Mỗi xã cần có bao nhiêu trường mầm non?

Việc sắp xếp mạng lưới trường học là một nội dung quan trọng trong công tác quản lý giáo dục nhằm bảo đảm cơ sở vật chất, đội ngũ và chất lượng dạy học phù hợp với điều kiện từng địa phương. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đưa ra quy định cụ thể về số lượng trường mầm non tối thiểu tại mỗi xã. Đồng thời, văn bản này cũng nêu rõ trách nhiệm của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trong việc chỉ đạo, rà soát và tổ chức sắp xếp lại hệ thống cơ sở giáo dục trên địa bàn.

1. Mỗi xã cần có bao nhiêu trường mầm non?

Căn cứ Điểm b Mục 3 Công văn 6165/BGDĐT-GDPT năm 2025:

Công văn 6165/BGDĐT-GDPT

3. Nội dung thực hiện

...

b) Xây dựng phương án sắp xếp mạng lưới cơ sở giáo dục

- Xây dựng phương án sắp xếp (sáp nhập, hợp nhất, giải thể hoặc thành lập mới) cơ sở giáo dục một cách hợp lý, hiệu quả, không gây lãng phí nguồn lực. Phương án sắp xếp của địa phương cần nêu rõ mục tiêu, nhiệm vụ, thời hạn, nguồn lực, lộ trình và phân công trách nhiệm cụ thể đối với tập thể, cá nhân phụ trách. Lấy ý kiến cộng đồng và các đơn vị, cá nhân liên quan; hạn chế tối đa tác động, xáo trộn đối với cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên, trẻ em, học sinh, học viên.

- Đối với các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông:

+ Chỉ thực hiện sáp nhập trường, điểm trường trong phạm vi một đơn vị hành chính cấp xã; ưu tiên giữ lại các điểm trường có điều kiện thuận lợi (cơ sở vật chất, giao thông, dân cư tập trung); giải thể các điểm trường lẻ không đạt tiêu chuẩn cơ sở vật chất tối thiểu. Các cơ sở giáo dục thuộc diện dồn ghép phải được chuẩn bị đầy đủ cơ sở vật chất tại điểm trường chính. Việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất đai, cơ sở vật chất tại những điểm trường được chuyển đi phải phù hợp với các quy định của pháp luật và bảo đảm hiệu quả sử dụng.

+ Bảo đảm mỗi đơn vị hành chính cấp xã có ít nhất một trường mầm non, một trường tiểu học và một trường trung học cơ sở. Trường hợp đặc biệt, có thể tổ chức trường phổ thông có nhiều cấp học, nhưng phải bố trí khu vực riêng biệt cho từng cấp học, đảm bảo điều kiện dạy học.

+ Ưu tiên các mô hình trường phổ thông có nhiều cấp học (tiểu học và trung học cơ sở) tại các khu vực dân cư thưa thớt hoặc nơi có điều kiện đi lại khó khăn. Đồng thời, xem xét sáp nhập các trường mầm non, sáp nhập các trường tiểu học có quy mô nhỏ, dưới chuẩn trong cùng địa bàn cấp xã theo lộ trình phù hợp.

- Đối với các cơ sở giáo dục thường xuyên:

+ Sắp xếp, sáp nhập các trung tâm giáo dục thường xuyên, trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên thành trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên liên phường, xã thực hiện theo chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức của trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên; sáp nhập trung tâm giáo dục thường xuyên với trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên liên phường, xã trên cùng địa bàn cấp xã.

+ Sắp xếp, sáp nhập các trung tâm học tập cộng đồng theo địa bàn cấp xã; bảo đảm mỗi đơn vị hành chính cấp xã có một trung tâm học tập cộng đồng cấp xã.

...

Mỗi xã phải có ít nhất một trường mầm non nhằm bảo đảm quyền được học tập và chăm sóc của trẻ em theo quy định của Luật Giáo dục. Quy định này giúp hạn chế tình trạng trẻ phải đi xa, tạo điều kiện cho việc phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi và nâng cao chất lượng nuôi dạy trẻ tại cơ sở. Đối với những khu vực dân cư thưa thớt, địa hình khó khăn, địa phương có thể sắp xếp theo mô hình trường phổ thông nhiều cấp học tuy nhiên phải bố trí khu riêng cho từng cấp để bảo đảm an toàn, phù hợp tâm lý lứa tuổi và điều kiện dạy học. 

Tình huống giả định:

• Xã Tân Hợp rà soát lại mạng lưới trường mầm non trên địa bàn
  Tháng 8/2025, xã Tân Hợp (tỉnh Lào Cai) thực hiện rà soát hệ thống trường mầm non. Qua thống kê, xã có 3 điểm trường lẻ nằm rải rác tại các thôn vùng cao, cơ sở vật chất xuống cấp, khó khăn về giao thông và đội ngũ giáo viên phân tán.

• Địa phương đề xuất phương án sáp nhập các điểm trường lẻ về trung tâm xã
  Trước thực trạng đó, Ủy ban nhân dân xã Tân Hợp phối hợp với Phòng Giáo dục và Đào tạo xây dựng phương án sắp xếp lại mạng lưới trường học. Kế hoạch đề xuất giữ lại 1 trường mầm non trung tâm tại xã đồng thời đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất và hỗ trợ phương tiện đưa đón trẻ từ các thôn xa.

• Sau sáp nhập, công tác quản lý và chất lượng giáo dục được nâng cao
  Đến cuối năm 2025, việc sáp nhập hoàn tất cơ sở vật chất được cải thiện, giáo viên được bố trí hợp lý và chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ em tăng rõ rệt. Mô hình trường trung tâm của xã giúp tiết kiệm ngân sách, thuận tiện cho việc quản lý và bảo đảm đúng quy định mỗi xã có ít nhất một trường mầm non.

(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)

2. Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm gì đối với tổ chức sắp xếp các cơ sở giáo dục?

Điểm c Mục 4 Công văn 6165/BGDĐT-GDPT năm 2025 quy định:

Công văn 6165/BGDĐT-GDPT

4. Tổ chức thực hiện

...

c) Ủy ban nhân dân cấp xã

- Chỉ đạo rà soát, đánh giá thực trạng trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở và trung tâm học tập cộng đồng trên địa bàn; căn cứ các nguyên tắc để xây dựng phương án sắp xếp gửi Sở GDĐT thẩm định, trình UBND cấp tỉnh quyết định.

- Tổ chức lấy ý kiến cha mẹ trẻ em, học sinh, học viên, cộng đồng dân cư, bảo đảm dân chủ, công khai, minh bạch trước khi triển khai.

- Tổ chức thực hiện phương án đã được phê duyệt; quản lý, điều hành, bảo đảm an ninh, an toàn cho trẻ em, học sinh, học viên sau sắp xếp; định kỳ báo cáo UBND cấp tỉnh và Sở GDĐT.

...

Ủy ban nhân dân cấp xã là cấp quản lý trực tiếp, nắm rõ tình hình dân cư và điều kiện cơ sở giáo dục tại địa phương do đó đóng vai trò quan trọng trong việc tổ chức và giám sát quá trình sắp xếp mạng lưới trường học. UBND xã có nhiệm vụ đánh giá thực trạng từng cơ sở, từ đó đề xuất phương án sáp nhập, giải thể hoặc thành lập mới trường học phù hợp với điều kiện địa phương. Trước khi thực hiện, xã phải lấy ý kiến người dân và các bên liên quan, bảo đảm minh bạch và đồng thuận. Sau khi phương án được phê duyệt, UBND xã chịu trách nhiệm triển khai, quản lý, bảo đảm an toàn cho học sinh và giáo viên đồng thời báo cáo định kỳ kết quả thực hiện cho cấp trên.

Tình huống giả định:

• Xã Sơn Lương tiến hành rà soát thực trạng trường học trên địa bàn
  Tháng 9/2025, Ủy ban nhân dân xã Sơn Lương (tỉnh Lào Cai) tổ chức rà soát mạng lưới các cơ sở giáo dục theo hướng dẫn của Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Lào Cai. Kết quả cho thấy xã có một trường mầm non và hai điểm trường lẻ tiểu học nằm ở vùng núi xa trung tâm, cơ sở vật chất xuống cấp, sĩ số học sinh thấp.

• UBND xã lấy ý kiến nhân dân và trình phương án sắp xếp
  Sau khi thống nhất với Ban giám hiệu và hội phụ huynh, UBND xã Sơn Lương gửi phương án sáp nhập hai điểm trường tiểu học lẻ về trường trung tâm đồng thời đề nghị đầu tư nâng cấp khu nhà học mới. Phương án được gửi Sở Giáo dục và Đào tạo thẩm định, trình UBND tỉnh Lào Cai phê duyệt.

• Phương án được phê duyệt và triển khai an toàn, hiệu quả
  Đến cuối năm 2025, việc sáp nhập hoàn tất học sinh được bố trí phương tiện đưa đón, cơ sở vật chất đạt chuẩn tối thiểu. UBND xã Sơn Lương báo cáo kết quả lên UBND tỉnh, khẳng định việc sắp xếp mạng lưới trường học giúp tinh gọn bộ máy, bảo đảm an toàn và nâng cao chất lượng giáo dục tại địa phương.

(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)

3. Kết luận

Công văn 6165/BGDĐT-GDPT năm 2025 là cơ sở quan trọng để các địa phương thực hiện việc sắp xếp lại mạng lưới cơ sở giáo dục phù hợp với điều kiện thực tế. Theo đó, mỗi xã phải bảo đảm có ít nhất một trường mầm non để đáp ứng nhu cầu học tập của trẻ em trong độ tuổi. Ủy ban nhân dân cấp xã giữ vai trò trực tiếp trong việc rà soát, lấy ý kiến nhân dân và tổ chức thực hiện phương án đã được phê duyệt qua đó góp phần nâng cao hiệu quả quản lý giáo dục và bảo đảm quyền học tập cho trẻ em.