Thời gian gần đây, nhiều người bất ngờ khi thấy tài khoản TikTok mang tên "Jollibee kèm với địa chỉ", liên tục bình luận dưới các video đang hot. Điều này khiến không ít người lầm tưởng đây là tài khoản chính thức của thương hiệu gà rán nổi tiếng. Tuy nhiên, thực chất đó chỉ là tài khoản giả mạo. Hành vi này không chỉ gây nhầm lẫn, làm ảnh hưởng đến hình ảnh của Jollibee, mà còn có thể bị xử lý theo pháp luật. Các thương hiệu bị mạo danh hoàn toàn có quyền yêu cầu xóa tài khoản giả và đề nghị cơ quan chức năng vào cuộc.
1. Lập tài khoản TikTok giả mạo Jollibee để bình luận có bị xử phạt không?
Theo khoản 1 Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP, quy định như sau:
Điều 101. Vi phạm các quy định về trách nhiệm sử dụng dịch vụ mạng xã hội
1. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi lợi dụng mạng xã hội để thực hiện một trong các hành vi sau:
a) Cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân;
...
Theo pháp luật hiện hành, hành vi sử dụng thông tin giả mạo trên mạng xã hội – bao gồm cả việc lập tài khoản lấy tên và hình ảnh của tổ chức, doanh nghiệp mà không được sự cho phép – bị xem là hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông và an toàn thông tin mạng. Quy định này không phân biệt mục đích là kinh doanh, trục lợi hay chỉ đơn thuần để “giải trí”.
Trong thực tế, việc sử dụng tên và biểu tượng nhận diện của Jollibee để lập tài khoản TikTok, sau đó tham gia bình luận ở các video công khai, có thể khiến người dùng hiểu nhầm đó là kênh chính thức của doanh nghiệp. Dù nội dung bình luận mang tính vui vẻ, không xúc phạm hay lừa đảo, nhưng việc tạo dựng danh tính giả mạo một tổ chức thật vẫn đủ yếu tố cấu thành hành vi chia sẻ thông tin sai sự thật, vi phạm Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP.
Tình tiết đáng lưu ý là các tài khoản này thường chủ động tương tác với nội dung liên quan đến ăn uống, thương hiệu đối thủ, hoặc các tình huống nhạy cảm trên mạng xã hội. Điều này làm tăng nguy cơ ảnh hưởng đến uy tín, hình ảnh thương hiệu của doanh nghiệp bị giả mạo, đồng thời làm sai lệch nhận thức của người tiêu dùng.
Tình huống giả định
Tháng 5/2025, một bạn trẻ tên Vũ – sinh viên năm nhất ngành truyền thông – tạo tài khoản TikTok “Jollibee Nghệ An” để thử nghiệm tương tác. Tài khoản dùng logo y hệt Jollibee chính thức, phần tiểu sử ghi: “Gà rán chất lượng, bình luận thật lòng 🐝”. Trong 3 ngày, tài khoản này đi bình luận ở hơn 100 video với các nội dung như “gà Texas không bằng tui đâu nha”, hoặc “chán yêu thì yêu Jollibee nè em”, khiến không ít người dùng nghĩ đây là kênh TikTok chính thức của Jollibee Việt Nam.
Hiệu ứng lan truyền ngoài dự kiến, một số TikToker nổi tiếng còn quay video phản hồi bình luận và gắn thẻ tài khoản này như thể đó là đại diện thương hiệu thật. Sau khi nhận được phản ánh từ người dùng và chính thương hiệu, TikTok đã buộc xóa tài khoản vi phạm. Jollibee đồng thời gửi cảnh báo đến người dùng và phối hợp với cơ quan chức năng để rà soát các trường hợp tương tự.
Vũ sau đó bị phạt 10 triệu đồng vì hành vi sử dụng thông tin giả mạo trên mạng xã hội, đồng thời bị cảnh cáo từ nhà trường vì làm ảnh hưởng đến hình ảnh thương hiệu đang hợp tác truyền thông với khoa.
Tình huống trên là giả định, được xây dựng nhằm mục đích tham khảo.
2. Jollibee có quyền gì khi bị giả mạo trên mạng xã hội?
Theo Điều 198 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (sửa đổi, bổ sung 2022), quy định như sau:
Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (sửa đổi 2022)
Điều 198. Quyền tự bảo vệ
1. Chủ thể quyền sở hữu trí tuệ có quyền áp dụng các biện pháp sau đây để bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của mình:
a) Áp dụng biện pháp công nghệ nhằm ngăn ngừa hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ;
b) Yêu cầu tổ chức, cá nhân có hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ phải chấm dứt hành vi xâm phạm, xin lỗi, cải chính công khai, bồi thường thiệt hại;
c) Yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lý hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ theo quy định của Luật này và các quy định khác của pháp luật có liên quan;
...
Khi một tổ chức hoặc cá nhân bị giả mạo trên mạng xã hội, đặc biệt là trong trường hợp bị mạo danh tên, logo, hình ảnh thương hiệu như Jollibee đã gặp, họ hoàn toàn có quyền chủ động yêu cầu xử lý theo pháp luật.
Theo quy định tại Điều 198 Luật Sở hữu trí tuệ, doanh nghiệp có thể thực hiện các bước tự bảo vệ quyền lợi như: gửi yêu cầu gỡ bỏ nội dung vi phạm đến nền tảng mạng xã hội (TikTok, Facebook...), yêu cầu người vi phạm chấm dứt hành vi giả mạo, hoặc yêu cầu xử phạt hành chính nếu có căn cứ.
Trong tình huống thực tế vừa qua, Jollibee đã áp dụng quyền yêu cầu cải chính công khai và ngăn chặn hành vi tiếp diễn bằng cách đăng bài đính chính trên Facebook chính thức vào ngày 9/5/2025. Đồng thời, thương hiệu này cũng phối hợp với nền tảng TikTok để rà soát và yêu cầu xóa các tài khoản sử dụng trái phép tên và hình ảnh của họ.
Ngoài quyền xử lý hành chính, nếu việc giả mạo gây hậu quả nghiêm trọng như mất doanh thu, tổn hại hình ảnh thương hiệu, mất cơ hội hợp tác… Jollibee có thể tiến hành khởi kiện để yêu cầu bồi thường thiệt hại theo quy định dân sự. Trong trường hợp hành vi giả mạo gắn liền với các yếu tố như lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, doanh nghiệp có thể yêu cầu xử lý hình sự đối với người vi phạm.
Bên cạnh đó, pháp luật về an ninh mạng (Luật An ninh mạng 2018) cũng cấm các hành vi giả mạo tổ chức để đăng tải thông tin sai sự thật, gây ảnh hưởng đến trật tự an toàn xã hội hoặc uy tín tổ chức. Vì vậy, Jollibee có cơ sở để yêu cầu cơ quan chức năng vào cuộc nếu phát hiện vi phạm có tổ chức hoặc mang tính hệ thống.
Ví dụ thực tế
Ngày 9/5/2025, Jollibee Việt Nam đăng thông báo chính thức trên Facebook, nêu rõ:
“Gần đây, chúng tôi ghi nhận nhiều tài khoản giả mạo thương hiệu Jollibee xuất hiện trên mạng xã hội, đặc biệt là TikTok. Các tài khoản này sử dụng trái phép tên và hình ảnh Jollibee, lan truyền thông tin sai lệch, gây hiểu lầm và ảnh hưởng tiêu cực đến trải nghiệm của khách hàng.”
Đây là hành động lên tiếng chính thức từ phía thương hiệu, thể hiện quyền tự bảo vệ theo Luật Sở hữu trí tuệ. Sau thông báo này, TikTok đã gỡ nhiều tài khoản giả mạo, trong đó có các tài khoản dùng hình ảnh thương hiệu để bình luận ở hàng trăm video.
Song song đó, Jollibee cũng có thể tiếp tục yêu cầu xử lý hành chính hoặc khởi kiện nếu phát hiện có thiệt hại cụ thể về uy tín, thương hiệu, doanh thu. Việc lên tiếng sớm giúp hạn chế lan truyền thông tin sai lệch và cảnh báo cộng đồng không tiếp tay cho hành vi giả mạo.
Nguồn: Jollibee Việt Nam - Facebook chính thức
Kết luận
Việc giả mạo thương hiệu trên mạng xã hội không còn là chuyện đùa vui vô hại, mà có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng cho cả người vi phạm lẫn doanh nghiệp bị mạo danh. Trong trường hợp giả mạo Jollibee trên TikTok để bình luận, người thực hiện có thể bị phạt hành chính đến 20 triệu đồng theo quy định pháp luật. Về phía doanh nghiệp, Jollibee có đầy đủ quyền pháp lý để yêu cầu gỡ bỏ tài khoản giả, phối hợp với nền tảng và cơ quan chức năng để xử lý, đồng thời có thể khởi kiện nếu chứng minh được thiệt hại.
