Hàng hóa lưu thông bắt buộc phải có nhãn, nếu không dán nhãn sẽ bị xử phạt hành chính từ 1.000.000 đồng đến 60.000.000 đồng tùy giá trị lô hàng vi phạm.
Trong hoạt động thương mại, nhãn hàng hóa đóng vai trò quan trọng để xác định nguồn gốc và cung cấp thông tin cần thiết cho người tiêu dùng. Hàng hóa không dán nhãn hiệu không được phép kinh doanh hợp pháp vì đi ngược lại quy định bắt buộc. Bên cạnh đó, pháp luật cũng quy định chế tài xử lý cụ thể đối với hành vi kinh doanh hàng hóa không có nhãn.
1. Hàng hóa không dán nhãn hiệu có được phép kinh doanh không?
Khoản 2 Điều 32 Luật Thương mại 2005 quy định cụ thể:
Điều 32. Nhãn hàng hóa lưu thông trong nước và hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu
...
2. Hàng hóa lưu thông trong nước, hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu phải có nhãn hàng hóa, trừ một số trường hợp theo quy định của pháp luật.
....
Hàng hóa lưu thông trong nước cũng như hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu đều phải có nhãn hàng hóa. Nhãn hàng hóa giúp nhận biết nguồn gốc, thông tin cần thiết của sản phẩm và là yêu cầu bắt buộc khi kinh doanh. Chỉ một số ít trường hợp được pháp luật quy định rõ mới được miễn nhãn. Vì vậy, hàng hóa không dán nhãn hiệu sẽ không được phép kinh doanh hợp pháp.
Tình huống giả định
- Công ty TNHH Thương mại An Phú nhập lô hàng
Công ty An Phú nhập về thị trường nội địa một lô mỹ phẩm dưỡng da từ nước ngoài nhưng không dán nhãn phụ bằng tiếng Việt theo quy định. - Công ty TNHH Thương mại An Phú bày bán sản phẩm
Các cửa hàng thuộc hệ thống của công ty đưa lô mỹ phẩm ra trưng bày, kinh doanh trên thị trường mà không có nhãn hàng hóa hợp pháp, gây khó cho người tiêu dùng trong việc xác định nguồn gốc. - Công ty TNHH Thương mại An Phú bị kiểm tra
Đội Quản lý thị trường tiến hành kiểm tra, phát hiện toàn bộ lô hàng không có nhãn hàng hóa theo quy định, lập biên bản vi phạm tại chỗ. - Công ty TNHH Thương mại An Phú bị xử lý
Căn cứ pháp luật hiện hành, cơ quan chức năng yêu cầu công ty thu hồi toàn bộ lô hàng vi phạm và xử phạt hành chính. Công ty buộc phải khắc phục bằng việc bổ sung nhãn hàng hóa trước khi tiếp tục kinh doanh.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
2. Kinh doanh hàng hóa không dán nhãn hiệu bị xử lý như thế nào?
Khoản 4 Điều 31 Nghị định 119/2017/NĐ-CP quy định cụ thể:
Điều 31. Vi phạm quy định về nội dung bắt buộc trên nhãn hàng hóa hoặc nội dung bắt buộc phải thể hiện trên nhãn theo tính chất hàng hóa
...
4. Mức phạt tiền đối với hành vi kinh doanh hàng hóa theo quy định phải có nhãn hàng hóa mà không có nhãn hàng hóa; không có nhãn gốc hoặc có nhãn gốc nhưng bị thay đổi được quy định như sau:
a) Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng trong trường hợp hàng hóa vi phạm có giá trị đến 5.000.000 đồng;
b) Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng trong trường hợp hàng hóa vi phạm có giá trị từ trên 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng;
c) Phạt tiền từ 6.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng trong trường hợp hàng hóa vi phạm có giá trị từ trên 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng;
d) Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng trong trường hợp hàng hóa vi phạm có giá trị từ trên 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng;
đ) Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng trong trường hợp hàng hóa vi phạm có giá trị từ trên 30.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng;
e) Phạt tiền từ 25.000.000 đồng đến 35.000.000 đồng trong trường hợp hàng hóa vi phạm có giá trị từ trên 50.000.000 đồng đến 70.000.000 đồng;
g) Phạt tiền từ 35.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng trong trường hợp hàng hóa vi phạm có giá trị từ trên 70.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng;
h) Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 60.000.000 đồng trong trường hợp hàng hóa vi phạm có giá trị trên 100.000.000 đồng.
...
Hàng hóa phải có nhãn nhưng không dán nhãn, không có nhãn gốc hoặc nhãn gốc bị thay đổi sẽ bị xử phạt theo giá trị lô hàng. Cụ thể, nếu giá trị hàng vi phạm dưới 5 triệu đồng thì mức phạt từ 1–3 triệu đồng, tăng dần theo từng khung giá trị, và cao nhất từ 50–60 triệu đồng khi giá trị hàng vi phạm trên 100 triệu đồng. Quy định này nhằm buộc người kinh doanh tuân thủ việc ghi nhãn để bảo đảm minh bạch thông tin hàng hóa.
Tình huống giả định
- Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu Minh Tâm nhập lô hàng
Công ty Minh Tâm nhập về cảng Hải Phòng một lô đồ gia dụng trị giá khoảng 120 triệu đồng. Tuy nhiên, toàn bộ sản phẩm không có nhãn gốc hợp lệ theo quy định pháp luật. - Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu Minh Tâm đưa hàng ra thị trường
Dù chưa hoàn thiện nhãn hàng hóa, công ty vẫn phân phối lô hàng đến các đại lý tại Hà Nội và TP.HCM để bày bán, gây khó cho người tiêu dùng trong việc kiểm chứng nguồn gốc sản phẩm. - Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu Minh Tâm bị kiểm tra
Đoàn kiểm tra của Quản lý thị trường tiến hành kiểm tra đột xuất, phát hiện lô hàng không có nhãn gốc và lập biên bản vi phạm hành chính. - Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu Minh Tâm bị xử phạt
Căn cứ khung xử phạt, vì giá trị hàng hóa vi phạm trên 100 triệu đồng, công ty bị phạt 55 triệu đồng, đồng thời bị buộc thu hồi toàn bộ lô hàng và bổ sung nhãn hàng hóa trước khi tiếp tục kinh doanh.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
Kết luận
Nhãn hàng hóa là yêu cầu bắt buộc để bảo đảm tính minh bạch và quyền lợi của người tiêu dùng. Hàng hóa không có nhãn sẽ không được phép lưu thông trên thị trường. Người kinh doanh trong trường hợp này sẽ bị xử phạt từ 1.000.000 đồng đến 60.000.000 đồng tùy theo giá trị hàng hóa vi phạm, qua đó khẳng định sự nghiêm minh của pháp luật trong quản lý thương mại.
