Bán hàng rong tại khu du lịch giúp nhiều người mưu sinh nhưng nếu vi phạm quy định sẽ làm xấu hình ảnh du lịch. Trong đó, hành vi ép buộc khách mua hàng là bị nghiêm cấm. Pháp luật đã có quy định xử phạt rõ ràng để giữ môi trường du lịch văn minh và an toàn.
1. Người bán hàng rong ép khách du lịch mua hàng hóa có bị xử phạt vi phạm hành chính không?
Điểm a khoản 3 và khoản 9 Điều 6 Nghị định 45/2019/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 6. Vi phạm quy định chung về hoạt động kinh doanh du lịch
3. Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:a) Tranh giành khách du lịch hoặc ép khách du lịch mua hàng hóa, dịch vụ;
…9. Biện pháp khắc phục hậu quả:
Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi quy định tại điểm a khoản 3… Điều này.
Theo quy định này, hành vi ép khách du lịch mua hàng dù diễn ra dưới bất kỳ hình thức nào: chèo kéo, gây áp lực, đi theo buộc mua đều bị coi là vi phạm hành chính. Người vi phạm sẽ bị xử phạt bằng tiền và nếu có thu lợi từ hành vi này thì còn phải nộp lại toàn bộ khoản lợi bất chính.
Quy định này góp phần nâng cao ý thức của người bán hàng và gìn giữ môi trường du lịch văn minh, hạn chế tình trạng quấy rối du khách tại các điểm tham quan.
Tình huống giả định
Bà Nguyễn Thị Thu bán hàng rong tại khu vực hồ Hoàn Kiếm, Hà Nội. Khi thấy một nhóm du khách nước ngoài dừng lại chụp ảnh, bà Thu tiếp cận và cố gắng mời chào mua móc khóa lưu niệm. Sau khi bị từ chối, bà tiếp tục bám theo và buộc một du khách phải mua với giá cao gấp ba lần niêm yết. Hành vi này bị tổ công tác du lịch quận Hoàn Kiếm phát hiện và lập biên bản.
Căn cứ theo điểm a khoản 3 Điều 6 Nghị định 45/2019/NĐ-CP, UBND quận ra quyết định xử phạt bà Thu 2 triệu đồng và buộc hoàn trả số tiền đã ép khách mua. Biện pháp xử lý này giúp bảo đảm quyền lợi của du khách và tạo môi trường buôn bán công bằng, đúng pháp luật.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi ép khách du lịch mua hàng là bao lâu?
Khoản 1 và khoản 2 Điều 2 Nghị định 45/2019/NĐ-CP, được bổ sung bởi khoản 1 Điều 1 Nghị định 129/2021/NĐ-CP quy định như sau:
Điều 2a. Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính
1. Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực du lịch là 01 năm.
2. Thời điểm để tính thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực du lịch được quy định như sau:
a) Đối với hành vi vi phạm hành chính đang thực hiện quy định tại điểm a khoản 3 Điều này thì thời hiệu được tính từ thời điểm người có thẩm quyền thi hành công vụ phát hiện hành vi vi phạm;
b) Đối với hành vi vi phạm hành chính đã kết thúc quy định tại điểm b khoản 3 Điều này thì thời hiệu được tính từ thời điểm chấm dứt hành vi vi phạm;
...
Theo đó, nếu hành vi ép khách du lịch mua hàng vẫn đang diễn ra và bị phát hiện, thì thời hiệu xử phạt được tính từ thời điểm phát hiện. Trường hợp hành vi đã chấm dứt (ví dụ: chỉ thực hiện một lần), thì thời hiệu sẽ tính từ thời điểm hành vi kết thúc. Trong mọi trường hợp, thời hạn tối đa để xử phạt là 01 năm kể từ các mốc nói trên.
Ngoài ra, nếu cá nhân vi phạm cố tình trốn tránh hoặc cản trở việc xử phạt, thì thời hiệu sẽ được tính lại kể từ thời điểm hành vi trốn tránh hoặc cản trở chấm dứt.
Tình huống giả định
Anh Trần Văn Hậu là người bán hàng rong tại khu du lịch Bãi Sau, TP. Vũng Tàu. Vào tháng 4/2024, anh bị tố cáo đã có hành vi ép khách du lịch Hàn Quốc mua hải sản khô với giá cao. Sau khi khách rời đi, không ai lập biên bản tại chỗ nên vụ việc không được xử lý ngay. Đến tháng 1/2025, cơ quan chức năng nhận được phản ánh kèm video do khách quay lại làm bằng chứng và tiến hành xác minh.
Căn cứ khoản 1 Điều 2 Nghị định 45/2019/NĐ-CP, do thời điểm xử lý đã vượt quá 01 năm kể từ khi hành vi xảy ra, nên cơ quan có thẩm quyền không thể ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với anh Hậu. Tuy nhiên, cơ quan quản lý địa phương vẫn lập biên bản nhắc nhở và đề nghị cam kết không tái phạm, nhằm phòng ngừa vi phạm tương tự trong tương lai.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
Kết luận
Hành vi ép khách du lịch mua hàng hóa, dịch vụ là hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực du lịch và có thể bị phạt tiền từ 1 đến 3 triệu đồng, đồng thời buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp nếu có. Thời hiệu xử phạt đối với hành vi này là 01 năm, tính từ thời điểm phát hiện hoặc chấm dứt hành vi vi phạm, tùy từng trường hợp cụ thể.
