Ngân hàng chính sách là tổ chức tài chính đặc biệt của Nhà nước nhằm thực hiện mục tiêu kinh tế - xã hội. Hoạt động của ngân hàng chính sách không vì lợi nhuận mà để hỗ trợ người dân và các đối tượng chính sách. Vốn điều lệ của ngân hàng này được hình thành chủ yếu từ ngân sách nhà nước và các nguồn hợp pháp khác.
1. Ngân hàng chính sách có hoạt động vì mục tiêu lợi nhuận hay không?
Khoản 1 Điều 16 Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024 quy định như sau:
Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024
Điều 16. Thành lập, hoạt động và quản lý nhà nước đối với ngân hàng chính sách
1. Ngân hàng chính sách do Thủ tướng Chính phủ thành lập, hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận nhằm thực hiện các chính sách kinh tế - xã hội của Nhà nước.
...
Thay vì tìm kiếm lợi nhuận, mục tiêu cốt lõi của ngân hàng chính sách là thực hiện các chương trình tín dụng ưu đãi cho hộ nghèo, học sinh - sinh viên khó khăn, người lao động ở vùng sâu vùng xa, hoặc các dự án xã hội do Nhà nước chỉ định. Nhờ cơ chế này, ngân hàng chính sách góp phần giảm nghèo bền vững, thúc đẩy an sinh xã hội và phát triển kinh tế.
Tình huống giả định
-
Anh Nam thuộc hộ nghèo
Ngày 05/3/2025, anh Nguyễn Văn Nam (trú tại xã Nam Ba Đồn, tỉnh Quảng Trị) được UBND xã xác nhận thuộc diện hộ nghèo. -
Anh Nam nộp hồ sơ vay vốn tại Ngân hàng Chính sách xã hội
Ngày 10/3/2025, anh Nam làm hồ sơ vay vốn tại Ngân hàng Chính sách xã hội xã Nam Ba để mua bò sinh sản. -
Anh Nam được giải ngân khoản vay ưu đãi
Ngày 20/3/2025, ngân hàng giải ngân 50 triệu đồng cho anh Nam với lãi suất thấp, thời hạn trả kéo dài, không nhằm mục tiêu lợi nhuận. -
Gia đình anh Nam cải thiện thu nhập
Đến cuối năm 2025, nhờ khoản vay ưu đãi này, gia đình anh Nam có thêm nguồn thu nhập từ chăn nuôi, từng bước thoát nghèo.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
2. Vốn điều lệ của ngân hàng chính sách là từ đâu?
Điều 18 Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024 quy định như sau:
Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024
Điều 18. Vốn điều lệ của ngân hàng chính sách
Vốn điều lệ của ngân hàng chính sách do ngân sách nhà nước cấp và được bổ sung từ ngân sách nhà nước, các nguồn tài chính hợp pháp khác.
Khác với các ngân hàng thương mại phải huy động vốn chủ sở hữu từ cổ đông, ngân hàng chính sách được Nhà nước cấp vốn điều lệ ban đầu để bảo đảm hoạt động. Ngoài ra, vốn của ngân hàng chính sách còn được bổ sung từ ngân sách nhà nước hằng năm hoặc từ những nguồn tài chính hợp pháp khác, như viện trợ phát triển. Điều này khẳng định vai trò chủ đạo của Nhà nước trong việc bảo đảm hoạt động bền vững cho ngân hàng chính sách.
Tình huống giả định
-
Quốc hội quyết định bổ sung vốn
Ngày 01/6/2024, Quốc hội thông qua nghị quyết phân bổ ngân sách nhà nước, trong đó bổ sung 10.000 tỷ đồng cho Ngân hàng Chính sách xã hội. -
Chính phủ triển khai quyết định
Ngày 15/6/2024, Chính phủ ban hành quyết định chính thức cấp vốn điều lệ bổ sung cho ngân hàng này. -
Ngân hàng chính sách tiếp nhận nguồn vốn
Ngày 25/6/2024, Ngân hàng Chính sách xã hội nhận đủ số vốn điều lệ bổ sung từ ngân sách nhà nước. -
Nguồn vốn được đưa vào cho vay giải quyết việc làm
Từ tháng 7/2024, ngân hàng triển khai chương trình cho vay ưu đãi tạo việc làm cho người lao động, sử dụng nguồn vốn bổ sung này.
Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.
3. Kết luận
Ngân hàng chính sách là công cụ quan trọng giúp Nhà nước thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, hoạt động hoàn toàn không vì lợi nhuận. Ngân hàng chính sách được thành lập để thực hiện tín dụng ưu đãi cho các đối tượng chính sách thay vì tìm kiếm lợi nhuận. Nguồn vốn điều lệ của ngân hàng được cấp từ ngân sách nhà nước và có thể được bổ sung từ các nguồn hợp pháp khác.
