chủ động và tàn ác của hắn là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến cái chết của 6 người.
II. Vũ Văn Tiến - Người trực tiếp tham gia và tiếp tay cho tội ác
1. Lý do tham gia
Vũ Văn Tiến là bạn làm chung xưởng mộc với Nguyễn Hải Dương. Trưa 6/7/2015, Dương hẹn Tiến đi uống cà phê rồi rủ tham gia vào kế hoạch cướp tài sản của một gia đình giàu có.
Dương không nói rõ sẽ giết người, nhưng khi biết đó là nhà người yêu cũ của Dương và kế hoạch có thể nguy hiểm, Tiến vẫn không từ chối.
Tiến khi đó đang thiếu tiền tiêu xài, lại tin tưởng vào Dương nên đồng ý. Sau khi đồng ý, Tiến cùng Dương bàn bạc cách đột nhập, mang theo hung khí và chuẩn bị cho vụ việc xảy ra vào rạng sáng hôm sau.
2. Hành vi trong quá trình gây án
| Đồng ý tham gia và bàn bạc kế hoạch - Trưa 6/7/2015 Sau khi được Nguyễn Hải Dương rủ rê với lời hứa chia tiền từ vụ cướp, Vũ Văn Tiến đồng ý tham gia. Hai người ngồi lại bàn bạc chi tiết kế hoạch, xác định thời điểm gây án, phương án đột nhập và cách xử lý các nạn nhân. |
 |
|
Theo: VnExpress |
Tối 6/7/2015 - Cùng chuẩn bị phương tiện gây án Tiến hỗ trợ Dương kiểm tra lại các vật dụng như dao, súng điện, dây rút, băng keo, găng tay… và cùng di chuyển tới gần hiện trường, chờ thời điểm thuận lợi để ra tay. |
| Đột nhập vào nhà nạn nhân - Khoảng 2h sáng ngày 7/7/2015 Tiến cùng Dương tiếp cận căn biệt thự của ông Lê Văn Mỹ. Khi cháu Dư Minh Vỹ mở cổng theo sự dụ dỗ qua tin nhắn, Tiến cùng Dương lao vào khống chế và sát hại nạn nhân này ngay tại chỗ. |
 |
 |
Từ khoảng 2h10 đến 3h - Trói, tra hỏi và sát hại các nạn nhân còn lại Tiến phối hợp với Dương lần lượt trói tay chân, bịt miệng và tra khảo từng thành viên trong gia đình ông Mỹ. Trong suốt quá trình này, Tiến trực tiếp giữ nạn nhân hoặc hỗ trợ thao tác để Dương thực hiện hành vi giết người. |
| Tẩu thoát và xóa dấu vết - Trước 4h sáng Sau khi giết hại toàn bộ 6 người trong nhà, Tiến cùng Dương thay quần áo, lấy một số tài sản rồi nhanh chóng rời khỏi hiện trường. Tiến cũng tham gia vào việc che giấu tang vật, không tố giác tội phạm. |
Theo: VnExpress |
3. Vai trò pháp lý
Vũ Văn Tiến giữ vai trò đồng phạm tích cực trong vụ án giết người, cướp tài sản tại Bình Phước. Dù không phải người chủ mưu, Tiến đã chủ động tham gia ngay từ khâu chuẩn bị, cùng Nguyễn Hải Dương lên kế hoạch, bàn bạc chi tiết, chuẩn bị phương tiện và thực hiện tội ác đến cùng.
Trong suốt quá trình gây án, Tiến không bị ép buộc, mà tự nguyện hỗ trợ Dương khống chế, trói và tra hỏi các nạn nhân. Mặc dù phần lớn hành vi giết người do Dương thực hiện, nhưng Tiến là người giúp sức tích cực, góp phần tạo điều kiện cho tội ác hoàn tất.
Dưới góc độ pháp lý, hành vi của Tiến cấu thành các tội gồm Tội giết người có tổ chức (Điều 93, điểm a, c, g, i, n Bộ luật Hình sự 1999, sửa đổi bổ sung 2009), Tội cướp tài sản (Điều 133 – Bộ luật Hình sự 1999)
Điều 20. Đồng phạm
1. Đồng phạm là trường hợp có hai người trở lên cố ý cùng thực hiện một tội phạm.
2. Người tổ chức, người thực hành, người xúi giục, người giúp sức đều là những người đồng phạm.
Người thực hành là người trực tiếp thực hiện tội phạm.
Người tổ chức là người chủ mưu, cầm đầu, chỉ huy việc thực hiện tội phạm.
Người xúi giục là người kích động, dụ dỗ, thúc đẩy người khác thực hiện tội phạm.
Người giúp sức là người tạo những điều kiện tinh thần hoặc vật chất cho việc thực hiện tội phạm.
3. Phạm tội có tổ chức là hình thức đồng phạm có sự câu kết chặt chẽ giữa những người cùng thực hiện tội phạm.
Điều 93. Tội giết người
1. Người nào giết người thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ mười hai năm đến hai mươi năm, tù chung thân hoặc tử hình:
a) Giết nhiều người;
...
c) Giết trẻ em;
...
g) Để thực hiện hoặc che giấu tội phạm khác;
...
i) Thực hiện tội phạm một cách man rợ;
...
n) Có tính chất côn đồ;
...
Ngoài ra, theo Điều 20 Đồng phạm, những người cùng cố ý thực hiện tội phạm sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự theo mức độ tham gia. Tiến được xác định là người giúp sức tích cực, góp phần quan trọng làm tăng tính chất nghiêm trọng của vụ án.
Tòa án đã nhận định hành vi của Tiến là đặc biệt nguy hiểm, thể hiện sự máu lạnh, vô nhân tính, và do đó cần áp dụng hình phạt nghiêm khắc, tương xứng với hậu quả đã gây ra.
III. Trần Đình Thoại - Người tham gia chuẩn bị nhưng rút lui
1. Mức độ tham gia
Trần Đình Thoại là người đầu tiên được Nguyễn Hải Dương rủ tham gia kế hoạch giết người, cướp tài sản. Vào cuối tháng 6/2015, Thoại cùng Dương mang theo dao đến khu vực nhà ông Lê Văn Mỹ với ý định thực hiện hành vi. Tuy nhiên, do bị cháu Dư Minh Vỹ từ chối mở cổng nên cả hai bỏ về.
2. Rút lui nhưng không tố giác
Sau lần đầu thất bại, Thoại chủ động rút lui, viện lý do bận việc. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là anh ta không tố giác hành vi nguy hiểm của Dương, mặc dù hoàn toàn có thể ngăn chặn tội ác xảy ra.
3. Vai trò pháp lý
Về mặt pháp luật, hành vi của Thoại vẫn cấu thành tội giết người và cướp tài sản với vai trò đồng phạm khởi đầu, theo quy định tại điều 17 và điều 20 Đồng phạm Bộ luật Hình sự 1999:
Điều 17. Chuẩn bị phạm tội
Chuẩn bị phạm tội là tìm kiếm, sửa soạn công cụ, phương tiện hoặc tạo ra những điều kiện khác để thực hiện tội phạm.
Người chuẩn bị phạm một tội rất nghiêm trọng hoặc một tội đặc biệt nghiêm trọng, thì phải chịu trách nhiệm hình sự về tội định thực hiện.
...
Điều 20. Đồng phạm
1. Đồng phạm là trường hợp có hai người trở lên cố ý cùng thực hiện một tội phạm.
2. Người tổ chức, người thực hành, người xúi giục, người giúp sức đều là những người đồng phạm.
Người thực hành là người trực tiếp thực hiện tội phạm.
Người tổ chức là người chủ mưu, cầm đầu, chỉ huy việc thực hiện tội phạm.
Người xúi giục là người kích động, dụ dỗ, thúc đẩy người khác thực hiện tội phạm.
Người giúp sức là người tạo những điều kiện tinh thần hoặc vật chất cho việc thực hiện tội phạm.
3. Phạm tội có tổ chức là hình thức đồng phạm có sự câu kết chặt chẽ giữa những người cùng thực hiện tội phạm.
Tòa án xác định Thoại góp phần vào giai đoạn chuẩn bị tội ác, dù không trực tiếp gây hậu quả. Tuy nhiên, việc không tiếp tục tham gia và không hiện diện tại hiện trường là tình tiết giảm nhẹ quan trọng. Vì vậy, mức án dành cho Thoại thấp hơn nhiều so với Dương và Tiến.
V. Kết luận
Vụ án Bình Phước là minh chứng điển hình cho hành vi phạm tội có tổ chức, dã man và phi nhân tính. Dưới góc độ pháp lý, ba bị cáo bị xử lý nghiêm minh theo đúng vai trò:
-
Nguyễn Hải Dương chủ mưu, trực tiếp giết người: tử hình.
-
Vũ Văn Tiến đồng phạm tích cực: tử hình.
-
Trần Đình Thoại giúp sức giai đoạn chuẩn bị: 16 năm tù.
Bản án không chỉ là sự trừng phạt thích đáng mà còn là lời cảnh tỉnh về trách nhiệm sống, hành xử và tuân thủ pháp luật trong mỗi con người.
