Việc mang vàng khi nhập cảnh là hoạt động được kiểm soát chặt chẽ nhằm bảo đảm quản lý tiền tệ và ổn định thị trường vàng trong nước. Pháp luật quy định rõ giới hạn và hình thức được phép mang vàng theo từng loại giấy tờ nhập cảnh đồng thời yêu cầu khai báo khi vượt mức quy định. Trường hợp cố tình mang vàng vượt quá giới hạn hoặc không khai báo với cơ quan hải quan sẽ bị xử lý theo quy định.
Người mang vàng nhập cảnh trái phép vào Việt Nam sẽ bị xử lý hình sự về tội vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới với mức phạt tù cao nhất đến 10 năm.
1. Cá nhân có được mang vàng khi nhập cảnh vào Việt Nam không?
Trả lời vắn tắt: Cá nhân nhập cảnh bằng hộ chiếu được mang theo vàng trang sức, mỹ nghệ có tổng khối lượng dưới 300g. Nếu mang từ 300g trở lên phải khai báo với cơ quan hải quan, còn vàng miếng hoặc vàng nguyên liệu thì bị cấm mang theo.
Căn cứ Điều 2 và Điều 3 Thông tư 11/2014/TT-NHNN quy định:
Điều 2. Mang vàng khi xuất cảnh, nhập cảnh bằng hộ chiếu
1. Cá nhân Việt Nam và cá nhân nước ngoài xuất cảnh, nhập cảnh bằng hộ chiếu không được phép mang theo vàng miếng, vàng nguyên liệu. Trường hợp cá nhân nước ngoài nhập cảnh vào Việt Nam mang theo vàng miếng, vàng nguyên liệu phải làm thủ tục gửi tại kho Hải quan để mang ra khi xuất cảnh hoặc làm thủ tục chuyển ra nước ngoài và phải chịu mọi chi phí liên quan phát sinh.
2. Cá nhân Việt Nam và cá nhân nước ngoài xuất cảnh, nhập cảnh bằng hộ chiếu mang theo vàng trang sức, mỹ nghệ có tổng khối lượng từ 300g (ba trăm gam) trở lên phải khai báo với cơ quan Hải quan.
Điều 3. Mang vàng khi xuất cảnh, nhập cảnh bằng giấy thông hành biên giới, giấy thông hành nhập xuất cảnh, chứng minh thư biên giới
1. Cá nhân Việt Nam và cá nhân nước ngoài khi xuất cảnh, nhập cảnh bằng giấy thông hành biên giới, giấy thông hành nhập xuất cảnh, chứng minh thư biên giới không được mang theo vàng nguyên liệu, vàng miếng, vàng trang sức, mỹ nghệ trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này.
2. Cá nhân Việt Nam và cá nhân nước ngoài khi xuất cảnh, nhập cảnh bằng giấy thông hành biên giới, giấy thông hành nhập xuất cảnh, chứng minh thư biên giới được đeo trên người vàng trang sức, mỹ nghệ phục vụ nhu cầu trang sức như các loại: nhẫn, dây, vòng, hoa tai, kim cài và các loại trang sức khác; trường hợp tổng khối lượng từ 300g (ba trăm gam) trở lên phải khai báo với cơ quan Hải quan.
Pháp luật cho phép cá nhân mang theo vàng khi nhập cảnh vào Việt Nam nhưng giới hạn về loại và khối lượng. Người nhập cảnh bằng hộ chiếu chỉ được mang vàng trang sức hoặc mỹ nghệ với tổng khối lượng dưới 300g mà không cần khai báo. Nếu vượt mức này, người nhập cảnh phải khai báo hải quan để được kiểm tra và xác nhận. Đối với vàng miếng hoặc vàng nguyên liệu, dù bất kỳ khối lượng nào cũng không được phép mang vào Việt Nam. Trường hợp nhập cảnh bằng giấy thông hành biên giới, người mang chỉ được đeo vàng trang sức phục vụ nhu cầu cá nhân không mang thêm vàng khác.
Tình huống giả định:
-
Bà Lan làm thủ tục nhập cảnh vào Việt Nam
Bà Trần Thị Lan (Việt kiều định cư tại Úc) về nước qua sân bay Tân Sơn Nhất mang theo nhiều đồ trang sức cá nhân bằng vàng. -
Cơ quan hải quan kiểm tra và hướng dẫn khai báo
Tại khu kiểm tra hành lý, cán bộ hải quan xác định tổng khối lượng vàng trang sức bà Lan mang theo là khoảng 400g. Vì vượt quá 300g, bà được hướng dẫn làm thủ tục khai báo và kiểm định theo quy định. -
Bà Lan hoàn tất thủ tục và được phép mang vàng vào Việt Nam
Sau khi hoàn tất việc khai báo và kiểm tra, bà Lan được phép mang toàn bộ số trang sức vào Việt Nam. Việc khai báo đúng quy định giúp bà tránh được vi phạm và đảm bảo thủ tục nhập cảnh thuận lợi.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)
2. Mang vàng nhập cảnh trái phép vào Việt Nam bị xử lý thế nào?
Trả lời vắn tắt: Người mang vàng nhập cảnh trái phép có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới với mức phạt cao nhất đến 10 năm tù kèm phạt tiền hoặc cấm hành nghề.
Căn cứ Điều 189 Bộ luật Hình sự 2015 (được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 39 Điều 1 Bộ luật Hình sự sửa đổi 2017):
Điều 189. Tội vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới
1. Người nào vận chuyển qua biên giới hoặc từ khu phi thuế quan vào nội địa hoặc ngược lại trái pháp luật hàng hóa, tiền Việt Nam, ngoại tệ, kim khí quý, đá quý trị giá từ 100.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng hoặc dưới 100.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm:
a) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi quy định tại Điều này hoặc tại một trong các điều 188, 190, 191, 192, 193, 194, 195, 196 và 200 của Bộ luật này hoặc đã bị kết án về một trong các tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
b) Vật phạm pháp là di vật, cổ vật.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 02 năm đến 05 năm:
a) Có tổ chức;
b) Vật phạm pháp trị giá từ 300.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;
c) Vật phạm pháp là bảo vật quốc gia;
d) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
đ) Lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;
e) Phạm tội 02 lần trở lên;
g) Tái phạm nguy hiểm.
3. Phạm tội trong trường hợp vật phạm pháp trị giá 500.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng đến 3.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 05 năm đến 10 năm.
4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
5. Pháp nhân thương mại phạm tội quy định tại Điều này, thì bị phạt như sau:
a) Thực hiện hành vi quy định tại khoản 1 Điều này với hàng hóa, tiền Việt Nam, ngoại tệ, kim khí quý, đá quý trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng; hàng hóa trị giá dưới 200.000.000 đồng nhưng là di vật, cổ vật; hàng hóa, tiền Việt Nam, ngoại tệ, kim khí quý, đá quý trị giá từ 100.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi quy định tại Điều này hoặc tại một trong các điều 188, 190, 191, 192, 193, 194, 195, 196 và 200 của Bộ luật này hoặc đã bị kết án về một trong các tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng;
b) Phạm tội thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm a, b, c, e và g khoản 2 Điều này, thì bị phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 2.000.000.000 đồng;
c) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này, thì bị phạt tiền từ 2.000.000.000 đồng đến 5.000.000.000 đồng hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 06 tháng đến 03 năm;
d) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại Điều 79 của Bộ luật này, thì bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn;
đ) Pháp nhân thương mại còn có thể bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.
Mang vàng nhập cảnh trái phép được xem là hành vi vận chuyển kim khí quý qua biên giới trái pháp luật. Nếu số vàng mang theo có giá trị từ 100 triệu đồng trở lên hoặc người vi phạm đã từng bị xử phạt hành chính về hành vi tương tự mà tái phạm thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Mức hình phạt có thể là phạt tiền, cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù đến 10 năm tùy giá trị tang vật và mức độ vi phạm. Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định trong thời hạn từ 1 đến 5 năm.
Tình huống giả định:
-
Ông Minh mang vàng vượt quá giới hạn cho phép
Ông Lưu Đức Minh (Việt kiều sinh sống tại Canada) trở về Việt Nam qua sân bay Nội Bài. Khi làm thủ tục nhập cảnh, lực lượng hải quan phát hiện ông mang theo gần 2kg vàng miếng trong hành lý xách tay. -
Cán bộ hải quan lập biên bản và tạm giữ tang vật
Do hành vi mang vàng vượt mức cho phép và không khai báo, Cục Hải quan Hà Nội tiến hành lập biên bản, niêm phong toàn bộ số vàng và tạm giữ để điều tra. Hồ sơ vụ việc được chuyển đến Cơ quan điều tra để xem xét xử lý hình sự. -
Tòa án tuyên phạt theo quy định của Bộ luật Hình sự
Sau quá trình điều tra, Tòa án xác định giá trị số vàng vượt quá 100 triệu đồng và đủ yếu tố cấu thành tội vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới. Ông Minh bị phạt 3 năm tù giam và phạt bổ sung 30 triệu đồng.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính tham khảo.)
3. Kết luận
Mang vàng khi nhập cảnh vào Việt Nam là hành vi được phép nhưng phải tuân thủ giới hạn và thủ tục khai báo rõ ràng. Người nhập cảnh chỉ được mang vàng trang sức, mỹ nghệ dưới 300g và không được mang vàng miếng hay vàng nguyên liệu. Nếu cố tình mang vượt mức, không khai báo hoặc đưa vàng qua biên giới trái phép người vi phạm có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự với mức án cao nhất lên tới 10 năm tù.
