Du lịch quốc tế không chỉ là hoạt động tham quan, nghỉ dưỡng mà còn là quá trình giao lưu văn hóa giữa các quốc gia. Khách du lịch được phân loại thành nhiều nhóm khác nhau, mỗi nhóm có quy định riêng phù hợp với mục đích và đối tượng. Đối với khách quốc tế đến Việt Nam, pháp luật quy định cụ thể về các quyền được bảo đảm và nghĩa vụ phải thực hiện để đảm bảo an toàn, tôn trọng văn hóa và môi trường du lịch.
1. Khách du lịch gồm những nhóm nào?
Căn cứ theo Điều 10 Luật Du lịch 2017:
Điều 10. Các loại khách du lịch
1. Khách du lịch bao gồm khách du lịch nội địa, khách du lịch quốc tế đến Việt Nam và khách du lịch ra nước ngoài.
2. Khách du lịch nội địa là công dân Việt Nam, người nước ngoài cư trú ở Việt Nam đi du lịch trong lãnh thổ Việt Nam.
3. Khách du lịch quốc tế đến Việt Nam là người nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài vào Việt Nam du lịch.
4. Khách du lịch ra nước ngoài là công dân Việt Nam và người nước ngoài cư trú ở Việt Nam đi du lịch nước ngoài.
Luật Du lịch 2017 phân loại khách du lịch thành ba nhóm chính để phù hợp với các chính sách quản lý, hỗ trợ và kiểm soát hoạt động du lịch theo từng đối tượng cụ thể.
Khách du lịch nội địa là những người sinh sống tại Việt Nam, bao gồm cả công dân Việt Nam và người nước ngoài cư trú hợp pháp, đi du lịch trong lãnh thổ Việt Nam. Đây là nhóm phổ biến nhất, thường xuyên di chuyển giữa các địa phương để khám phá thiên nhiên, văn hóa hoặc nghỉ dưỡng.
Khách du lịch quốc tế đến Việt Nam là người nước ngoài hoặc người Việt Nam định cư ở nước ngoài vào Việt Nam với mục đích du lịch. Họ chịu sự quản lý đặc biệt về xuất nhập cảnh, an ninh, lưu trú và được hưởng các quyền lợi theo pháp luật Việt Nam và điều ước quốc tế.
Khách du lịch ra nước ngoài là công dân Việt Nam hoặc người nước ngoài đang cư trú tại Việt Nam đi du lịch tại quốc gia khác. Nhóm khách này cũng được quản lý về mặt xuất nhập cảnh, đồng thời có trách nhiệm tuân thủ pháp luật nơi đến và quy định quản lý của cơ quan chức năng Việt Nam.
Tình huống giả định:
Phân biệt các nhóm khách du lịch theo luật
Anh Lê Văn Dũng, quốc tịch Việt Nam, hiện đang sinh sống và làm việc tại TP. Hồ Chí Minh, dự định cùng nhóm bạn đi nghỉ mát tại Đà Lạt vào kỳ nghỉ lễ 30/4. Trong nhóm bạn của anh có chị Anna (quốc tịch Đức, đang làm việc hợp pháp tại Việt Nam), ông Nguyễn Văn Tuấn (quốc tịch Mỹ, là người Việt Nam định cư ở nước ngoài, lần đầu tiên về thăm quê) và em gái của anh là Lê Thu Hằng, đang học tập tại Hàn Quốc, chuẩn bị bay về nước du lịch vào dịp hè.
Theo Luật Du lịch 2017, mỗi người trong nhóm của anh Dũng thuộc một nhóm khách du lịch khác nhau. Anh Dũng và chị Anna đều thuộc nhóm khách du lịch nội địa vì cả hai cùng cư trú tại Việt Nam và đi du lịch trong lãnh thổ Việt Nam. Ông Nguyễn Văn Tuấn, dù là người gốc Việt, nhưng do đang định cư ở nước ngoài và vào Việt Nam với mục đích tham quan, nên được xếp vào khách du lịch quốc tế đến Việt Nam. Trường hợp của Lê Thu Hằng, nếu cô trở về từ Hàn Quốc để thăm gia đình kết hợp đi du lịch tại Thái Lan, cô sẽ trở thành khách du lịch ra nước ngoài khi rời Việt Nam du lịch.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính chất tham khảo)
2. Quyền và nghĩa vụ của khách du lịch quốc tế đến Việt Nam là gì?
Căn cứ theo Điều 12 và Điều 17 Luật Du lịch 2017:
Điều 12. Nghĩa vụ của khách du lịch
1. Tuân thủ pháp luật Việt Nam và pháp luật của quốc gia, vùng lãnh thổ nơi đến du lịch; ứng xử văn minh, tôn trọng phong tục, tập quán, bản sắc văn hóa địa phương, bảo vệ và giữ gìn tài nguyên du lịch, môi trường du lịch; không gây phương hại đến hình ảnh quốc gia, truyền thống văn hóa dân tộc của Việt Nam.
2. Thực hiện nội quy của khu du lịch, điểm du lịch, cơ sở cung cấp dịch vụ du lịch.
3. Thanh toán tiền dịch vụ theo hợp đồng, phí, lệ phí và các khoản thu khác theo quy định của pháp luật.
4. Bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật về dân sự.
...
Điều 17. Trách nhiệm quản lý, bảo vệ và khai thác tài nguyên du lịch
1. Nhà nước có chính sách quản lý, bảo vệ, tôn tạo, khai thác hợp lý, phát huy giá trị tài nguyên du lịch trong phạm vi cả nước để phát triển du lịch bền vững.
2. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì, phối hợp với Bộ, cơ quan ngang Bộ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trong việc quản lý, bảo vệ, tôn tạo, khai thác hợp lý và phát huy giá trị tài nguyên du lịch.
3. Cơ quan, tổ chức, cá nhân, cộng đồng dân cư quản lý tài nguyên du lịch có trách nhiệm bảo vệ, đầu tư, tôn tạo tài nguyên du lịch, tạo điều kiện thuận lợi cho khách du lịch tham quan, thụ hưởng giá trị của tài nguyên du lịch; phối hợp với cơ quan quản lý nhà nước về du lịch có thẩm quyền trong việc bảo vệ và khai thác tài nguyên du lịch cho các mục tiêu kinh tế khác.
4. Khách du lịch, tổ chức, cá nhân kinh doanh du lịch, cộng đồng dân cư có trách nhiệm bảo vệ tài nguyên du lịch.
Pháp luật Việt Nam quy định rõ các quyền và nghĩa vụ của khách du lịch quốc tế để đảm bảo sự công bằng, an toàn và trật tự trong hoạt động du lịch.
Về quyền, khách quốc tế có thể tự đi du lịch hoặc thông qua tổ chức kinh doanh dịch vụ. Họ được yêu cầu bên cung cấp dịch vụ minh bạch về chương trình, điểm đến, lịch trình, và được đối xử bình đẳng như người bản địa. Bên cạnh đó, pháp luật Việt Nam cam kết bảo vệ tính mạng, tài sản, nhân phẩm và đảm bảo quyền khiếu nại, tố cáo khi có hành vi vi phạm pháp luật xảy ra.
Về nghĩa vụ, khách quốc tế phải tuân thủ pháp luật Việt Nam, tôn trọng văn hóa, phong tục, tập quán địa phương đây là yếu tố quan trọng để đảm bảo môi trường du lịch an toàn, thân thiện. Họ phải thanh toán đầy đủ các khoản chi phí dịch vụ và bồi thường thiệt hại nếu gây tổn thất đến tài sản, môi trường hoặc cộng đồng theo quy định dân sự.
Tình huống giả định:
Du khách quốc tế được đảm bảo quyền lợi và phải tuân thủ nghĩa vụ
Ông Michael Johansson, quốc tịch Thụy Điển, đến Việt Nam theo tour du lịch 7 ngày qua một công ty du lịch ở TP. Hồ Chí Minh. Theo hợp đồng, công ty cam kết tổ chức các chuyến tham quan tại Vũng Tàu, Bến Tre và Cần Thơ, kèm theo hướng dẫn viên tiếng Anh và khách sạn 3 sao. Tuy nhiên, đến ngày thứ 4, chuyến đi đến Bến Tre bị hủy mà không có thông báo trước và ông Michael phải tự di chuyển về TP.HCM.
Không hài lòng, ông đã gửi đơn khiếu nại đến công ty và sau đó yêu cầu Sở Du lịch can thiệp. Sau khi làm việc với cơ quan chức năng, công ty du lịch bị yêu cầu bồi thường phần chi phí dịch vụ chưa cung cấp và xin lỗi du khách bằng văn bản. Đồng thời, ông Michael cũng được khuyến cáo tuân thủ quy định về xuất trình hộ chiếu, giữ gìn trật tự nơi công cộng và tôn trọng phong tục địa phương sau khi có phản ánh rằng ông từng quay video trong khu chợ truyền thống mà không xin phép người dân.
(Tình huống trên đây là tình huống không có thật, chỉ mang tính chất tham khảo)
3. Kết luận
Khách du lịch được pháp luật phân thành ba nhóm chính để quản lý phù hợp với từng loại hình di chuyển. Đối với khách du lịch quốc tế đến Việt Nam, họ vừa được hưởng nhiều quyền lợi như được bảo vệ an toàn, thông tin minh bạch và hỗ trợ trong các tình huống khẩn cấp, vừa phải tuân thủ các nghĩa vụ như chấp hành pháp luật, ứng xử văn minh và thanh toán đầy đủ dịch vụ.
